Vikipedi

Ihlara, Güzelyurt

Aksaray ilinin Güzelyurt ilçesine bağlı bir belde
(Ihlara sayfasından yönlendirildi)

Ihlara, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'ndeki Aksaray ilinin Güzelyurt ilçesine bağlı bir beldedir. 2022 nüfus sayımına göre belde nüfusu 2.289'dur. Beldenin ortalama yüksekliği 1.276 metredir.

Ihlara
Belde
Harita
Aksaray'ın Türkiye'deki konumu
Aksaray'ın Türkiye'deki konumu
Aksaray üzerinde Ihlara
Ihlara
Ihlara
Ihlara'nın Aksaray'daki konumu
ÜlkeTürkiye
İlAksaray
İlçeGüzelyurt
Coğrafi bölgeİç Anadolu Bölgesi
İdare
 • Belediye başkanıAhmet Dİnç (AK Parti)
Rakım1276 m
Nüfus
 (2022)
 • Toplam2.289
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
ISO 3166 koduTR-68
İl alan kodu382
İl plaka kodu68
Posta kodu68570

Tarihçe

değiştir

Beldenin adı, 1905 yılı kayıtlarında Yunancada "ılısu" anlamına gelen Xliára olarak geçmekte iken 1919 yılı kayıtlarında Irhala olarak geçmektedir.[4]

Coğrafya

değiştir

Belde, Aksaray il merkezine 45 km, Güzelyurt ilçe merkezine 15 km uzaklıktadır.[5]

Özellikler

değiştir

Ihlara Vadisi, Hasandağı volkanından püskürtülen lavların akarsu aşındırması sonucunda oluşan kanyon vadidir. Melendiz Çayı, milyonlarca yıllık bir sürecin sonunda, 14 kilometre uzunluğunda ve yüksekliği yer yer 110 metreye ulaşan kanyon görünümlü bu vadiyi meydana getirmiştir. Bu çatlaklardan yol bulan kanyonun bugünkü halini almasını sağlayan Melendiz Çayı'na ilk çağlarda Kapadokya Irmağı anlamına gelen "Potamus Kapadukus" denilmekteydi.

14 km uzunluğundaki vadi Ihlara'dan başlar, Selime'de son bulur.[6] Melendiz Çayı kanyon içinde menderesler çizerek akar. Ihlara ve Selime arasında 26'dan fazla menderes çizen akarsunun kuş uçumu boyu 8 km iken gerçekte 13 km'ye ulaşmaktadır. Vadinin yüksekliği yer yer 100 –150 m dir. Vadi boyunca kayalara oyulmuş sayısız barınaklar, mezarlar ve kiliseler bulunmaktadır. Ihlara Vadisi'nde kiliselerdeki süslemeler 6. yüzyılda başlayarak 13. yüzyılın sonuna kadar devam etmiştir. Bazı barınaklar ve kiliseler yeraltı şehirlerinde olduğu gibi birbirine tünellerle bağlantılıdır.

 
Vadiden bir görünüm

Kiliseler

değiştir

Vadi boyunca yer alan kiliseler iki gruba ayrılabilir: Ihlara'ya yakın olan kiliselerin duvar resimleri Kapadokya sanatından uzak, doğu etkisi taşırlar. Belisırma yakınında yer alanlar, Bizans tipi duvar resimleri ile süslüdür. Ihlara Bölgesi'nde Bizans Dönemi'ne ait bilinen kitabelerin sayısı oldukça azdır. Belisırma köyüne 500 m uzaklıktaki Aziz George (Kırkdamaltı) Kilisesinde Selçuklu Sultanı II. Mesud (1282 -1305) ve Bizans imparatoru II. Andronikos'un adlarını içeren 13. yüzyıla ait fresk üzerine yazılmış bir kitabe bulunmaktadır. Bu kitabe bölgeyi ellerinde bulunduran Selçukluların hoşgörülü yönetiminin varlığını kanıtlamaktadır. Kiliselerden tarihi tespit edilenler:

  • Direkli Kilise (976-1025)
  • Pürenli Seki Kilisesi 10.yüzyıl başı ile 12.yüzyıl arasına aittir.
  • Saint Georges (1283-1295) yıllarına aittir.
  • Karanlık Kale Kilisesi 10.-11.yüzyıllara tarihleniyor.

10. yüzyıl ortasında Bizans Toroslar ve Kilikya bölgelerini geri almasıyla Ihlara bölgesinde yeni Kiliseler yapılmıştır.

  • Bahaeddin Samanlığı Kilisesi
  • Sümbüllü Kilise
  • Direkli Kilise

11. yüzyıl başlarındaki Bizans sanatına örnek teşkil edenler:

Eski kiliseler sonradan bazı Bizans tipi resimler de ilave edilmiştir. Bu davranış, 11. yüzyılda Selçuk Türklerinin bölgeye gelmesiyle son bulur. Fakat bölgedeki dini hayat devam eder. Bölgenen kilise hayatı 1924'teki nüfus mübadelesiyle son bulur.

Ihlara Vadisi'ndeki iyi korunmuş kiliseler

değiştir

Dini yaşam

değiştir

Ihlara vadisi jeomorfolojik özelliklerinden dolayı keşiş ve rahipler için uygun bir inziva ve ibadet yeri olmuştur. Aksaray, Hristiyanlığın daha ilk yıllarında önemli bir din merkezi olmuştur. Kayseri'li Basilus ve Nazianzos'lu Gregorius gibi mezhep kurucuları 4. yy. da burada yetişmişlerdir. Mısır ve Suriye sisteminden ayrı bir manastır hayatının kurallarını bunlar tespit etmişlerdir. Böylece Yunan ve Slav sistemi doğmuştur. Mısır ve Suriyeli rahiplerin dünya ile olan ilişkilerini kesmelerine rağmen Basilus ve Gregorius'un rahipleri dünya ile olan ilişkilerini kesmiyorlardı. Bu yeni anlayışın yeri Belisırma idi. Gregorius, teslis inancına yeni bir izah getirerek İsa'nın tanrılığı tartışmasında İznik toplantısı görüşlerine kuvvet kazandıran fikirler ileri sürdü. Böylece Hristiyanlık tarihinde öncü bir aziz oldu. Gregorius'un yetiştiği kayalık bölge (Belisırma, Ihlara, Güzelyurt (Gelveri)) Manastır ruhuna uygun, kayalara oyulan kiliseler topluluğu haline geldi. Arap akınlarına karşı, Hasandağı'ndaki müdafaa kaleleri karşı koyunca bu kiliseler faal ibadet merkezi durumlarını devam ettirdiler.

Vadi'den resimler

değiştir
  •  
    Ihlara Vadisi'nden bir görünüm
  •  
    Ihlara Vadisi'nden bir görüntü
  •  
    Vadi üstten görünümü
  •  
    Vadi'nin panoramik görüntüsü
  •  
    Vadi içinden görünüm
  •  
    Vadi içinden görünüm
  •  
    Selime Sultan Türbesi
  •  
    Vadi içinde bulunan Belisırma köyü
  •  
    Vadiden bir görünüm
  •  
    Vadiden bir görünüm

Nüfus

değiştir
Yıllara göre belde nüfus verileri
2022 2.289[3]
2021 2.289[3]
2020 2.322[3]
2019 2.286[3]
2018 2.410[3]
2017 2.375[3]
2016 2.399[3]
2015 2.396[3]
2014 2.504[3]
2013 2.566[3]
2012 2.842[3]
2011 2.566[3]
2010 2.709[3]
2009 2.808[3]
2008 2.830[3]
2007 2.777[3]
2000 3.767[5]
1990 3.922[5]
1985 3.588[7]
1980 3.927[8]

Yönetim

değiştir

Belediye başkanlığı

değiştir
Seçildiği yıl Belediye başkanları[5]
2024 Yunus AKAR (MHP)
2019 Ahmet Dinç (AK Parti)
2014 İsmail Yılmaz (MHP)
2009 Dursun Kaya (AK Parti)
2004 Dursun Kaya (AK Parti)
1999 Çetin Kuşsan (DYP)
1994 Serdar Akar (ANAP)
1989 Serdar Akar (ANAP)
1984 Yaşar Güçlüer (HP)
1977 Kazım Akar (CHP)
1973 Bekir Akar (DP)
1968 Ali Kaya (BĞMSZ)
1963 Yaşar Güçlüer (CHP)

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "31 Mart 2019 Aksaray Güzelyurt Ihlara Belediyesi Seçim Sonuçları". haberler.com. 6 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2023. 
  2. ^ "Ihlara, Turkey Page" (İngilizce). fallingrain.com. 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2023. 
  3. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. 17 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2023. 
  4. ^ Nişanyan, Sevan. "Index-Anatolicus: Türkiye yerleşim birimleri envanteri". nisanyanmap.com. 24 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ocak 2023. 
  5. ^ a b c d "Ihlara Belediyesi". yerelnet.org.tr. 21 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2017. 
  6. ^ EMİROĞLU, Doç. Dr. Mecdi. "Ihlara Vadisi" (PDF). 13 Eylül 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Eylül 2018. 
  7. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1986). "1985 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). sehirhafizasi.sakarya.edu.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  8. ^ Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü (1981). "1980 Genel Nüfus Sayımı İdari Bölünüş" (PDF). kutuphane.tuik.gov.tr. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 

Dış bağlantılar

değiştir
Vikipedi'nin kardeş projelerinden
Ihlara, Güzelyurt
hakkında daha fazla bilgi edinin
  Commons'ta dosyalar
"https://tr.wiki.x.io/w/index.php?title=Ihlara,_Güzelyurt&oldid=34166186" sayfasından alınmıştır