Kwame Nkrumah
Kwame Nkrumah (asıl adı Francis Nwia Kofi Kwame Nkrumah[1]) (d. 21 Eylül 1909[2] – ö. 27 Nisan 1972), Ganalı siyasetçi. Nkrumah, Afrika ülkesi Gana'nın kurucusu ve ilk devlet başkanı olarak bu makama gelmiştir. Nkrumah, Afrika'nın sömürgecilik karşıtı ve 20. yüzyılın en etkili Pan-Afrikacı liderlerinden biri olmuş,
| Kwame Nkrumah | |
|---|---|
.jpg)
| |
| 1. Gana Devlet Başkanı | |
| Görev süresi 1 Temmuz 1960 - 26 Şubat 1966 | |
| Yerine geldiği | oluşturuldu |
| Yerine gelen | Joseph Arthur Ankrah |
| 1. Gana Başbakanı | |
| Görev süresi 6 Mart 1957 - 1 Temmuz 1960 | |
| Yerine geldiği | oluşturuldu |
| Yerine gelen | Kofi Abrefa Busia(1969'da) |
| 3. Afrika Birliği Örgütü başkanı | |
| Görev süresi 21 Ekim 1965 - 24 Şubat 1966 | |
| Yerine geldiği | Cemal Abdünnâsır |
| Yerine gelen | Joseph Arthur Ankrah |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 21 Eylül 1909 Nkroful, Altın Sahili (günümüzde Gana) |
| Ölüm | 27 Nisan 1972 Bükreş, Romanya |
1957'de Gana'nın bağımsızlığını ilan ederek Afrika'da yeni bir sayfa açan devrimci lider ve filozof Kwame Nkrumah şöyle diyordu: “Biz bağımsızlığımızı bütün Afrika'nın bağımsızlığına adadık, zira bütün Afrika bağımsızlığına kavuşmadıkça bizim bağımsızlığımızın hiçbir değeri olmayacaktır.”
Afrika ülkelerinin 1960'lı yıllarda peş peşe bağımsızlıklarını ilan etmeleri üzerine ise, şöyle diyordu Nkrumah: 'Kolonyalizmin yerini alan neo-kolonyalizm tehdidiyle baş edebilmek ve sömürgecilerin siyasi/iktisadi/içtimai manipülasyonlarından tamamen kurtularak bağımsızlığımızı teminat altına alabilmek için safları sıklaştırmaları gerekiyor. Kıta çapında bir hükûmete ihtiyacımız var. Birleşik Afrika Devleti'ni kurmalıyız!'
Diğer Afrikalı liderlerin ezici çoğunluğu Nkrumah'ın fikrine sıcak bakmadı. 1963'te Afrika Birliği Teşkilatı kurulduysa da, bu teşkilat bir 'iyilik-güzellik temennisi' olmaktan öteye geçmedi. Zaten Nkrumah da bir askerî darbeyle alaşağı edildi ve zamanla unutulup gitti.
Afrika Birliğinin gerçekleşmesinde liderliği yapan ve büyük çaba harcayan Gana'nın devlet başkanı Kwame Nkrumah olmuştur.
Bu çabalar ve zaruretler sonucu, 31 Afrika ülkesinin temsilcileri (çoğu devlet başkanları) 22-24 Mayıs 1963'te, Afrika'nın en eski bağımsız ülkesi Habeşistan'ın başkenti Addis-Ababa'da toplanarak, Afrika Birliği Teşkilatı'nı (Organization of African Unity) kurdular. Ve Birliğin 33 maddelik bir Anayasası'nı (Charter) da kabul ettiler.
Yurt dışında resmi seyahatteyken darbeyle devrilen siyasetçiler arasındadır Kwame Nkrumah. Gana'nın bağımsızlığının (1957) önderi, Pan-Afrikanizm'in savunucusu, Lenin Barış Madalyası sahibi ve üçüncü dünyanın parlak ismi Nkrumah, ülkesinde "Zafer "in (Osaygefo) simgesi olarak görülürdü.
Nkrumah, 1966'nın şubatında Çin'i ziyaret ederken, Gana'daki CIA güdümlü bir askeri darbeyle devrildi. Ülkesine dönemediği için, Gine'ye yerleşti. 1972'de de, tedavi olmak için gittiği Romanya'da kanserden öldü. Şimdi Gana başkenti Akra'da Nkrumah'ın bir anıtmezarı var.
Gana’nın ulusal lideri Nkrumah’a göre yeni-sömürgecilik, “Afrika’ya bir elle bağımsızlığını verip öteki elle geri alma metodudur. ... yeni-sömürgeci devletin eski sömürgesine, onu bir müşteri-devlet haline getirip politika dışı yollarla kontrol altına alabilmek için bir çeşit egemenlik tanıdığı yalancı bir bağımsızlıktır”. [25] Nkrumah, “yeni-sömürgecilik” diye bir şeyi tanımlamak isterken tam da emperyalizm çağının temel özelliğini anlatmış oluyordu.
Galeri
değiştir-
Nkrumah'ın Londra'da bulunduğu süreçte kaldığı ev (1945-1947) -
Nkrumah, İngiliz Milletler Topluluğu toplantısında (1960) -
Nkrumah, Che Guevera buluşması (1965) -
Nkrumah-John F. Kennedy buluşması (1961) -
Bir SSCB pulunda Kwame Nkrumah
.jpg)
.jpg)
Kaynakça
değiştir- ^ Hakim Adi: Pan-African History. Taylor & Francis, 2003
- ^ Rooney (1988), Kwame Nkrumah, p. 7. “There is no official record of Nkrumah's date of birth, but by his own reckoning it was Saturday, 18 September 1909, and by local custom, because it was Saturday, he was called Kwame." But cf. Sherwood (1996), Kwame Nkrumah: the years abroad, p. 17: "Kwame Nkrumah was born on Nkroful in Western Ghana probably on 21st September 1909. The exact date is not known as birth certificates were not issued in those days." With footnote: "In a biography drafted in the USA Nkrumah gave his birthdate as 21 September 1912, GNA:SC21/1/119. Basil Davidson in Black Star (Allen Lane, London, 1973, p. 19) states that Nkrumah's baptismal records give the date as 1909
Dış bağlantılar
değiştir
- Kwame Nkrumah Mausoleum and Museum at Nkroful, Western Region5 Şubat 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kwame Nkrumah Memorial Park & Museum, Accra 22 Ocak 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Ghana-pedia Dr. Kwame Nkrumah
- Ghana-pedia Operation Cold Chop: The Fall Of Kwame Nkrumah[ölü/kırık bağlantı]
- Dr Kwame Nkrumah hakkında bilgiler 29 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.