Laçın (rayon)

Laçın
	Rayonun Azerbaycan'daki konumu
Merkez	Laçın
Başkan	Agil Nazarlı
Alan	1.835 (km2)
Nüfus	79.975
Plaka kodu	41
Telefon kodu	146
Posta kodu	AZ 4100
	g; t; d;

Laçın Rayonu, Azerbaycan'da rayon olarak adlandırılan birinci derece idarî bölümlerden birisidir. Rayonun merkezi Laçın şehridir.

Hakkında

Laçin ili Azerbaycan Cumhuriyeti'nin güneybatısında, Ermenistan ile Dağlık Karabağ bölgesi arasındaki Zengezur'un doğusunda yer almaktadır. Kuzeyden Kelbecer, doğudan Hocalı, Şuşa ve Hocavent, güneyden Kubadlı rayonları, batıdan ise Ermenistan Cumhuriyetiyle sınırı bulunmaktadır.^[3]

Laçin Rayonu 1924 yılında kurulmuştur. İl olarak resmi kayıtlara geçmesiyse 08 Ağustos 1930 tarihine rastlar. Yüzölçümü 1.84 bin km², nüfusu 72,4 bin (01.04.2013) kişidir. Laçin Rayonunda 1 şehir (Laçin), 1 kasaba (Kaygı), 125 köy vardır.

Laçin ilinin sınırları içinde 200'e yakın tarihi, kültürel ve mimari anıtlar, onlarca kurgan, kale tipi arkeoloji açısından yararlı olan anıtlar, mezar anıtları, stellalar, at, koç figürleri, resimli taşlar mevcuttur. Ayrıca bu bölgede maden su kaynakları oldukça fazladır. 18 Mayıs 1992 yılından 1 Aralık 2020'ye dek bölge Ermenistan Cumhuriyeti'nin işgali altındaydı.^[3] Ermeniler İkinci Karabağ Savaşı'nda alınan ağır yenilgi sonrası imzalanan ateşkes gereği 1 Aralık 2020'de Laçın Koridoru üzerinde bulunan Laçın şehri ve çevresindeki iki köy dışında rayonu boşaltıp Azerbaycan'a geri vermiştir.

İşgalden önce il sınırları içinde 217 kültür müessesesi, 142 sağlık ocağı, 133 yönetim birimi ve işletme, 100 eğitim kurumu, 5 kreş, 5 müzik okulu, 1 yatılı okul, 1 teknik meslek lisesi, 1 postane ve diğer kurumlar bulunmaktaydı.^[3]

Laçın Rayonu Ermenistan ile Dağlık Karabağ Cumhuriyeti arasında Laçın koridoru denilen geçit bölgesi oluşturulmaktadır. İkinci Karabağ Savaşı sonrası koridorun güzergahı Laçın şehrinin biraz güneyine kaydırılmıştır. Bunun sonucunda 26 Ağustos 2022'de koridorun eski güzergahı üzerinde bulunan Laçın şehri ve çevresindeki Zabuh ve Sus köyleri Azerbaycan'a teslim edilmiş ve böylece 30 yıl sonra rayonun tamamında Azerbaycan kontrolü yeniden sağlanmıştır.

Kaynakça

^ Ümumi məlumat. — Azərbaycan Respublikasının inzibati–ərazi vahidləri. — İnzibati kənd rayonları (01.01.2006), səhifə 12. // Azərbaycan Milli Ensiklopediyası. 25 cilddə. Məsul katib akademik T. M. Nağıyev. "Azərbaycan" cildi. Bakı: "Azərbaycan Milli Ensiklopediyası" Elmi Mərkəzi, 2007, 884 səhifə. ISBN 9789952441017
^ Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İşlər İdarəsinin Prezident Kitabxanası – İnzibati ərazi vahidləri : Laçın rayonu^{[ölü/kırık bağlantı]}
^ ^a ^b ^c "Laçin". virtualkarabakh.az. 31 Ekim 2019. 15 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.