Jean-Paul Belmondo
Jean-Paul Charles Belmondo (d. 9 Nisan 1933, Neuilly-sur-Seine - ö. 6 Eylül 2021, Paris), Fransız sinema ve tiyatro oyuncusu.
Jean-Paul Belmondo | |
|---|---|
 Belmando, 1960 | |
| Doğum | Jean-Paul Charles Belmondo 9 Nisan 1933 Neuilly-sur-Seine, Hauts-de-Seine, Üçüncü Fransız Cumhuriyeti |
| Ölüm | 6 Eylül 2021 (88 yaşında) Paris, Fransa |
| Milliyet | Fransız |
| Diğer ad(lar)ı | Bébel |
| Etnik köken | İtalyan |
| Meslek | Oyuncu, yapımcı |
| Etkin yıllar | 1953–2011 |
| Boy | 1,78 m (5 ft 10 in) |
| Evlilik | Élodie Constantin (e. 1952; b. 1968) Natty Tardivel (e. 2002; b. 2008) |
| Partner(ler) | Ursula Andress (1965–1972) Laura Antonelli (1972–1980) |
| Çocuk(lar) | 4 (Paul Belmondo dahil) |
| Ödüller | César Ödülleri 1989 – En İyi Erkek Oyuncu Légion d'honneur |
| İmza | |
 | |
Belmondo, 50'li yılların sonlarında ortaya çıkan Fransız Yeni Dalgası akımı ile birlikte ismini duyurdu. En çok Serseri Aşıklar (1960), Rio Macerası (1964) ve Çılgın Pierrot (1965) filmleri ile tanınan Belmondo, 1960'lardan itibaren Fransa ve Avrupa sinemasında komedi ve aksiyon filmlerinin en başarılı yıldızlarından birisi oldu.
1989 yılında Itinéraire d'un enfant gâté filmi ile César Ödülleri'nde En İyi Erkek Oyuncu ödülüne layık görüldü ve 2017'de aynı ödülde "Yaşam Boyu Onur Ödülü" verildi. Ayrıca Fransa'nın en yüksek sivil madalyası olan Légion d'honneur tevcih edildi. Kariyeri boyunca James Dean, Marlon Brando ve Humphrey Bogart gibi oyuncuların Fransız muadili olarak anıldı. Fransa'nın ikonu ve ulusal hazinesi olarak tanımlanan Belmondo, Fransız sinemasının etkili bir aktörü ve Avrupa sinemasının şekillenmesinde önemli bir figür olarak görüldü. 2011'de emekliye ayrılan Jean-Paul Belmondo, 6 Eylül 2021'de Paris'te 88 yaşında öldü.
Hayatı
değiştir9 Nisan 1933 tarihinde Fransa'da Paris'in batısında bir banliyö olan Neuilly-sur-Seine'de dünyaya geldi. Babası ünlü bir heykeltıraş olan Paul Belmondo (1898-1982), annesi ise dansçı Madeleine Belmondo idi. Babası, Fransız sömürgesi döneminde Cezayir'in başkenti Cezayir doğumluydu. Baba tarafından âilesi, Piedmont ve Sicilya kökenliydi.[1] Babası, Birinci Dünya Savaşı'ndan sonra Paris'e gelmişti ve burada aralarında Albert Camus'unda olduğu tanınmış yazar ve sanatçılar ile dostluklar kurdu. Jean-Paul Belmondo'nun Muriél adında bir kızkardeşi ve Alain adında bir abisi vardı. Kızkardeşi, anneleri gibi bir dansçı oldu. Alain Belmondo ise kardeşinin filmlerinin yapımcılığını üstlendi.
Jean-Paul lise yıllarında sanattan çok futbol ve boksla ilgilendi. Yirmi yaşına geldiğinde oyunculuk ilgisini çekmeye başladı. Paris'in ünlü konservatuvarı, Conservatoire National Superieur d'Art Dramatique'te eğitim aldı. 1950'lerin ilk yarısını tiyatro ile uğraşarak geçirdi.
1956 yılında sinemadaki ilk rolünü aldı. 8 filmde daha oynadıktan sonra nihayet 1960 yılında kendisini dünya çapında tanıtacak, yönetmenliğini Jean-Luc Godard'ın yaptığı Serseri Aşıklar filminde rol aldı. Belmondo bugüne kadar çoğunluğu macera komedi filmleri olmak üzere 81 filmde oynamıştır. Meslektaşı Alain Delon gibi o da Cerito isimli kendi film şirketini kurdu. 2001 yılında geçirdiği felç nedeniyle film çalışmalarına ara verdi.
Yüzündeki benzersiz çapkın ifade, kurnaz gülümseme, esprili ama hüzünlü performansı ile sinemada değişik bir tipleme çizen Belmondo'nun bir özelliği de aksiyon filmlerinde hiç dublör kullanmamış olmasıdır. Tüm tehlikeli sahnelerde bizzat kendisi oynamıştır. Ancak 1985'te Hold-Up filminin çekimlerinde bir kaza geçirince bu prensipinden vazgeçmiştir.
Fransız sinemasında seçkin bir yer edinen Belmondo, 1963 yılında Fransız Oyuncular Birliği'nin başkanlığına seçildi. 1988 yılında Claude Lelouch'un yönettiği Itinéraire d'un Enfant Gaté'teki rolü ile kendisine "en iyi oyuncu" dalında Fransa'nın César ödülü verildi ancak o ödülü geri çevirdi. Nedeni ise bu ödülün heykelciğini tasarlayıp kendi adını veren heykeltıraş César'ın bir zamanlar Belmondo'nun heykeltıraş olan babasının eserlerini karalamasıydı.[2]
Belmondo 2007 yılında Fransa'nın en büyük onur nişanı olan Legion d'Honneur ile ödüllendirildi.[3]
1963 yılında "30 yıl ve 25 film" adlı otobiyografik kitabını yayınladı. "Cobra" ve "Blueberry" gibi bazı aksiyon çizgi romanlarındaki karakterler ondan esinlenerek yaratılmışlardı.[4][5]
Ölümü
değiştirBelmondo, 6 Eylül 2021 tarihinde Paris'teki evinde 88 yaşında öldü.[6] Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, ölümünden sonra Belmondo'yu "ulusal kahraman" olarak nitelendirdi. Cenazesi devlet töreni ile Ennio Morricone'nin bestelediği Chi Mai eşliğinde uğurlandı. Bu beste sanatçının oynadığı Le Professionnel filminin müziği idi.[7]
Filmografisi
değiştir
- Molihre (1956)
- On Foot, on Horse, and on Wheels (1957)
- Les Copains du dimanche (1958)
- Sois belle et tais-toi (1958)
- Sunday Encounter (1958)
- Les Tricheurs (1958)
- Ein Engel auf Erden (1959)
- Les trois mousquetaire (1959)
- À double tour (1959)
- Serseri Aşıklar (À bout de souffle) (1960)
- The Big Risk (1960)
- Moderato cantabile (1960)
- Love and the Frenchwoman (1960) (segment "L'Adultère")
- Trapped by Fear (1960)
- Charlotte et son Jules (1960)
- Rita (1960)
- Two Women (1960)
- The Lovemakers (1961)
- Kadın Kadındır (Une femme est une femme) (1961)
- Leon Morin, Priest (1961)
- Famous Love Affairs (1961) (segment "Lauzun")
- Un nommi La Rocca (1961)
- Cartouche (1962)
- Un singe en hiver (1962)
- The Finger Man (1962)
- Beach Casanova (1962) (uncredited)
- The Shortest Day (1962)
- Banana Peel (1963)
- L'Ainé des Ferchaux (1963)
- Dragées au poivre (1963)
- Mare matto (1963)
- Rio Macerası (L'Homme de Rio) (1964)
- Cent mille dollars au soleil (1964)
- Backfire (1964)
- La Chasse à l'homme (1964)
- Weekend at Dunkirk (1964)
- Crime on a Summer Morning (1965)
- Çılgın Pierrot (Pierrot le Fou) (1965)
- Chinese Adventures in China (1965)
- Is Paris Burning? (1966)
- Tender Scoundrel (1966)
- The Thief of Paris (1967)
- Casino Royale (1967)
- Ho! (1968)
- The Brain (1969)
- Mississippi Mermaid (1969)
- Un homme qui me plaît (1969)
- Dieu a choisi Paris (1969)
- Borsalino (film) (1970)
- The Burglars (1971)
- Les Mariés de l'an II (1971)
- Docteur Popaul (1972)
- La Scoumoune (1972)
- L'Héritier (1973)
- Le Magnifique (1973)
- Stavisky (1974)
- Peur sur la ville (1975)
- L'Incorrigible (1975)
- Hunter Will Get You (1976)
- Body of My Enemy (1976)
- L'Animal (1977)
- Cop or Hood (1979)
- Deli Fişek (Le Guignolo) (1980)
- Le Professionnel (1981)
- Asların Ası (L'As des as) (1982)
- Danton (1983)
- The Outsider (1983)
- Les Morfalous (1984)
- Happy Easter (1984)
- Rufianes Y Tramposos (1984)
- Hold-Up (1985)
- The Loner (1987)
- Itinéraire d'un enfant gâté (1988)
- Stranger in the House (1992)
- Les Cent et une nuits de Simon Cinima (1995)
- Sefiller (Les Misérables) (1995)
- Désiré (1996)
- Half a Chance (1998)
- Peut-être (1999)
- Actors (2000)
- Amazon (2000)
- L'Aîné des Ferchaux (2001) TV
Kaynakça
değiştir- ^ Cassati, Sandro (2012). Jean-Paul Belmondo : le magnifique. [Paris]: City. ISBN 978-2-35288-819-2. OCLC 777934975.
- ^ "Jean-Paul Belmondo/Biography" (İngilizce). IMDb. 13 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2010.
- ^ "Décret du 6 avril 2007 portant promotion" (Fransızca). Legifrance. 7 Nisan 2007. 25 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2008.
- ^ "Iconic French New Wave actor Jean-Paul Belmondo dies aged 88" (İngilizce). France 24. 6 Eylül 2021. 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021.
- ^ "Le cercueil de Belmondo quitte les Invalides sur "Chi Mai", la musique du "Professionnel"". 10 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar
değiştir- IMDb'de Jean-Paul Belmondo24 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.