Meclis-i Mebûsan 3. dönem mebusları listesi

Meclis-i Mebûsan 3. dönem mebusları listesi, 1908 Osmanlı genel seçimleri ile Meclis-i Mebûsan'a seçilen mebusların tam listesidir. 17 Aralık 1908 - 18 Ocak 1912 tarihleri arasında görev yaptı.

1908 Meclis-i Mebûsanı etnik dağılımı
  Türkler: 147
  Araplar: 60
  Arnavutlar: 27
  Rumlar: 26
  Ermeniler: 14
  Slavlar: 10
  Yahudiler: 4
*Grafikte Gürcü vekiller Türk olarak gösterilmiştir.

Mebuslar

değiştir
Vilayet Seçim Bölgesi Mebus Resim Etnik Mensubiyeti
Adana Adana Abdullah Faik Efendi[a]   Türk
Ali Münif Bey[b]  
Cebelibereket Mehmed Reşid Efendi
İçel Hacı Mahmud Bayram Efendi
Kozan Boyacıyan Hamparsum Murat Efendi   Ermeni
Mersin Abdülhalim Bey[c] Türk
Arif Hikmet Bey[d]
Ankara Ankara Hacı Mustafa Efendi  
Kasım Nuri Efendi
Mahir Said Bey  
Talat Bey  
Çorum Ali Osman Efendi
Mehmet Münir Bey  
Kayseri Hacı Kasım Efendi
İmamzade Ömer Mümtaz Bey
Kırşehir Ali Rıza Bey  
Mahmut Mahir Efendi
Bozok Edip Bey
Hayrullah Efendi  
Aydın Aydın İsmail Sıtkı Bey[e]
Hacı Süleyman Efendi[f]  
Ubeydullah Efendi  
Denizli Ahmed Muhip Efendi
Fraşirili Gani Bey Arnavut
İzmir Aristidi Paşa[g]   Rum
Emmanuil Emmanuilidis Efendi[h]  
İstepan Ispartalıyan
Mehmed Said Efendi Türk
Nesim Mazliyah Efendi Yahudi
Pavli Karolidi Efendi   Rum
Seyyid Bey   Türk
Menteşe Halil Bey  
Hamza Hayati Bey  
Saruhan Haydar Bey  
İlhami Bey
Mansurîzade Said Bey
Tokadîzâde Şekib Bey  
Bağdat Bağdat Alusizade Hacı Ali Efendi
Babanzade İsmail Hakkı Bey  
Sason Efendi   Yahudi
Divaniye Seyyid Mustafa Nuri Efendi Arap
Rıfat Beyzade Şevket Paşa
Kerbela Abdülmehdî Efendi
Basra Ammare Abdülmecid Bey[i]
Hüseyin El Ulvan Efendi[j]
Mehmed Kureyş Efendi[k]
Mehmed Selim Efendi[j]
Basra Abdülvahap Paşa[l]
Zehirzade Ahmed Paşa[d]
Seyyid Talip Bey  
Müntefik Abdülmuhsin Bey[m]
Hıdır Hayati Efendi
Refet Senevî Efendi[d]
Beyrut Akka Şakîrzade Esad Tevfik Efendi
Beyrut Kâmil El Esad Bey[n]  
Rıza El Sulh Bey  
Süleyman El Büstanî Efendi[g]  
Lazkiye Emir Arslan Bey[o]  
Mehmed Arslan Bey[p]
Nablus Şeyh Ahmed Hammaş Efendi
Trablusşam Fuat Hulusi Bey Türk
Bitlis Bitlis Mehmed Arif Efendi
Genç Mehmed Emin Bey
Muş Hacı İlyas Sami Efendi  
Kegam Dergarabedyan   Ermeni
Siirt Abdürrezak Efendi Türk
Cezayir-i Bahr-i Sefid Limni Mihalaki Efendi Rum
Midilli Panayot Bostani Efendi
Mihalaki Salta Efendi
Rodos Theodor Konstantinidis Efendi  
Sakız Mihalaki Çelebidi Efendi
Diyarbekir Diyarbekir Pirinççizade Arif Bey[d]   Türk
Pirinççizade Feyzi Bey[q]  
Ergani İbrahim Efendi
Mardin Sait Bey
Siverek Nureddin Bey
Edirne Dedeağaç Süleyman Bey
Edirne Asım Bey[d]
Faik Bey[r]  
Rıza Tevfik Bey  
Mehmed Talat Paşa  
Gelibolu İstefani Narlı Efendi Rum
Gümülcine İsmail Bey   Türk
Mehmed Fehmi Efendi
Mehmed Arif Bey
Kırkkilise Emrullah Efendi
Mustafa Arif Bey  
Tekirdağ Mehmed Adil Bey  
Agop Babikyan Efendi[d]   Ermeni
Agop Boyacıyan Efendi[s]
Erzurum Bayazıt Süleyman Sudi Efendi   Türk
Erzincan Osman Fevzi Efendi  
Erzurum Hafız Ahmet Ziya Bey
Hacı Şevket Efendi
Pastırmacıyan Karekin Efendi   Ermeni
Seyfullah Efendi   Türk
Ohannes Vartkes Efendi   Ermeni
Hicaz Cidde Kasım Zeynel Efendi Arap
Hicaz Hasan Şeybî Efendi
Şerif Abdullah Bey  
Halep Halep Ali Cenani Bey   Türk
Artin Boşgezenyan Efendi[t]   Ermeni
Şeyh Beşir Efendi[u]   Arap
Emirîzade Mehmed Bahaeddin Bey[v]
Mellahzade Mer'i Paşa[w]
Kevakibîzade Mesud Efendi
Şeyh Mustafa Efendi[x]
Cabirîzade Abdülnafi Paşa[y]
Bereketzade Rıfat Bey[d]
Maraş Hacı Hasan Fehmi Efendi Türk
Bayezidzade Mehmet Şükrü Efendi
Hüdavendigâr Bursa Hafız Ahmet Hamdi Efendi Gürcü[1]
Hacı Ömer Feyzi Efendi
Sabri Bey
Mehmed Tahir Bey  
Ertuğrul (Bilecik) Mehmet Sadık Bey
Mehmed Sıtkı Efendi
Karahisar-i Sâhib (Afyon) Kâmil Efendi  
Rıza Paşa
Kethüdazade Salim Efendi
Kütahya Abdullah Azmi Efendi  
Ahmed Ferid Bey  
Ahmed Cemal Bey[z]
Hasan Tahsin Efendi
Mustafa Saffet Paşa[f]
İstanbul İstanbul Ahmed Nesimi Bey
Ahmed Rıza Bey[aa]  
Alber Feraci Efendi Yahudi
Bedros Hallaçyan Efendi   Ermeni
Hüseyin Cahit Bey   Türk
Konstantin Konstanidi Efendi Rum
Pandelâki Kozmidi Efendi  
Nasûhîzâde Mustafa Âsım Efendi Türk
Manyasizade Refik Bey[ab]
Mehmed Rifat Paşa[ac]
Tahir Hayreddin Bey[2]
Kirkor Zöhrap Efendi   Ermeni
İşkodra Draç Esad Paşa   Arnavut
İşkodra Murtaza Galip Bey
Rıza Bey[ad]
Şakir Bey[d]
Kastamonu Kangırı (Çankırı) Behçet Bey   Türk
Hacı Tevfik Efendi  
Kastamonu Ahmet Mahir Efendi  
Ahmed Şükrü Bey  
İsmail Mahir Efendi  
Necmeddin Molla Bey[ae]  
Yusuf Kemal Bey[f]  
Sinop Hasan Fehmi Efendi (İremadze)[3]   Gürcü[3]
Rıza Nur Bey  
Konya Antalya Ebüzziya Tevfik Bey  
Elmalılı Mehmed Hamdi Efendi  
Burdur Muhaddeszade Ömer Lütfi Efendi
Isparta Hacı Eşref Bey
Süleyman Sami Bey  
Konya Mehmed Emin Efendi
Mehmed Vehbi Efendi  
Hacı Mustafa Efendi
Salim Efendi
Zeynelabidin Efendi  
Niğde Mustafa Hayri Efendi  
Muhiddin Bey
Yorgaki Efendi   Rum
Kosova İpek Ahmed Hamdi Efendi Arnavut
Ali Haydar Bey
İpekli Bedri Bey  
Hafız İbrahim Efendi  
Priştine Hüseyin Fuat Paşa Türk
Hasan Bey   Arnavut
Mustafa Hamdi Efendi[d]
Sava Stepanoviç Efendi Sırp
Şaban Paşa[af] Arnavut
Prizren Mehmet Emin Efendi[f]
Şerif Bey
Vehbi Efendi[ag]
Yahya Bey Türk
Seniçe Hacı Hasan Muhittin Bey
Taşlıca Ali Vasfi Bey
Üsküp Aleksandır Parliç Efendi Sırp
Necip Draga Bey   Arnavut
Pavlof Efendi   Bulgar
Sait Efendi Türk
Mamuret-ül-Aziz Dersim Lütfi Fikri Bey   Türk
Malatya Ahmed Hamid Bey[d]
Keşşaf Efendi[ah]
Mehmet Tevfik Efendi
Mamuret-ül-Aziz Çötelizade Asım Bey
Mehmed Nuri Efendi
Hacı Ziyaeddin Efendi
Manastır Debre Basri Bey Arnavut
İsmail Bey[d]
Şevket Bey[ai]
Elbasan Abdullah Mahir Efendi[d] Türk
Hacı Ali Efendi[aj]
Görice Filip Mise Efendi Ulah
Şahin Naki Efendi   Arnavut
Manastır Yanko Dimitroviç Efendi Sırp
Mehmet Vasıf Efendi Türk
Pançe Doref Efendi   Bulgar
Trayan Nali Efendi   Ulah
Serfiçe Koço Drizi Efendi[f]   Rum
Harisiyos Vamvakas Efendi [ak]
Yorgo Boşo Efendi  
Musul Kerkük Mehmet Ali Bey Türk
Salih Paşa
Musul Davud Yusufani Efendi   Asuri
Mehmet Ali Fadıl Efendi Türk
Süleymaniye Hacı Sait Efendi
Selanik Drama Agâh Bey
Rıza Bey
Selanik Yorgaki Artas Efendi Rum
Cavid Bey   Türk
Emanuel Karasu Efendi   Yahudi
Yorgi Honos Efendi   Rum
Rahmi Bey   Türk
Dimitri Vlahof Efendi   Bulgar
Serez Hristo Dalçef Efendi
Dimitrios Digkas Efendi   Rum
Derviş Ragıp Bey[al] Türk
Mithat Şükrü Bey  
Yusuf Naşit Bey[f]
Sivas Amasya Arif Fazıl Efendi  
Cudi Efendi  
İsmail Hakkı Paşa  
Karahisar-ı Şarki Ömer Fevzi Efendi
Serdarzade Mustafa Efendi  
Sivas Dağavaryan Nazret Efendi   Ermeni
Hüsnü Bey Türk
Mustafa Ziya Bey
Ömer Şevki Bey  
Ahmet Şükrü Efendi
Tokat Hattatzade İsmail Paşa
Şeyh Hacı Mustafa Hakkı Efendi
Mustafa Sabri Efendi  
Suriye Hama Abdülhamid Zöhravî Efendi   Arap
Halid El Berazi Efendi
Havran Saadettin Efendi
Kerek Tevfik El Mecali Bey
Şam Abdurrahman El Yusuf Bey[am]
Mehmed Aclanî Efendi[d]
Şem'azade Hasan Rüştü Bey
Süleyman Efendi[f]
Azmzade Şefikülmüeyyet Bey
Aslizade Şükrü Bey[an]  
Trablusgarp Cebel'ül Garbi Süleyman el-Biruni Efendi  
Fizan Cami Bey   Türk
Humus Mustafa Bin Kaddare Efendi Arap
Trablusgarp Ferhat Bey Türk
Mahmud Naci Bey  
Sadık Bey
Trabzon Gümüşhane Mısırlızade Hayri Bey
İbrahim Lütfi Paşa
Lazistan Çürüksulu Ahmed Paşa (Tavdgiridze)[4]   Gürcü[5]
İbrahim Ferid Efendi  
Trabzon Saraçzade Ali Naki Efendi[ao]
Hacı Osman Bey
Eyüpzade İzzet Bey  
Matheos Kofidis Efendi   Rum
Mahmud Bey[ap] Türk
Mahmud Mazhar Bey (Hazinedarzade[6]) Gürcü
Mahmud İmadeddin Efendi[d]
Mehmed Emin Efendi
Van Hakkâri Seyyid Taha Efendi
Van Vahan Papasyan Efendi   Ermeni
Hacı Tevfik Efendi Türk
Yanya Berat Aziz Viryoni Paşa   Arnavut
İsmail Kemal Bey  
Preveze Azmi Bey[aq] Türk
Hamdi Bey[ar]
Ergiri Mamopulo Efendi Rum
Müfid Bey   Arnavut
Yanya Dimitraki Kingos Efendi Rum
Konstantin Surla Efendi
Yemen Hudeyde Ali Süveyd Efendi Arap
Hadi El Rızk Efendi
Mahmud Nedim Bey[as]
Seyyid Muhammet Abdurrahman Efendi[f]
Tahir Recep Efendi[f]
Zühdü Efendi[at]
San'a Hüseyin Abdülkadir Bin Ali[au]
Hüseyin El Halâli Efendi[f]
Mehmet Abdullah Mukhafi Efendi
Seyyid Ahmed Habbânî Bey[av]
Seyyid Ahmed Bin Yahya Elkisbî Efendi
Seyyid Ali Muta Efendi
Seyyid Ali Bin Hüseyin Efendi[d]
Taaz Esseyid Salih Sindar Efendi
Asir Ali Bin Hasan Efendi
Şeyh Said Feraci Efendi
Şeyh Ahmed Efendi[d]
Bağımsız Sancaklar Bolu Hacı Abdulvahap Efendi   Türk
Mehmet Habip Bey
Şerafettin Bey
Mustafa Zeki Bey
Bingazi Ömer Mansur Paşa Türk
Yusuf Şetvan Bey   Arap
Canik (Samsun) Abdullah Efendi[aw] Türk
Hacı Ahmed Hamdi Efendi
Mehmed Ali Bey
Nail Bey[ax]  
Sait Efendi[ay]
Süleyman Necmi Bey[az]  
Çatalca Dimitri Zafiropulos Efendi Rum
İzmit Ahmet Müfit Bey Türk
Anastas Mihailidis Rum
Hafız Rüştü Efendi Türk
Kale-i Sultaniye Seyyid Ali Rıza Efendi[d] Türk
Arif İsmet Bey[d]
Atıf Bey[ba]  
Mustafa Bey[bb]
Karesi (Balıkesir) Hafız Abdülaziz Mecdi Efendi
Ali Galip Efendi
İbrahim Vasfi Efendi
Muharrem Hasbi Efendi
Konstantin Savapulos Efendi[bc] Rum
Şefik Efendi[aw] Türk
Kudüs Ruhi el-Halidi Bey   Arap
Hafız Essait Efendi
Said el-Hüseyni Bey
Medine-i Münevvere Seyyid Abdülkadir Haşimî Efendi
Urfa Mahmut Nedim Bey Türk
Şeyh Saffet Efendi  
Zor Hıdır Lütfi Efendi
  1. ^ İstifa eden Ali Münif Bey'in yerine mebus oldu.
  2. ^ Ankara Valiliğine atanarak milletvekilliğinden ayrıldı.
  3. ^ Ölen Arif Hikmet Bey'in yerine mebus oldu.
  4. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r Dönem içinde öldü
  5. ^ İstifa eden Süleyman Efendi'nin yerine seçildi.
  6. ^ a b c d e f g h i j Dönem içinde istifa etti
  7. ^ a b 31 Ocak 1911'de Ayan azalığına atandı.
  8. ^ Aristidi Paşa'nın yerine mebus oldu.
  9. ^ Müstafi sayılan Hüseyin El Ulvan Efendi'nin yerine milletvekili oldu.
  10. ^ a b İki yıl Meclise devam etmediğinden müstafi sayıldı.
  11. ^ Müstafi sayılan Mehmet Selim Efendi'nin yerine milletvekili oldu.
  12. ^ Ölen Ahmed Paşa'nın yerine mebus oldu.
  13. ^ Ölen Refet Efendi'nin yerine mebus oldu.
  14. ^ Sü­leyman El Büstani Efendi'nin yerine mebus oldu.
  15. ^ 31 Mart İsyanı'nda öldürüldü.
  16. ^ Ölen Emir Arslan Bey'in yerine mebus oldu.
  17. ^ Ölen Arif Bey'in yerine mebus oldu.
  18. ^ Ölen Asım Bey'in yerine mebus oldu.
  19. ^ Ölen Agop Babikyan Efendi'nin yerine mebus oldu.
  20. ^ Mustafa Bey'in yerine mebus oldu.
  21. ^ Ölen Rıfat Bey'in yerine mebus oldu.
  22. ^ İstifa eden Mer'i Paşa'nın yerine mebus oldu.
  23. ^ Dönem içinde Halep Evkaf Muhasebeciliğine atandığı için istifa etti.
  24. ^ Dönem içinde Devlet Şûrası azalığına atandı.
  25. ^ ilk Osmanlı Meclis-i Mebûsân'ında da mebusluk yaptığı için Şeyh-ül Mebûsân olarak adlandırılmıştır.
  26. ^ İstifa eden Saffet Paşa'nın yerine mebus oldu.
  27. ^ 23 Ocak 1912'de Ayan azalığına atandı.
  28. ^ 4 Mart 1909'da öldü.
  29. ^ Refik Bey'in ölümü üzerine mebus se­çildiyse de istifa etti.
  30. ^ Ölen Şakir Bey'in yerine mebus oldu.
  31. ^ İstifa eden Yusuf Kemal Bey'in yerine mebus oldu.
  32. ^ Ölen Hamdi Efendi'nin yerine mebus oldu.
  33. ^ İstifa eden Mehmet Emin Efendi'nin yerine mebus oldu.
  34. ^ Ölen Ahmed Hamid Bey'in yerine mebus oldu.
  35. ^ Ölen İsmail Bey'in yerine mebus oldu.
  36. ^ Ölen Abdullah Mahir Efendi'nin yerine mebus oldu.
  37. ^ İstifa eden Koço Drizi Efendi'nin yerine mebus oldu.
  38. ^ İstifa eden Naşit Bey'in yerine mebus oldu.
  39. ^ İstifa eden Süleyman Efendi'nin yerine mebus oldu.
  40. ^ Ölen Mehmet Aclanî Efendi'nin yerine mebus oldu.
  41. ^ En yaşlı mebus olarak, geçici Meclisi Mebûsân Başkanlığı görevini yerine getirmiştir.
  42. ^ Ölen Mahmud İmadeddin Efendi'nin yerine mebus oldu.
  43. ^ Dönem içinde Hüdavendigâr Valiliğine atandı.
  44. ^ Azmi Bey'in yerine mebus oldu.
  45. ^ İstifa eden S.M. Abdurrahman Efendi'nin mebus oldu, sonra da Yemen Vali Vekâletine atandı.
  46. ^ İstifa eden Tahir Recep Efendi'nin yerine mebus oldu.
  47. ^ Ölen Seyyid Ali Bin Hüseyin Efendi'nin yerine mebus oldu.
  48. ^ İstifa eden Hüseyin El Halâli Efendi'nin yerine mebus oldu.
  49. ^ a b Dönem içinde Temyiz Mahkemesi azalığına atandı.
  50. ^ 21 Ocak 1911'de Ayan azalığı­na atandı.
  51. ^ Abdullah Efendi'nin yerine mebus oldu.
  52. ^ Nail Bey'in yerine mebus oldu.
  53. ^ Ölen Arif İsmet Bey'in yerine mebus oldu.
  54. ^ Ölen Ali Rıza Efendi'nin yerine mebus oldu.
  55. ^ Şefik Efendi'nin yerine mebus oldu.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Kasap, M. (2010). Osmanlı Gürcüleri. Gürcistan Dostluk Derneği. s.272
  2. ^ Saygı, Serhan Kemal (2014). Meclis-i Mebusan’da İzmir Mebusları 1908-1918 (PDF) (Doktora). İzmir: T.C. Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yakınçağ Tarihi Ana Bilim Dalı. s. 44 dip not 159. 4 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Şubat 2021. 1911 yılının Aralık ayında yapılan ara seçim, İstanbul mebusu ve Hariciye Nazırı Rıfat Paşa'nın Paris Büyükelçiliği'ne atanması sonucu gündeme gelmiştir. İttihatçılar, Adliye Nazırı Mehmed Memduh Bey’i aday gösterirken; Hürriyet ve İtilaf Fırkası ise Şehraz gazetesi Yazı İşleri Müdürü Tunuslu Tahir Hayreddin Bey’i aday göstermiştir. 195 oy alan Memduh Bey'i 1 oy farkla geçerek 196 oy alan Tahir Hayreddin Bey, mebus seçilmiştir.. 
  3. ^ a b Kasap, M. (2010). Osmanlı Gürcüleri. Gürcistan Dostluk Derneği. s.182
  4. ^ 1908 Meclis-i Mebusan Albümü (PDF). TBMM. cdn.tbmm.gov.tr. 2023. s. 52, 117. 10 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Temmuz 2024. 
  5. ^ Özel, O. (2003). Çürüksulu Ali Paşa ve Ailesi Üzerine Biyografik Notlar. Kebikeç, S, 16, 95-144.
  6. ^ Tunç, S. (2019). 1908 TRABZON SEÇİMLERİNDE ERMENİLER. Ermeni Araştırmaları, (63), 59-82.

Konuyla ilgili yayınlar

değiştir