Kılburun Yarımadası
Bu sayfada devam eden bir çalışma vardır. Yardım etmek istiyorsanız ya da çalışma yarım bırakılmışsa, çalışmayı yapan kişilerle iletişime geçebilirsiniz. Bu sayfada son yedi gün içinde değişiklik yapılmadığı takdirde şablon sayfadan kaldırılacaktır. En son değişiklik, 11 saniye önce Tarkovsky (katkılar | kayıtlar) tarafından gerçekleştirildi (). |
Kılburun Yarımadası (Ukraynaca: Кінбурнський півострів, romanize: Kinburnskyi pivostriv, Rusça: Кинбурнский полуостров, romanize: Kinburnskiy poluostrov), Ukrayna'nın güneyinde; Dnipro-Bug haliçini Karadeniz'den ayıran yer alan alçak bir yarımadadır. Uzunluğu 45 km, genişliği 4–12 km, yüzölçümü ise 215,6 km²'dir. İdari olarak yarımada iki bölgeye ayrılmıştır: Yarımadanın batı kısmı Mikolayiv Oblastı Mykolaiv ilçesinde, doğu kısmı ise Herson Oblastı Skadovsk ilçesinde yer almaktadır. Yarımadanın kıyı şeridinin toplam uzunluğu 106 km olup, bunun 23 km'si açık deniz alanını kapsamaktadır. Yarımadanın koruma altındaki alanları (Karadeniz Biyosfer Rezervi, "Svyatoslav'ın Beyaz Sahilleri" Milli Parkı, "Kılburun Kıyısı" Bölgesel Peyzaj Parkı, "Yahorlyk Körfezi" sulak alanları) toplam yarımada alanının %68'ini oluşturmaktadır.
  Kılburun Yarımadası (Ukrayna) | |
| Koordinat | 46°30′27″K 31°46′44″D / 46.50750°K 31.77889°D |
|---|---|
| Ülke |  Ukrayna |
| Nüfus | (Кінбурнська коса 05154.JPG) |
Adının kökeni
değiştirKılburn Yarımadası, 16. yüzyılda Osmanlılar tarafından Dinyeper Nehri'ni korumak amacıyla inşa edilen Kılburun Kalesi'nden adını almıştır. İsmi, Türkçe "Kılburun" kelimesinden türetilmiş olup "ince burun" anlamına gelir. Kale, Osmanlılar ile önce Ukrayna Kazakları, daha sonra ise Ruslar arasında sık sık çatışmalara sahne olmuştur. 1787 ve 1855 yıllarında kale için yarımadada savaşlar yaşanmıştır.[1]
Günümüz yarımadası antik çağlarda Fenikeli tüccar ve korsanlar tarafından iyi biliniyordu. Bu bölge bir zamanlar Gilea (Boristenidler) olarak adlandırılıyordu. Antik Yunan tarihçisi Herodot, MÖ 5. yüzyılda bu toprakları ziyaret etmiş ve "Eğer Boristen (Dinyeper) nehrini geçerseniz, denizden ilk olarak Gilea'ya ulaşırsınız, onun yukarısında ise tarımla uğraşan İskitler yaşar" diye yazmıştır.[2]
972 yılında, Bulgar seferinden dönerken Novgorod ve Kiev Prensi Svyatoslav yarımadada kışlamıştır.
Arkeoloji
değiştirMÖ 6. yüzyılın başlarında, Kılburun Yarımadası'nda, Dinyeper deltasının bir kolunun sol kıyısında Yagorlik adlı bir zanaat yerleşimi kurulmuştur. Bu yerleşim mevsimlik bir pazar ve zanaat merkeziydi. Burada Trakya bölgesinden, Orta Dinyeper'den, Kuzey Kafkasya'dan ve hatta uzak doğu bölgelerinden gelen insanlar çalışmaktaydı. Bu durum, Yagorlik yerleşimindeki atölyelerde üretilen bakır ve bronz eşyaların çok geniş bir tipolojik çeşitliliğe sahip olmasıyla kanıtlanmaktadır.[3]
1853 yılında sahil yakınlarında Yunan kolonileri tarafından bırakılmış bir Aşil sunağı bulunmuştur (2012 yılında buraya bir kopyası dikilmiştir). 2012-2013 yıllarında Kılburun sularında, MÖ 5. yüzyılın üçüncü çeyreğine tarihlenen antik bir Yunan gemisinin kalıntıları keşfedilmiştir.[4] Gemi zeytinyağı ve şarap taşıyordu. Bu, Ukrayna'nın Karadeniz sularında bulunan antik döneme ait en eski eserdir.[5]
Yarımada Vareglerden Yunanlara uzanan ticaret yolu üzerinde yer alıp Kiev Rus döneminden kalma bronz bir tütsülük tipi kadeh, metal tabak parçaları, Kiev Rus savaş baltası, gümüş şamdan, haç şeklinde bir kurşun amulet ve Bizans seramik parçaları gibi buluntular burada keşfedilmiştir.[5]:17
Kılburun Kalesi, 15. yüzyılda Türkler tarafından Kılburun Koyu'nun uzak kısmında inşa edilmiştir. 1787 yılında Aleksandr Suvorov komutasındaki ordu, burada büyük bir Osmanlı çıkarma kuvvetini yenilgiye uğratmıştır. Kırım Savaşı sırasında kale Fransız-Britanya donanması tarafından yıkılmış ve kalıntıları daha sonra kuzeyde yapay bir ada inşasında kullanılmıştır. Burada Çernomorsk Kazak Ordusu'nun atamanı ve Çernomorsk Kazak Filosu komutanı Sidor Bily'nin mezarı bulunmaktadır.[5]:19-20
Kaynakça
değiştir- ^ "Кінбурнський півострів — Енциклопедія Сучасної України" [Kılburun yarımadası]. esu.com.ua. 21 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2025.
- ^ "Побачити зелений промінь: Кінбурнська коса | КПІ ім. Ігоря Сікорського". kpi.ua. 18 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2025.
- ^ "Ольговський С.Я. - Ольвійська хора". www.myslenedrevo.com.ua. 26 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Gerasimov, V. Ye; Reida, R. M.; Smyrnov, O.I.; Prejs, P. (3 Kasım 2021). "THE SHIP WRECK OF THE LATE 4th / EARLY 3rd CENTURY BC NEAR KINBURN SPIT". Archaeology and Early History of Ukraine. 40 (3). ss. 175-185. doi:10.37445/adiu.2021.03.11.
- ^ a b c Давиденко, В. М; Чаус, В. Б. Кінбурнська коса, Білобе- режжя… (PDF). Миколаїв: Петра Могили. ISBN 978-966-336-397-4.