Vikipedi

Lída Baarová

Çek aktrist

Lída Baarová (doğum ismi Ludmila Babková; 7 Eylül 1914 – 27 Ekim 2000) iki yıl boyunca Almanya'nın Nazi propaganda bakanı Joseph Goebbels'in metresi olan bir Çek aktristi.

Lída Baarová
1940'ta Baarová
DoğumLudmila Babková
7 Eylül 1914(1914-09-07)
Prag, Bohemya Krallığı, Avusturya-Macaristan
Ölüm27 Ekim 2000 (86 yaşında)
Salzburg, Avusturya
MilliyetÇek
Etkin yıllar1931–1970
Evlilik
  • Jan Kopecky
    (e. 1947; boşanmış 1956)
  • Kurt Lundvall
    (e. 1969; öldü 1972)

Hayatı ve kariyeri

değiştir

7 Eylül 1914 tarihinde Prag'da doğan Baarová, şehrin Konservatuvarı'nda oyunculuk eğitimi aldı ve henüz 17 yaşında ilk film rolünü Çekoslovak filmi Kariéra Pavla Čamrdy de aldı. Annesi bir koroda şarkı söyler ve çeşitli tiyatro oyunlarında rol alırdı; küçük kız kardeşi Zorka Janů (1921–1946), aynı zamanda bir sinema oyuncusuydu. 1934'te, Barcarole adlı filmde rol almak için UFA film stüdyolarında düzenlenen bir yarışmayı kazandıktan sonra Prag'dan Berlin'e gitti. O yıl Adolf Hitler ile tanıştı ve Hitler ona "Hayatımda büyük bir rol oynamış birine benziyorsun, çok önemli bir rol" dedi. Hitler, üvey yeğeni Geli Raubal'dan bahsediyordu.[1]

Berlin'de, Alman aktör Gustav Fröhlich (1902–1987) ile birlikte Barcarole (1935) filminde başarılı bir şekilde yer aldı. Fröhlich, bu arada Macar opera sanatçısı Gitta Alpár'dan boşanıp sevgili oldular ve birkaç filmde birlikte oynadılar. Baarová ayrıca Deutsches Theatre ve Volksbühne'de sahne aldı. Hollywood stüdyolarından birkaç iş teklifi aldı. Nazi yetkililerinin baskısı altında teklifleri geri çevirdi, ancak daha sonra pişman oldu ve biyografisini yazan Josef Škvorecký'ye şöyle söyledi: "Marlene Dietrich kadar ünlü olabilirdim."

Joseph Goebbles ile ilişkisi

değiştir

Fröhlich ile nişanlandıktan sonra çift, Berlin'in eteklerindeki Schwanenwerder adasına taşındı ve evleri, Hitler'in Nazi hükûmetinin önde gelen bir üyesi ve Alman film prodüksiyonu ve Nazi sinemasında kararlı bir sese sahip olan Joseph Goebbels'in ikametgâhına yakındı. Baarová halen UFA stüdyolarında çalışken, Joseph Goebbels 1936'da Fröhlich'in evini ziyaret ettiğinde onunla tanıştı. Yavaş yavaş daha da yakınlaştılar ve Goebbels'in teşvikiyle iki yıldan fazla süren bir ilişkiye başladılar.[2] Aşk ilişkileri Goebbels ve karısı Magda arasında ciddi sorunlara neden oldu. Propaganda Bakanı Goebbles, metresiyle toplum içine çıkmaya başlayınca, Magda, kocası Goebbels'in devlet sekreteri Karl Hanke ile bir ilişkiye başladı ve sonunda Hitler'den kocasından boşanmak için izin istedi. Baarová'nın kendi ifadelerine göre kendisi, Goebbels'in incinmiş gururundan korkarak yardım istemek için Hitler'e ricada bulundu.

Hitler, 16 Ağustos 1938'de müdahale etti ve bakanını azarladı, "mükemmel evliliği" ve Sudetenland'ın yaklaşan ilhakı göz önüne alındığında, bir Çek aktrisle ilişkisinin imkansız olduğunu belirtti. Berlin polis şefi Wolf-Heinrich von Helldorf, Baarová'ya Goebbels ile olan ilişkisini derhal bırakması gerektiğini ve Hitler'in doğrudan emriyle artık Almanya'da çalışmasının yasaklandığını söyledi.[3][4][5] I. Wilhelm ile Polonyalı prenses Elisa Radziwill arasındaki aşk ilişkisini anlatan ve Goebbels ile Baarová'ya ince bir gönderme olan, yakın zamanda tamamladığı Bir Prusya Aşk Hikayesi adlı filmi,[2] yasaklandı ve 1950'ye kadar Liebeslegende ("Aşk Hikayesi") olarak sinemalarda gösterilmedi.[2] Baarovà'nın oynadığı karakter Der Spieler'in ("Kumarbaz") galasında ekranda görününce, "Çık dışarı bakanın fahişesi" diye bağırıldı ve gösteri durdurulana kadar durmadı. Filmin gösterimi sona erdi ve Baarová sinir krizi geçirdi. Hollywood'daki arkadaşlarıyla iletişime geçmeye çalıştı, oraya gitmeyi göze aldı, ancak Hitler ona ülkeyi terk edemeyeceğini söyledi. Gittiği her yerde Gestapo tarafından takip edilen, Polis şefi Helldorf'un halkın önüne çıkmaması emri verilen ve arkadaşları tarafından baskı altına alınan Baarová, 1938–39 kışında Prag'a kaçtı.[2] Orada, geçici olarak Alman işgali altında sahne almasına izin verildi ve 1942'de İtalya'ya taşındı ve burada Grazia (1943), La Fornarina (1944), Vivere ancora (1945) ve diğer filmlerde rol aldı.

Müttefik birlikleri İtalya'yı işgal ettikten sonra Prag'a geri dönmek zorunda kaldı. Ancak Nisan 1945'te tekrar Almanya'ya gitmek için Prag'dan ayrıldı. Yolda Amerikan askeri polisi tarafından gözaltına alındı, Münih'te hapsedildi ve daha sonra Çekoslovakya'ya iade edildi.

Savaş sonrası yıllar

değiştir

1945'te Çekoslovakya'da Baarová ve ailesi, savaş sırasında Almanlarla işbirliği yaptıkları şüphesiyle gözaltına alındı. Annesi sorgu altında kalp krizinden öldü; sinema oyuncusu olan ablası Zorka Janů, Hitler'in Almanya'sıyla işbirlikçi olduğundan şüphelenilen bir kişinin kız kardeşi olarak sektörden dışlandı. Çekoslovakya'da herhangi bir iş alamayınca 1946'da pencereden atlayarak intihar etti.[6] Lída Baarová 18 ay tutuklu kaldıktan sonra delil yetersizliğinden serbest bırakıldı. Baarová hiçbir zaman mahkûm edilmedi. Gözaltındayken, kuklacı Jan Kopecký tarafından sık sık ziyaret edildi ve sonunda 27 Temmuz 1947'de evlendiler. Kopecký, savaş sonrası Çekoslovakya hükûmetinde önde gelen bir politikacı olan Václav Kopecký'nın yakın bir akrabasıydı fakat akrabası Václav Kopecky, bu evliliği onaylamadı ve bunun sonucunda Jan Kopecký işini kaybetti. Kopecký, Lída'yı iyileşmesi için Dr. Lundwall'un sanatoryumuna yatırdı ve onu geride bırakarak Arjantin'e göç etti.

1949'da Avusturya'da aktrisliğe geri dönmeye çalıştı, ancak Avusturyalı-İngiliz aktör Anton Walbrook onunla birlikte rol aldığı bir filmden çekilince, ortaya çıkan olumsuz medya haberlerinden kaçmak için Arjantin'e gitti. Aşırı yoksulluk içinde yaşayarak İtalya'ya dönmeye karar verdi. Kocası Arjantin'de kaldı ve 1956'da boşandılar. İtalya'ya döndüğünde, zengin bir tüccarın karısını oynadığı Federico Fellini'nin I Vitelloni (1953) filmide dahil olmak üzere birçok filmde rol aldı. 1958'de tekrar sahneye çıktığı Salzburg'a taşındı. 1969'da Avusturyalı doktor Kurt Lundwall ile evlendi; kocası 1972'de öldü.[7] Lída Baarová hayatının geri kalanını Salzburg'da geçirdi. Çek vatandaşlığından asla vazgeçmedi.

Avrupa'da Komünizmin çöküşünden sonra

değiştir

Baarová, 1990'larda, Çekya'nın kültürel sahnesinde yeniden ortaya çıktı. Otobiyografisini yayınladı. Lída Baarová'nın Acı Tatlı Anıları adlı belgeseli 1995'te gösterime girdi[8] ve Slovakya'nın Trenčianske Teplice kentinde düzenlenen 1996 Sanat Film Festivali'nde ödül kazandı.

Daha sonraki yaşamı ve ölümü

değiştir

Baarová, Parkinson hastalığından muzdaripti ve 2000 yılında Salzburg'da, ikinci kocası Dr. Lundwall'ın ölümünden sonra kendisine miras kalan evde tek başına yaşarken öldü. Cesedi yakıldı ve külleri, ailesi ve kız kardeşi Zorka ile birlikte yattığı Prag'daki Strašnice Mezarlığı'na defnedildi.

Popüler kültürde

değiştir

2016'da, Filip Renč'in yönettiği Şeytanın Metresi (Lída Baarová) adlı filminde Baarová'nın hayatı dramatize edildi.

Filmografi

değiştir
  • Obrácení Ferdyše Pištory ("Conversion of Fred Pištora", 1931)
  • Kariéra Pavla Čamrdy ("Pavel Čamrda's Career", 1931)
  • Zapadlí vlastenci ("Forgotten Patriots", 1932)
  • Lelíček ve službách Sherlocka Holmese ("Lelíček in Sherlock Holmes' Service", 1932)
  • Šenkýřka u divoké krásky ("Waitress at the Wild Beauty's Bar", 1932)
  • Růžové kombiné ("The Pink Slip", 1932)
  • Malostranští mušketýři ("Prague's Musketeers", 1932)
  • Funebrák ("The Undertaker", 1932)
  • Jsem děvče s čertem v těle ("Funky Girl", 1933)
  • Madla z cihelny ("The Brickmaker's Daughter", 1933)
  • Okénko ("The Window", 1933)
  • Sedmá velmoc ("The Seventh Superpower", 1933)
  • Její lékař ("The Physician", 1933)
  • Pokušení paní Antonie ("Antonia's Temptation", 1934)
  • Pán na roztrhání ("Man in Demand on All Sides", 1934)
  • Na růžích ustláno ("Easy Life", 1934)
  • Zlatá Kateřina ("Golden Kate", 1934)
  • Dokud máš maminku ("As Long as your Mother is Alive", 1934)
  • Grandhotel Nevada ("Grand Hotel Nevada", 1934)
  • One Too Many on Board (1935)
  • Leutnant Bobby, der Teufelskerl ("Lieutenant Bobby, the Daredevil", 1935)
  • Barcarole ("Barcarolle", 1935)
  • Verräter ("The Traitor", 1936)
  • Die Stunde der Versuchung ("The Hour of Temptation", 1936)
  • Švadlenka ("The Seamstress", 1936)
  • Komediantská princezna ("The Comedian's Princess", 1936)
  • Patrioten ("Patriots", 1937)
  • Lidé na kře ("People on the Floating Ice", 1937)
  • Panenství ("Virginity", 1937)
  • Die Fledermaus [it] ("The Bat", 1937)
  • Der Spieler ("The Gambler", 1938)
  • Preußische Liebesgeschichte ("A Prussian Love Story", 1938, banned; released in 1950 as Liebslegende "Story of Love")
  • Maskovaná milenka ("The Masked Lover", 1939)
  • Ohnivé léto ("Fiery Summer", 1939)
  • Artur a Leontýna ("Arthur and Leontine", 1940)
  • Život je krásný ("Life Is Beautiful", 1940)
  • Dívka v modrém ("Girl in Blue", 1940)
  • Za tichých nocí ("In the Still of the Night", 1941)
  • Paličova dcera ("Arsonist's Daughter", 1941)
  • Turbina ("Turbine", 1941)
  • Grazia ("The Charming Beauty", 1943)
  • Ti conosco, mascherina! ("Masked Girl, Recognised!", 1943)
  • La Fornarina ("The Baker's Daughter", 1944)
  • Il Cappello da prete ("The Priest's Hat", 1944)
  • L'Ippocampo ("The Sea-Horse", 1944)
  • Vivere ancora ("Still Alive", 1944)
  • La sua strada ("Its Way", 1946)
  • La bisarca ("The Car Transporter", 1950)
  • Gli amanti di Ravello ("The Lovers of Ravello", 1950)
  • Carne inquieta ("Restless", 1952)
  • La vendetta di una pazza ("Revenge of a Crazy Girl", 1952)
  • I Vitelloni ("The Bullocks", 1953)
  • Gli innocenti pagano ("What Price Innocence?" 1953)
  • Pietà per chi cade ("Compassion", 1954)
  • Miedo ("The Fear", 1956)
  • La Mestiza ("The Mestiza", 1956)
  • Viaje de novios ("Honeymoon", 1956)
  • We're All Necessary (1956)
  • Rapsodia de sangre ("Ecstasy", 1957)
  • El batallón de las sombras ("The Battalion in the Shadows", 1957)
  • Retorno a la verdad ("The Truth Will Set You Free", 1957)
  • Il cielo brucia ("The Sky Burns", 1958)
  • Života sladké hořkosti Lídy Baarové ("Lída Baarová's Bittersweet Memories", 1995)

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Baarova, Lida (18 Mayıs 2021). "Interview with Lida Baarova". YouTube.com. 12 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ a b c d Reuth, Ralf Georg (1993). Goebbels. Winston, Krishna tarafından çevrildi. New York: Harcourt Brace. ss. 216-218, 225, 233, 236-237, 239-240. ISBN 978-0-15-136076-5. 
  3. ^ Manvell, Roger (2006). Doctor Goebbels: His Life and Death. Fraenkel, Heinrich. MBI Publishing Company. s. 171. ISBN 978-1-85367-715-1. 
  4. ^ Kreimeier, Klaus (1999). The Ufa Story: A History of Germany's Greatest Film Company, 1918–1945. University of California Press. s. 246. ISBN 978-0-520-22069-0. 
  5. ^ ""Toužila po slávě za každou cenu," říká o Lídě Baarové Stanislav Motl" (Çekçe). Czech Television. 9 Eylül 2009. 13 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2012. 
  6. ^ "Peter Demetz - Prague in Danger: The Years of German Occupation, 1939-45". 29 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2022. 
  7. ^ Profile 30 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. cineartistes.com; accessed 14 August 2015.
  8. ^ Stojanova, Christina (2006). "Czech Dream and the Mission of Documentary Cinema: A Conversation with Helena Třeštíkova". Kinokultura. 17 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Haziran 2022. 

Dış bağlantılar

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta Lída Baarová ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wiki.x.io/w/index.php?title=Lída_Baarová&oldid=33713085" sayfasından alınmıştır