Lazare Carnot

Lazare Nicolas Marguerite Carnot (d. 13 Mayıs 1753, Nolay - ö. 2 Ağustos 1823, Magdeburg), Fransız matematikçi, fizikçi, siyasetçi ve Fransız Devrimi sırasında Kamu Güvenliği Komitesi'nin önde gelen bir üyesiydi. Toplu askere alma (levée en masse) uygulamasını da içeren askeri reformları, Fransız Devrim Ordusu'nun etkili bir savaş gücüne dönüştürülmesinde etkili olmuştur.

Lazare Carnot
Louis-Léopold Boilly tarafından portre, 1813
41. Ulusal Konvansiyon Başkanı
Görev süresi 20 Mayıs 1794 - 4 Haziran 1794
Yerine geldiği	Robert Lindet
Yerine gelen	Claude-Antoine Prieur-Duvernois
Kişisel bilgiler
Doğum	13 Mayıs 1753(1753-05-13) Nolay, Burgonya
Ölüm	2 Ağustos 1823 (70 yaşında) Magdeburg, Prusya
Defin yeri	Panthéon, Paris
Partisi	Marais
İmzası
Askerî hizmeti
Rütbesi	Tümen generali
Çatışma/savaşları	Napolyon Savaşları

1792'de Carnot, Ulusal Kongre'ye seçildi ve bir yıl sonra Kamu Güvenliği Komitesi üyesi oldu ve Birinci Koalisyon Savaşı sırasında Savaş Bakanlarından biri olarak Fransız savaş gücünü yönetti. Ordunun yeniden düzenlenmesini denetledi, disiplini sağladı ve kitlesel zorunlu askerlik dayatmasıyla Fransız kuvvetlerini önemli ölçüde genişletti. Fransa'nın 1793'ten 1794'e kadar elde ettiği askeri başarılardan sorumlu tutulan Carnot, "Zaferin Organizatörü" olarak anılmaya başlandı. Montagnardların radikal politikaları karşısında giderek hayal kırıklığına uğrayan Carnot, Maximilien Robespierre ile yollarını ayırdı ve Robespierre'in 9 Thermidor'da devrilmesinde ve ardından idam edilmesinde rol oynadı. Rehber'in ilk beş üyesinden biri oldu ancak 1797'deki 18 Fructidor Darbesi'nden sonra görevden alındı ve sürgüne gitti.

Napolyon'un iktidara gelmesinin ardından Carnot, Fransa'ya döndü ve 1800 yılında kısa bir süre Savaş Bakanı oldu. Ateşli bir Cumhuriyetçi olan Carnot, Napolyon'un İmparator olarak taç giymesinden sonra kamu hayatından çekilmeyi tercih etti. 1812'de Napolyon'un hizmetine geri döndü ve Altıncı Koalisyon'a karşı Antwerp'in savunmasını denetledi ve Yüz Gün boyunca Napolyon'un İçişleri Bakanı oldu. Carnot, İkinci Bourbon Restorasyonu'ndan sonra sürgüne gönderildi ve 1823'te Magdeburg, Prusya'da öldü.

Siyasi kariyerinin yanı sıra Carnot aynı zamanda seçkin bir matematikçiydi. 1803 tarihli Géométrie de position adlı eseri projektif geometri alanında öncü bir çalışma olarak kabul edilir. Ayrıca 19. yüzyılda kıta Avrupa'sında yaygın olarak kullanılan bir tahkimat sistemi olan Carnot duvarını geliştirmesiyle de hatırlanmaktadır.

Eğitimi ve ilk yılları

Carnot 13 Mayıs 1753'te Burgonya'nın Nolay köyünde yerel bir yargıç ve kraliyet noteri olan Claude Carnot ile eşi Marguerite Pothier'nin oğlu olarak dünyaya geldi. Yedi çocuğun ikinci en büyüğüydü. Lazare on dört yaşındayken, erkek kardeşiyle birlikte Collège d'Autun'a kaydoldu ve burada felsefe ve klasikler üzerine çalışmaya odaklandı. Stoacı felsefeye güçlü bir inancı vardı ve Roma uygarlığından derinden etkilendi. On beş yaşına geldiğinde, felsefi bilgisini güçlendirmek ve Saint Sulpice Rahipler Cemiyeti altında çalışmak için Autun'daki okuldan ayrıldı. Onlarla geçirdiği kısa süre boyunca, Abbé Bison'un yanında mantık, matematik ve teoloji çalıştı.

Kaynakça

• James, Ioan (2017). "Lazare Carnot (1753-1823)". Büyük Mühendisler: Riquet'den Shannon'a. Yonca Aşçı Dalar tarafından çevrildi (2. bas.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. s. 31. ISBN 9786052950036.