IQ and the Wealth of Nations
IQ and the Wealth of Nations (Türkçe: IQ ve Milletlerin Zenginliği) psikolog Richard Lynn ve siyaset bilimci Tatu Vanhanen tarafından 2002 yılında yazılmış olan kitap.[1] Yazarlar kitapta kişi başına düşen millî gelirin ülkelerin ortalama IQ'ları ile bağlantılı olduğunu savunmaktalardır. Buna ek olarak kitap ülkeler arası ekonomik büyüme ve millî servet gibi farklılıklarda da IQ'nun önemli bir faktör olduğuna değinmektedir.
 | |
| Yazarlar | Richard Lynn Tatu Vanhanen |
|---|---|
| Dil | İngilizce |
| Konular | İnsan zekası, ekonomik eşitsizlik, psikoloji, sosyoloji |
| Yayım | 28 Şubat 2002 |
| Yayımcı | Praeger/Greenwood |
| Sayfa | 320 |
| ISBN | 978-0275975104 |
Kitap bazı bilimsel çevrelerde metodolojisi ve yetersiz veri barındırması gibi nedenler öne sürülerekten eleştirilmiş ve pek çok tartışmaya neden olmuştur.[2][3] 2006 yılında aynı yazarlar tarafından yazılmış olan IQ and Global Inequality kitabı IQ and the Wealth of Nations'a devam niteliği taşımaktadır.
Özet
değiştirKitap yazarların bilimsel raporları analiz edip 60 ülkenin ortalama IQ'larını hesaplamalarını içermektedir. Bu araştırmalar sonucunda millî IQ'nun kişi başına düşen gayri safi yurt içi hasıla ile 0.82, 1950–1990 yılları arasındaki ekonomik büyüme ile ise 0.64 oranında bağlantılı olduğu rapor edilmektedir.
Kitapta milletler arası ortalama IQ farklılıklarının genetik ve çevresel faktörler nedeniyle var olduğuna da değinilmektedir. Lynn ve Vanhanen düşük GSYİH'nın düşük IQ'ya sebep olabileceğine düşünmekle beraber aynı zamanda düşük IQ'nun düşük GSYİH'nın nedenlerinden biri olduğunu savunmaktalardır (pozitif geri besleme).
Yazarlar zengin ve yüksek IQ'lu milletlerin fakir ve düşük IQ'lu milletlere finansal olarak yardım etmelerini etik bir sorumluluk olarak görmüştür.
Ülkelere göre IQ tahminleri
değiştirAraştırmanın sonuçlarına göre Güney Kore tarafından takip edilen Hong Kong 107 IQ ile en yüksek IQ ortalamasına sahip ülke olmaktadır.[1]
Lynn and Vanhanen kendi araştırmalarını yapmak yerine daha önce yayınlanmış araştırmaları toparlamış ve analiz etmiş, eski araştırmalar içinse Flynn etkisini hesaba kataraktan eklemeler yapmışlardır.
185 ülkeden 104'ünde IQ üzerine araştırmalar bulunmamaktadır. Bu ülkelerin ortalama IQ'ları komşu bulundukları ülkelerin ortalama IQ'ları toplanarak ortalamasının alınmasıyla hesaplanmıştır. Örnek olarak El Salvador'un 84 olan puanı, puanı 79 olan Guatemala ve 88 olan Kolombiya'nın ortalamasının alınması ile bulunmuştur. Bu tahminsel IQ'lu ülkeler sayıldığı takdirde IQ ve GSYİH arasındaki bağlantı 0.62 olmaktadır.
Güney Afrika'daki veriler ise ülkedeki farklı etnik grupların sonuçlarının oransal olarak ortalamasının alınması ile bulunmuş ve 72 sonucunu vermiştir. Kolombiya, Peru ve Singapur'da da aynı metotlar kullanılmıştır.
Bazı durumlarda ise komşu ülkelerin ortalamasının alınması yerine kültürel ve genetik olarak yakınlık gösteren bölgeler ortalama için tercih edilmiştir. Örneğin Kırgızistan'ın IQ'su hesaplanırken komşusu olan Çin ortalamaya katılmamış ama komşu olmayan İran ve Türkiye'nin IQ'ları ortalamada hesaplanmıştır. Bunun nedeni etnik kökenin coğrafi yakınlığa kıyasla millî IQ üzerinde olan belirleyiciliğinin daha fazla olduğunun düşünülmesidir.
İstisnai ülkeler
değiştir
Bazi istisnai durumlarda GSYİH ve IQ arasındaki bağlantı Lynn ve Vanhanen'ın beklentileri ile uyuşmamaktadır. Bu durumlar için yazarlar ülkede piyasa ekonomisinin olup olmamasının ve ülkedeki doğal kaynakların büyük bir rol oynadığını savunmuşlardır.
Buna örnek olarak IQ ortalaması 78 olmasına rağmen kişi başına düşen geliri yıllık 63.000$ ile dünya ortalamasının çok üstünde olan Katar verilebilir. Lynn ve Vanhanen bunun nedenini ülkenin petrol kaynaklarına bağlamışlardır. Benzer şekilde Botsvanada görülen yüksek ekonomik büyüme hızının ülkenin büyük elmas madenlerinden kaynaklandığını tahmin etmektedirler.
Kitabın yayınlandığı tarihte kişi başına düşen GSYİH'sı 4.500$ olan Çin'in yüksek IQ göstermesine rağmen görece fakir olması kitapta Çin'deki komünist partinin sürdürdüğü ekonomik politikalara bağlanmıştır. Aynı zamanda yüksek IQ'ya sahip Kuzey Kore ve Çin gibi ülkelerin ekonomik sistem değişikliği yaşadıkları takdirde hızlı GSYİH büyümeleri yaşayacakları tahmin edilmiştir. Buna rağmen ekonomik veya politik sistemden bağımsız olarak Sahra Altı Afrika'da fakirliğin devam edeceği tahminlerinde bulunulmuştur.
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ a b Lynn, R. and Vanhanen, T. (2002). IQ and the wealth of nations 8 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Westport, CT: Praeger. 0-275-97510-X
- ^ The Impact of National IQ on Income and Growth: A Critique of Richard Lynn and Tatu Vanhanens Recent Book by Thomas Volken
- ^ Book Review: IQ and the Wealth of Nations 22 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Heredity April 2004, Volume 92, Number 4, Pages 359–360. K Richardson.