Jedi, Yıldız Savaşları filmlerinde, barışın koruyucuları olarak adlandırılan kurgusal gruptur.

Kökenleri çok eskiye dayansa da binlerce nesilden sonra Galaktik Cumhuriyet'in koruyucu ve savaşçıları hâline gelmişlerdir. Jedi'lar, Coruscant adlı Galaktik Cumhuriyet'in başkentinde yer alan Jedi Tapınağı'nda eğitilip, Güç adı verilen bir metafizik kuvveti kullanmayı öğrenirler. Temel silahları ışın kılıcıdır.

Jedi kelimesinin olası etimolojisi: jedi kurgusal bir kelime olsa da bu kelimenin temsil ettiği kişilerin ışın kılıcı kullanıyor olması ve bu ışın kılıçlarının parlaklığının ve keskinliğinin olması benzer özelliklere sahip tarihsel olarak neolitik sonlarına doğru ticaretine başlanan parlak turkuaz rengi, keskin özellikleri olan ve ya da taşı, yeşim taşı jade, jat, jasper gibi adlarla anılan bu taş cinsinden esinlendiği görülebilir. Ayırca Jedi/jeday aynı isim etimolojik olarak da ve teknik olarak aynı Jedi ile olduğu görülmektedir . [1] ayrıca Jade taşının çıkarıldığı Doğu Türkistan'a yakın bir bölge olan Kuzey Hindistan'da 'Jat' adında bir halk da bulunmaktadır jat people .

Jedi olmak

Jedi olmak için en çok zekâ ve derin bir bağlılık gereklidir. Güce duyarlı olmak için gerekli olan bir başka özellik de midi-kloryan seviyesinin yüksekliğidir. Bu konuda yetenekli olduğu keşfedilenler doğumundan hemen sonra veya doğum üzerinden fazla zaman geçmeden Coruscant'daki Konsey merkezinin bulunduğu Jedi Tapınağı'nda eğitime alınır. Jedi hayatı günümüzdeki manastır hayatına benzer olup, kişinin kendini bu amaç uğruna feda etmesi ve her şeyden vazgeçmesidir.

Jedi Tapınağı

Jedi Tapınağı, Yıldız Savaşları bilimkurgu serisinde geçen hayalî bir yapıdır. Coruscant, galaktik şehrinin yapılarının 1 km üzerinde yüksekliğe yerleştirilmiş çok büyük bir yapıdır. Jedi tapınağı eski cumhuriyette bulunan müthiş bilgiyle dolu bir yerdir. Usta Jedi'lar Padawanlarını burada eğitirlerdi. Cumhuriyete klon ordusu yapıldıktan sonra Anakin Skywalker (Darth Vader) önderliğinde Jedi Tapınağı saldırıya uğrayınca çöküp harabe olmuştur. İmparatorluk Jedi Tapınağı'ndaki bilgileri alıp Jedi Tapınağı'nı çökertme kararı almıştır.

Hiyerarşik düzen yapısı

Jedi şövalyelerinin eğitim ve sınıflandırmasını oluşturan hiyerarşik yapı kabaca şu şekildedir:

Başlangıç

Başlangıç aşamasında, (çocukluk çağında) çocuktaki "Güç" potansiyeline bakılır. Aday çok erken yaşlarda, Jedi eğitimine başlamak üzere evinden ayrılır. Eğer bu çağdaki bir çırak, 13 yaşına gelene dek bir Jedi Şövalyesi tarafından "Padawan" olarak seçilmezse, Jedi kurumu içerisinde başka bir göreve kaydırılır. Kişinin yeteneğine göre bu görev araştırma, tarım, sağlık vb. görevler olabilir.

Padawan

Bir çırak akademideki eğitiminin ardından, bir Jedi Şövalyesi veya Ustası ile bire bir eğitime başladığında "Padawan" olur. Geleneklere göre, Padawan Jedi Şövalyesi olana dek saçının bir bölümünü uzatır ve bu uzun örgülü kısım, Şövalye olduğunda kesilir. Bir Jedi sadece bir çırağa sahip olabilir, bu çırak terfi ettikten sonra yeni bir çırak alıp yetiştirebilir. Usta Yoda, Bölüm II'de birçok çocuğa eğitim verirken görülür, fakat burada onlar "Padawan" olarak eğitilmeden önce Jedi öğretileri ile ilgili genel eğitim almaktadırlar. Bazı Jedi ustaları bir Padawan'dan fazlasını alırlar. "Padawan" sözcüğünün Edgar Rice Burroughs'un bilimkurgu kitabı Barsoom'da geçen düşük kıdemli subaylara verilen isim olan "padwar" sözcüğünün değişmiş hâli olma olasılığından bahsedilmektedir.

Padawan, youngling ile Jedi ustalığı arasında uzun bir yoldur.

Jedi Şövalyesi

Disipline edilmiş, deneyim kazanmış padawan'lar "sınavlarını" başarı ile tamamladıktan sonra, tam anlamı ile Jedi hâlini alırlar. Bu sınavlar genellikle, yoğunlaşma testleri, fiziksel testler ve adayın seviye, bilgi ve kendini adamışlığını saptayan başka testlerdir. Bilinen sınavlar şunlardır; fakat burada belirtilerle sınırlı değildir: beden sınavı, cesaret sınavı, beceri sınavı ve yüzleşme sınavı. Usta Yoda, çırağı Luke Skywalker'a tam bir Jedi olma yolunda aldığı eğitim sırasında ikinci kez Darth Vader ile karşılaşması için eğitim vermiştir. Bazen, sıra dışı bir performans gösteren (genellikle kahramanlık) Padawan öğrenci, Jedi Şövalyesi statüsü kazanır, Obi-Wan Kenobi'de olduğu gibi, eğitiminin sonuna doğru Kenobi, Naboo Savaşı'nda, ustası Qui-Gon ölünce Karanlık Sith Lordu Darth Maul'u yenmek zorunda kalmıştır. Bu sırada bir padawan'dır. Jedi Şövalyesi, en genel olarak mevcut Jedi sınıfıdır, bundan dolayı, kelime sıklıkla Jedi'lar için genel söylem olarak da kullanılır. Ayrıca Jedi Konseyine girebilmek için en az bu mertebede olmak zorunludur.

Jedi Ustaları

Yanına bir padawan alıp, onu Jedi şövalyesi olana dek başarıyla eğiten Jedi şövalyelerine verilen ünvandır. Sistemin işleyişinden ötürü her Jedi'ın bir ustası vardır. Bu da her Jedi'ın eğitimi süresince Jedi topluluğuyla birey düzeyinde bir bağ kurmasını sağlar.

bilinen Jedi Ustaları'nın birkaçıdır.

Jedi Konseyi Üyesi

Bir Jedi Konsey üyesi yeri boşaldığında, Konsey bu boş yeri, üstün özelliklere sahip bir Jedi Ustası ile doldurmaya çalışır. Mümkün olduğu durumlarda, olası adaylar Konsey üyeleri tarafından oylama ile belirlenir. Bazı durumlarda, Konsey üyeliği ile farklı bir bakış açısı verebilecek birkaç Şövalye'ye sahip olmuştur. Bununla beraber Sith'in İntikamı'ndaki gibi (Senatör Palpatine'in isteği ile Anakin'in Ustalığa yükselmeden Konsey'de yer alması) istisnai referanslar bulunabilir. Usta olmadan Jedi Konsey üyesi olarak bilinen tek Jedi, Anakin Skywalker'dır.

Jedi Konseyi içinde çok net sınıflamalar yoktur, fakat çok açık yetki merkezleri vardır. Yoda, Konsey'de kaldığı sürece Konsey'in en kıdemli üyesi ve Büyük Usta olarak saygı görmüştür, Mace Windu ise ondan sonra gelmiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

12 Ekim 2006 tarihli İngilizce Wikipedia Jedi maddesi