Konstantinos Dalassenos (thalassokrator)
Konstantinos Dalassenos (Yunanca: Κωνσταντίνος Δαλασσηνός, fl. y.1086 – y. 1093) İmparator I. Aleksios'un (h. 1081-1118) hükümdarlığının başlarında, özellikle de Smirni beyi Çaka'ya karşı yapılan seferlerde, karada ve denizde önde gelen bir Bizans askeri lideriydi. Hayatı sadece Anna Komnini'nin Aleksiad'ından bilinmektedir.
| Konstantinos Dalassenos | |
|---|---|
| Bağlılığı | Bizans İmparatorluğu |
| Rütbesi | "Filonun "doux'u", thalassokrator |
| Çatışma/savaşları | Bizans-Selçuklu savaşları, Levounion Muharebesi |
Hayatı
değiştirAleksiad'a göre, Konstantinos Dalassenos, kesin bağlantı bilinmemekle birlikte, annesi Anna Dalassini aracılığıyla I. Aleksios ile akrabadır.[1][2] İlk olarak 1086/7'de, Sinop'u ve çevredeki kasabaları, Hristiyanlığa dönen, vaftiz edilen ve Bizanslılarla işbirliği yapan Türk bir çavuştan almak için bir elçi olarak gönderildiğinde ortaya çıkar. Dalassenos, Sinop'un valisi olurken, çavuş Pomorie'nin doux'u yapıldı.[3][4]
1090 baharında Dalassenos, "donanmanın doux'u " pozisyonuna yükseltildi ve Smirni beyi Çaka'ya karşı Bizans deniz kuvvetlerinin komutasına verildi. Eskiden bir Bizans vasalı olan Çaka Bey, kendi filosunu inşa etmiş, birkaç Ege adasını ele geçirmiş ve diğerlerine baskın düzenlemişti. Midilli (Methymna kalesi hariç) ve Sakız Adası'nı aldıktan sonra Nikitas Kastamonitis komutasındaki bir Bizans donanmasını bozguna uğrattı.[1][2] Çaka Bey'in adadaki yokluğundan yararlanan Dalassenos, birliklerini Sakız Adası'na indirdi ve hemen adanın müstahkem başkentine saldırdı. Bizanslılar şehrin limanını ele geçirmelerine rağmen şehrin içine girmeyi başaramadılar. Bu arada Çaka Bey, Aleksiad'a göre 8.000 adam toplamış ve adanın kurtarılması için yola çıkmıştı. Ordusu karada adanın karşısındaki kıyıya yürüdü, filosu ise kıyı boyunca yelken açarak takip etti. Dalassenos, Konstantinos Opos'u Türklerin karşıya geçmesini engellemekle görevlendirmişti, ancak Türkler bunu gecenin karanlığında yapınca, Opos, Çaka Bey'in gemilerini birbirine zincirlediğini görünce onlarla çatışmayı reddetti.[2][5] İki ordu çatışmalara girdi, ancak kısa süre sonra müzakereler başladı. Dalassenos herhangi bir kararı erteledi; ve Çaka Bey, belki daha fazla kuvvet toplamak için Smirni'ye döndüğünde, adamlarını topladı, daha fazla kuşatma makinesi hazırladı ve sürpriz bir saldırıyla Sakız Adası'nın kalesini aldı.[2][6]
1091 yılında Dalassenos'un I. Aleksios'un Balkanlar'da Kumanlara karşı yaptığı sefere katıldığı kaydedilmiştir. 29 Nisan 1091'deki belirleyici Levounion Muharebesi'nde ordunun sol kanadına komuta etti.[2][7]
1092'de, yeni megadük, İoannis Dukas'a bağlı thalassokrator (θαλασσοκράτωρ, "denizlerin efendisi") unvanıyla tekrar Çaka Bey'e gönderildi. İki komutan, hâlâ Çaka Bey'in elinde olan Midilli'ye saldıracaktı. Kara kuvvetlerinin başındaki Dukas önce geldi ve kasabaya saldırdı. Kuşatma, Çaka Bey'in Smirni'ye güvenli geçiş karşılığında kasabayı teslim etmeyi teklif etmeden önce üç ay sürdü. Dukas kabul etti, ancak yeni gelen Dalassenos Türk donanmasına saldırdı. Türk gemilerinin birçoğunu ele geçirdi ve kürekçiler de dahil olmak üzere mürettebatın idam edilmesini emretti.[4][8]
Dalassenos daha sonra Konstantinopolis'e döndü. 1093 baharında, Çaka Bey, Marmara Denizi'ndeki Abidos limanına saldırdığında, Aleksios onu tekrar deniz yoluyla emire karşı gönderdi. Ancak aynı zamanda Aleksios, Anadolu Selçuklu Devleti Sultanı I. Kılıç Arslan'ı (h. 1092-1107) Çaka Bey'e arkadan saldırması için çağırdı ve Sultan buna uydu. İki devlet arasındaki ittifaktan haberi olmayan Çaka Bey, I. Kılıç Arslan ile bir görüşme talep etti. Kendisini merasimle karşılayan I. Kılıç Arslan, verilen ziyafet sırasında kılıcını çekerek Çaka Bey'i öldürdü.[9] Bundan sonra Dalassenos hakkında başka bir şey bilinmemektedir.[10][11]
Kaynakça
değiştir- Özel
- ^ a b Anna Komnini. Aleksiad, VII.8 (Dawes 1928, s. 183).
- ^ a b c d e Skoulatos 1980, s. 61.
- ^ Anna Komnini. Aleksiad, VI.9 (Dawes 1928, s. 154).
- ^ a b Skoulatos 1980, ss. 61–62.
- ^ Anna Komnini. Aleksiad, VII.8 (Dawes 1928, ss. 183–184).
- ^ Anna Komnini. Aleksiad, VII.8 (Dawes 1928, ss. 184–187).
- ^ Anna Komnini. Aleksiad, VIII.5 (Dawes 1928, s. 203).
- ^ Anna Komnini. Aleksiad, IX.1 (Dawes 1928, ss. 214–217).
- ^ İnalcık 2013, s. 54.
- ^ Anna Komnini. Aleksiad, IX.3 (Dawes 1928, ss. 219–220).
- ^ Skoulatos 1980, s. 62.
- Genel
- Dawes, Elizabeth A., (Ed.) (1928). The Alexiad. Londra: Routledge & Kegan Paul. 14 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2022.
- Skoulatos, Basile (1980). Les personnages byzantins de l'Alexiade: Analyse prosopographique et synthèse [Aleksiad'ın Bizans Kişilikleri: Prosopografik Analiz ve Sentez] (Fransızca). Louvain-la-Neuve and Louvain: Bureau du Recueil Collège Érasme and Éditions Nauwelaerts. OCLC 8468871.
- İnalcık, Halil (Ocak 2013). "Çaka Bey-İzmir Beyliği, 1081-1092". NTV Tarih, 48.