Johannes Mario Simmel
Johannes Mario Simmel (d. 7 Nisan 1924, Viyana - ö. 1 Ocak 2009, Luzern), Avusturyalı yazardır.
| Johannes Mario Simmel | |
|---|---|
 Johannes Mario Simmel | |
| Doğum | 7 Nisan 1924 Viyana |
| Ölüm | 1 Ocak 2009 (84 yaşında) Luzern |
| Meslek | Roman yazarı, senarist, gazeteci |
| Milliyet | Avusturya |
| Eğitim | Kimya mühendisliği |
| Alma mater | Höhere Bundeslehr- und Versuchsanstalt für chemische Industrie |
| Dönem | 1949-1999 |
| Önemli eser | Yalnız Havyarla Yaşanmaz (It can't always be caviar) |
Viyana'da doğmuş, Avusturya ve İngiltere'de büyümüştür. Eğitimi kimya mühendisliği üzerine tamamlamıştır. 1943 yılından itibaren II. Dünya Savaşı'nın sonuna dek araştırmacı olarak çalışmıştır. II. Dünya Savaşı'nın bitişinden sonra, Amerikan askeri hükûmeti adına çevirmen olarak çalışmış ve Viyana'da yayım yapan "Welt am Abend" gazetesinde incelemeler ve hikâyeler yayımlamıştır. 1950'lerin başında, "Munich illustrated Quick in Europe and America" için muhabir olarak çalışmaya başlamıştır.
J. M. Simmel, çok sayıda roman ve senaryo yazdı. Yazar, ilk öykü derlemesini 1947'de yayımladı; roman alanındaki ilk büyük başarısını 1960'ta, Quick'te tefrika edilen "Yalnız Havyarla Yaşanmaz" (Es muß nicht immer Kaviar sein) romanıyla yakaladı.[1] Yazarın, Türkçeye de çevrilen bu romanı 30 milyondan fazla satarak en çok satan ve en çok bilinen eseri oldu. Yazar, 27 roman, 4 hikâye, 4 çocuk kitabı olarak toplamda 35 kitap yazdı.[2] Kitapları dünya çapında milyonlarca adet satıldı. Romanlarının pek çoğu 1960 ve 1970 yıllarında filme çekildi. Ayrıca birçok film için senaryo yazarlığı yaptı. Yazar eserleri ile prestijli kurumlardan da ödüller aldı.[3] Yazarın eserlerinden hemen çoğu Türkçeye çevrilmiştir bununla beraber J. M. Simmel, 12 Eylül Darbesi sonrası Türkiye'deki politik durumu protesto etmek için eserlerinin Türkçeye çevrilmesine ve basılmasına uzun bir süre izin vermedi; ancak ölümünden bir yıl önce 2008 yılında yasağı kaldırması üzerine eserleri tekrar yayınlanmaya başlandı.[4]
Simmel eserlerinde sosyal adaleti sıklıkla vurgular; olaylarda sıradan, güncel yaşamın içinden gelen kişiler vardır. Böylece, sıradan insanların başlarına gelen şaşırtıcı olaylarla okurun ilgisini toplumsal ve sosyal sorunlara yol açan yaşamın gerçeklerine çeker. Eserlerinde aşk, polisiye ve gerilim temaları vardır. "Yalnız Havyarla Yaşanmaz" romanı casusluk teması üzerine kurgulanmış olsa da okuyucuyu gastronomi ile de tanıştırır. Öyküde araya giren gerçek yemek tarifleri ile diplomasinin ilişkisini keyifli bir dille romanında aktarır. "Güneşten de Sıcak" romanında başarılı bir iş hayatı olan bir Hollywood senaristinin hayatının akışının değişmesi ile toplumsal ahlak kavramını okuyucuya sorgulatır. Bunun yanında dönemine uygun olarak cinsellikten de uzak durmaz ancak bunu sıradan okuyucuyu rahatsız etmeyecek düzeyde tutar. Örneğin, "Yaşamak Ne Güzel" adlı kitabında tanıttığı Çin kızak gezisinin detaylarını okuyucuya bırakır. "Ve Palyaçolarla Gözyaşları" konusu ile günümüzde bile okunacak kadar güncel bir gerilim romanıdır; tehlikeli bir virüs üzerinde çalışmakta olan ünlü bir araştırmacıya yapılan suikasta tanık olan bir kadın gazetecinin öyküsünü anlatır.
Ödüller
değiştir- 1959 Oyun yazarı birincilik ödülü (Mannheim)
- 1981 Alman Masonlar Kültür Ödülü (Lessing-Ring)
- 1984 Viyana Şehri Altın Madalyası
- 1991 Birleşmiş Miletler Yazarlar Cemiyeti Mükemmeliyet Ödülü
- 1992 Avusturya Bilim ve Sanat Onur Haçı, 1. Sınıf
- 1993 Alman PEN Cemiyeti Hermann Kesten Ödülü
- 2004 Avusturya Cumhuriyeti'ne Hizmetlerde Gümüş Şeref Nişanı
- 2005 Federal Almanya Cumhuriyeti Liyakat Haçı, 1. Sınıf
- 2011 Viyana 21. Bölge Floridsdorf'da Simmel Sokağına adının verilmesi (ölümünden sonra)
Eserleri
değiştirRoman
değiştir(Türkçeye çevirilenlerin ilk baskı yılı listeye alındı)
- Neşeli Oluşuma Şaşırıyorum (Çev: Ahmet Cemal, Çiğdem Bozdoğan, 1972); "Mich wundert, daß ich so fröhlich bin". Zsolnay, Viyana, 1949.
- Gizli Ekmek (Çev: Ahmet Örs, 1971); "Das geheime Brot". Zsolnay, Viyana, 1950.
- "Der Mörder trinkt keine Milch. Ein Kriminalroman". Linz, 1950.
- "Man lebt nur zweimal" Linz, 1950.
- Güneşten de Sıcak (Çev: Ahmet Arpad, Ahmet Cemal, 1974); "Ich gestehe alles". Zsolnay, Viyana, 1953.
- "Der Hochstapler. Immer, wenn er Kuchen aß...." (mit Hans Hartmann). Südverlag, Münih/Konstanz, 1954.
- Tanrı sevenleri korur (Çev: Zeyyat Selimoğlu, 1975); "Gott schützt die Liebende". Zsolnay, Viyana 1957.
- Nina B. Olayı (Çev: Çiğdem Bozdoğan, 1971); "Affäre Nina B." Zsolnay, Viyana, 1958.
- Yalnız Havyarla Yaşanmaz (Çev: Ahmet Cemal, 1971); "Papaz her zaman pilav yemez" (Çev: Vahit Çelikbaş, 1974); "Es muß nicht immer Kaviar sein". Zürih. 1960.
- Acı Yudum (Çev: Zeyyat Selimoğlu, 1971); "Bis zur bitteren Neige". Münih, 1962.
- Aşk Dediğin Laftır (Çev: Nevhiz Tarman, 1972); "Liebe ist nur ein Wort". Münih, 1963.
- Vatan Sağolsun (Çev: Zeyyat Selimoğlu, 1985); "Lieb Vaterland magst ruhig sein". Münih, 1965.
- Hepimiz Kardeş Olacağız (Çev: Hale Kuntay, 1971); "Alle Menschen werden Brüder". Münih, 1967.
- Gökkuşağı (Çev: Ahmet Cemal, Murat Tanoğlu, 1971); "Und Jimmy ging zum Regenbogen". Münih, 1970.
- Çalınmış Rüyalar (Çev: Ahmet Arpad, Ahmet Cemal, Çiğdem Bozdoğan, 1971); "Der Stoff aus dem die Träume sind." Münih, 1971.
- Küskün Rüzgar (Çev: Ahmet Arpad, 1973); "Die Antwort kennt nur der Wind". Münih, 1973.
- Yalnız Değiliz (Çev: Ahmet Arpad, 1975); "Niemand ist eine Insel". Münih, 1975.
- Yaşamak Ne Güzel (Çev: Ahmet Arpad, 1978); "Hurra, wir leben noch." Münih, 1978.
- Merhaba Umut (Çev: Ahmet Arpad, 2011); "Wir heißen euch hoffen". Münih, 1980.
- Bırakın Yaşasınlar (Çev: Ahmet Arpad, 1983); "Bitte, laßt die Blumen leben". Münih, 1983.
- Karanlıktakiler Gözükmez (Çev: Ahmet Arpad, 1985); "Die im Dunkeln sieht man nicht". Münih, 1985.
- Ve Palyaçolarla Gözyaşları (Çev: Ahmet Arpad, 2009); "Doch mit den Clowns kamen die Tränen". Münih, 1987.
- "Im Frühling singt zum letztenmal die Lerche". Münih, 1990.
- "Auch wenn ich lache, muß ich weinen". Münih, 1993.
- "Träum den unmöglichen Traum". Münih, 1996.
- "Der Mann, der die Mandelbäumchen malte". Münih, 1998.
- "Liebe ist die letzte Brücke". Münih, 1999.
Hikaye
değiştir- Begegnung im Nebel". Zsolnay, Viyana, 1947.
- ""Niemand ist eine Insel". Viyana, 1948.
- "Zweiundzwanzig Zentimeter Zärtlichkeit und andere Geschichten aus dreiunddreißig Jahren". Münih, 1979.
- "Die Erde bleibt noch lange jung und andere Geschichten aus fünfunddreißig Jahren". Münih, 1981.
Çocuk kitabı
değiştir- "Von Drachen, Königskindern und guten Geistern". Johannes Simmel tarafından gençlik için derlendi. Viyana, 1950.
- Lütfen Ağlamayın (Çev: Gülderen Pamir, 1982); "Weinen ist streng verboten! Eine Geschichte für kleine und große Mädchen". Viyana, 1950.
- Yeniden basım: "Weinen streng verboten". Münih, 1977.[5]
- Karlı Dağlarda Tatil (Çev: ) "Ein Autobus, groß wie die Welt". Viyana, 1951
- "Meine Mutter darf es nie erfahren". Viyana, 1952
- "Wenn das nur gut geht, Paul". Münih/Berlin, 1953
Drama
değiştir- Der Schulfreund. Ein Schauspiel in 12 Bildern. Reinbek, 1959.
Deneme
değiştir- Die Bienen sind verrückt geworden. Reden und Aufsätze über unsere wahnsinnige Welt. Münih, 2001.
Senaryo
değiştir- 1951: Frühling auf dem Eis (Yönetmen Georg Jacoby)
- 1953: Tagebuch einer Verliebten (Yönetmen Josef von Báky)
- 1955: Hotel Adlon (Yönetmen Josef von Báky)
- 1955: Dunja (Yönetmen Josef von Báky)
- 1956: Kitty und die große Welt (Yönetmen Alfred Weidenmann)
- 1957: Robinson soll nicht sterben (Yönetmen Josef von Báky)
- 1958: Stefanie (Yönetmen Josef von Báky)
- 1960: Mit Himbeergeist geht alles besser (Yönetmen Georg Marischka)
Dış bağlantılar
değiştir- IMDB sayfası 22 Ocak 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça
değiştir- ^ "Barışı savunan kalem sustu". Milliyet haber sitesi. 4 Ocak 2009. 29 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2020.
- ^ "The Inventoryof the Johannes Mario Simmel Collection" (PDF). Boston U. Howard Gotlieb Archival Research Center. 23 Şubat 2004. 29 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Aralık 2020.
- ^ "Johannes Mario Simmel". rowohlt-theaterverlag internet sitesi. 2009. 9 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2020.
- ^ "M.Simmel, 12 Eylül'ü neden protesto etti". Hürriyet internet sitesi. 6 Ocak 2009. 16 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2020.
- ^ "Weinen streng verboten". goodreads.com internet sitesi. Temmuz 2012. 29 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Aralık 2020.