Hocaizm
Hocaizm, adını Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti lideri Enver Hoca'dan alan, 1970'lerin sonunda dünya komünist hareketindeki bölünme sonucunda ortaya çıkan, Marksizm-Leninizm'in revizyonizm karşıtı bir çeşididir. Stalin sonrası dönemin ve iktidardaki iki komünist parti olan Çin Komünist Partisi ve Arnavutluk Emek Partisi arasındaki 1978'deki keskin ayrılığın ardından Enver Hoca'nın görüşlerini tanımlamak için kullanılmaktadır.[1]
Hocaizm, Marksizm-Leninizm'in uluslararası bir eğilimidir. Bununla birlikte katı bir Titoizm ve destalinizasyon karşıtıdır.[2]
Gelişimi
değiştirStalin sonrası SSCB eleştirileri
değiştir1940'lı yılların ikinci yarısından itibaren, Marksizm-Leninizm'e, Stalin'in görüşlerine ve onun dönemindeki Sovyetler Birliği'ne bağlı olan Enver Hoca önderliğindeki Arnavutluk Sosyalist Halk Cumhuriyeti, Tito'nun başlatmış olduğu revizyonizm diye tabir ettiği uygulamalara karşı mücadele etmiştir.
Enver Hoca, Stalin'in ölümünden sonra ortaya çıkan destalinizasyon politikalarına en sert tepkiyi koyanlardan biri olmuştur. Arnavutluk Emek Partisi; Çin Komünist Partisi ile birlikte Kruşçev'i "revizyonist" olarak itham edecek ve onu Marksizme ihanetle suçlayacaktır. Buna paralel olarak Kuzey Kore de destalinizasyon yanlılarını partiden tasfiye edecek ve sürgüne yollayacaktır.[3] Böylece "Hocaizm"in günümüzdeki belirgin ilk görüşleri böyle ortaya çıkacaktır.
Sovyetler Birliği'nin 1968 yılında Çekoslovakya'ya girmesi üzerine Enver Hoca, Varşova Paktı'ndan çekildiğini açıklamış, Sovyetler Birliği'nin bu tutumunu sert bir dille kınamış ve Sovyetler Birliği politikalarına yönelik çok ağır ithamlarda bulunmuştur:[4]
| “ | Sovyet revizyonistlerinin yağma hedeflerine ulaşmak için seçtikleri yol, eskiden çarların ve diğer emperyalistlerin izledikleri yoldur, yani aldatma ve silahlı şiddet yoludur. Rubleler ve tanklar, yalanlar ve şantaj, demagoji ve tehditler elele vermiştir. Ancak, Kremlin’deki şefler yayılma planlarını ne kadar ilerletirlerse, ülkelerindeki durumları ve peykleriyle olan ilişkileri de o kadar güçleşir, askeri maceracılıkları ne kadar artarsa güçlükleri ve çelişmeleri halletmek için silahlı saldırıya o kadar çok başvururlar. Hayatın inkar edilmez gerçekleri, Partimizin, dönek Sovyet yönetiminin emperyalist niteliğini açıkça teşhir ederkenhaklı olduğunu ispat etmiştir. Çekoslovakya’nın işgali Sovyetler Birliği'ndeki yönetici kliğin tümüyle çürüdüğünü ve yozlaştığını gösteren, onların gerçek emperyalist çehresini, halkların hürriyet ve bağımsızlığının yeminli düşmanı olduğunu açığa çıkaran bir örnektir. | ” |
Çin-Arnavutluk ayrışması
değiştirMao Zedong'nun ölümünden sonra iki ülke ilişkileri farklı bir kılığa büründü. Enver Hoca, Mao'nun ölümünden sonraki Çin idarecilerinin Maocu çizgiden uzaklaştıklarını, emperyalist güçlere ve emperyalist hareketlerine göz yumduklarını iddia ediyordu. Çinlileri ABD'ye yanaşmakla suçluyordu. Bu gelişmeler üzerine iki ülke arasındaki ilişkiler bozuldu ve Çin yapılan anlaşmaları tek taraflı olarak kaldırdı. 7 Temmuz 1978 günü Çin Halk Cumhuriyeti, Arnavutluk'un Pekin'deki elçiliğine bir resmi nota vererek, Çin'in Arnavutluk'a yaptığı ekonomik ve askeri yardımı durdurmayı, yardım kredilerini kesmeyi ve gönderdiği tüm askeri ve ekonomik uzmanları geri çekmeyi kararlaştırdığını bildirdi. Arnavutluk hükûmetinin tepkisi ise sadece sözle olmasına karşın, sert oldu ve Çin yönetimini Marksizm-Leninizmden sapmak ve Amerikan emperyalizmine yakınlaşmakla suçlayarak bir emperyalist süper devlet olmayı amaçladığını iddia etti. [4]
Günümüzde
değiştirArnavutluk Emek Partisi 1991'de iktidardan düşmüştür. Günümüzde, Enver Hoca'nın görüşlerini paylaşan partiler Uluslararası Marksist-Leninist Parti ve Örgütler Konferansı etrafında toplanmışlardır.
Ayrıca bakınız
değiştirDış bağlantılar
değiştirKaynakça
değiştir- ^ Communism for Know-It-Alls. Filiquarian Yayınları, LLC. 2008. s. 23
- ^ Ascoli, Max (1961). The Reporter, Cilt 25. s. 30.
- ^ Lankov, Andrei N., Crisis in North Korea: The Failure of De-Stalinisation, 1956, Honolulu, Hawaii Üniversitesi Yayınları, 2004
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2014.