Nüremberg Duruşması
Nüremberg Duruşması[1] (İngilizce özgün adıyla Judgment At Nuremberg), Stanley Kramer'in yönettiği 1961 ABD yapımı film, gerçek olaylara dayanmaktadır. Film sonraki yıllarda bazı özel televizyon kanallarında Nuremberg Mahkemesi adıyla da yayına verilmiştir.[2]
| Judgment At Nuremberg | |
 | |
| Yönetmen | Stanley Kramer |
|---|---|
| Yapımcı | Stanley Kramer |
| Senarist | Abby Mann |
| Oyuncular | Spencer Tracy Burt Lancaster Richard Widmark Marlene Dietrich Maximilian Schell Judy Garland Montgomery Clift Werner Klemperer |
| Müzik | Ernest Gold |
| Cinsi | Sinema filmi |
| Türü | Tarih, dram |
| Renk | Siyah-beyaz |
| Çıkış tarih(ler)i | 1961, ABD |
| Süre | 179 dakika |
| Ülke |  ABD |
| Dil | İngilizce, Almanca |
| Diğer adları | Nüremberg Duruşması (Türkiye) Jugement à Nuremberg (Fransa) Vincitori e vinti (İtalya) Yom Ha-Dean B'Nirenberg (İsrail) Urteil von Nürnberg (Almanya) |
Özet
değiştirYıl 1948'dir. Film, II. Dünya Savaşı sonrasında yıkıma uğramış Nüremberg şehrinin görüntüleriyle başlar. Bir zamanlar Nazi Partisi'nin geçit törenleri düzenlediği şehir, Müttefikler'in saldırıları sonucu artık tanınmayacak haldedir. Savaşın galibi Müttefiklerin başat ülkesi olan ABD, bu eski Alman şehrine, Üçüncü Reich (Naziler) döneminde hakim olarak hizmet eden isimleri yargılamak üzere kendi hakimlerini yollar. Bu alışılmadık bir davadır; çünkü davalılar "kanun adına" işledikleri suçlarla itham edilmektedirler. Yargılananlar, Üçüncü Reich'ın adaletini temsil etmektedirler.
Mahkemede, Savcı Tad Lawson, açılış konuşmasını şöyle noktalar: "Yargılananlar, burada, başkalarına vermeyi esirgedikleri adaleti alacaklar."
Duruşmada tüm sanıkların hakime verdikleri yanıt aynıdır: Nicht schuldig (Suçsuzum). Fakat öteki davalılardan farklı olarak Ernst Janning, hakimin hiçbir sorusuna yanıt vermez. Janning, mahkemenin yetkisini kabul etmemekte ve böyle yaparak resmi bir şekilde protesto etmek istemektedir. Ernst Janning'i diğerlerinden daha dikkat çekici kılan bir diğer özelliği de başarılarla dolu mesleki geçmişidir. Janning, hukuk doktoru unvanını almış, Doğu Prusya'da hakimlik yapmış, Weimar Cumhuriyeti liderlerinden ve demokratik anayasanın kurucularından biri olmuştur. Dünyanın birçok ülkesinde ders kitabı olarak okutulan hukuk kitaplarının yazarı olarak dünya çapında ün kazanmıştır. 1935'te ise Almanya Adalet Bakanı olmuştur.
Janning'in avukatı Hans Rolfe, bir Alman milliyetçisidir ve Nazilerin yaptıklarının tüm Alman halkına mal edilmesine şiddetle karşı çıkmaktadır. Bu davayı, aynı zamanda Alman halkının onurunu kurtarma davası olarak da gördüğünden davaya dört elle sarılmıştır. Ona göre, mahkemede yargılananlar salt dönemin hakimleri değil, aynı zamanda Alman halkıdır. Ayrıca Hans Rolfe, ülkesini yargılayan ABD'nin Hiroşima ve Nagasaki'de yaptıklarının göz ardı edilmesinin mahkemede sıkça üzerinde durulan "yüksek ahlak" ve "adalet" ile bağdaşmadığını düşünmektedir.
Başlangıçta, sonu belli gibi görünen bu duruşmalar aylar sürmüş ve gidişat beklenilenin aksi bir şekilde olmuştur. Herr Rolfe gibi çok yetenekli ve zeki bir avukatın yanında yaklaşan Sovyet tehlikesi de davanın gidişatını değiştiren en önemli etmenlerdendir. Mahkeme sürerken SSCB'nin Çekoslovakya'yı işgal etmesi, ABD'yi tedirgin etmektedir. Sovyetler yaklaşmaktadır ve Alman halkı, ülkelerini işgal eden Amerikalılardan son derece rahatsızdır. Berlin'in kaybedilmesini Avrupa'nın kaybedilmesi olarak gören ABD, Ruslara karşı Alman halkının desteğinin kazanılması gerektiğini düşünmektedir. Bunun ise onların liderlerini hapse göndererek olamayacağının bilincindedir. Bu nedenle, Nuremberg sanıklarının, mahkeme sonucunda sembolik cezalarla kurtulmaları için Baş Yargıç Dan Haywood'a baskı yaparlar. Haywood, birdenbire kendisini, yargıladığı Nazi hakimleriyle aynı pozisyonda bulur. Yargılanan hakimler, yaptıkları adaletsizlikleri "ülke çıkarları" gerekçesiyle savunmuşlardı. Şimdiyse Haywood'un, kendi ülkesinin, ABD'nin çıkarları gereği, insanlık suçuyla yargılanan davalılara sembolik cezalar vermesi gerekiyordu. Yaşanan tüm bu vahşetin "adalet"in "ülke çıkarları"na kurban edilmesinin bir sonucu olduğunu düşünen Haywood, kendisinden istenileni değil, olması gerekeni yapacaktır. Bunu yaptığı için büyük tepkiyle karşılaşan Haywood'a ise tek bir kişi destek verecektir: Ernst Janning.
Rol Dağılımı
değiştir
- Spencer Tracy : Baş Yargıç Dan Haywood
- Burt Lancaster : Ernst Janning
- Richard Widmark : Askeri Savcı Tad Lawson
- Marlene Dietrich : Bayan Bertholt
- Maximilian Schell : Avukat Hans Rolfe
- Judy Garland : Irene Hoffman
- Montgomery Clift : Rudolph Petersen
- William Shatner : Harrison Byers
- Werner Klemperer : Emil Hahn
- Kenneth MacKenna : Kenneth Norris
- Torben Meyer : Werner Lampe
- Joseph Bernard : Abe Radnitz
- Alan Baxter : Matt Merrin
- Virginia Christine : Bayan Halbestadt
- Ben Wright : Bay Halbestadt
- Ray Teal : Curtiss Ives
Ödüller
değiştir- 1962 Oscar-En İyi Erkek Oyuncu (Maximilian Schell)
- 1962 Oscar-En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü (Abby Mann)
- 1962 Bodil-Avrupalı Olmayan En İyi Film
- 1963 CEC-En İyi Yabancı Film
- 1962 David-En İyi Yabancı Film (Stanley Kramer)
- 1962 Özel David-Marlene Dietrich
- 1963 Fotogramas de Plata-En İyi Yabancı Performans (Spencer Tracy)
- 1962 Gümüş Kurdele-En İyi Yönetmen (Stanley Kramer)
- 1961 NYFCC-En İyi Aktör (Maximilian Schell)
- 1961 NYFCC-En İyi Senaryo (Abby Mann)
- 1961 NBR-Top Ten Filmler
- 1962 Altın Küre-En İyi Erkek Oyuncu (Maximilian Schell)
- 1962 Altın Küre-En İyi Film Yönetmeni (Stanley Kramer)
Ayrıca bakınız
değiştir- Nürnberg Uluslararası Askerî Ceza Mahkemesi, filmin dayandığı gerçek olaylar için.
Kaynakça
değiştir- ^ Milliyet, Gazetesi (20 Ekim 1965). "Milliyet Gazete Arşivi". s. 6. 22 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2012.
- ^ Milliyet, Gazetesi (27 Nisan 2000). "Milliyet Gazete Arşivi". s. 8. 22 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2012.