Vikipedi

Hanoi

Vietnam'ın başkenti
1 Mayıs 2024 tarihinde kontrol edilmiş kararlı sürüm gösterilmektedir. İnceleme bekleyen 3 değişiklik bulunmaktadır.

Hanoi, Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti. Hanoi'nin nüfusu yaklaşık 8,054 milyondur (2019). Ho Şi Minh kentinden sonra ülkenin ikinci büyük kentidir. Uzun yıllar Fransız sömürge yönetim merkezi olan Hanoi, II. Dünya Savaşı'nda Japonya tarafından işgal edildi. Şehir 2 Temmuz 1976'da Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti oldu.

Hanoi
Başkent
Hanoi
Hanoi bayrağı
Bayrak
Hanoi mührü
Mühür
Vietnam üzerinde Hanoi
Hanoi
Hanoi
ÜlkeVietnam Vietnam
BölgeKızıl Nehir Deltası
Yüzölçümü
 • Başkent24,314.7 km²
 • Kent
319,56 km² (12.338 mil²)
Nüfus
 (2022)[1]
 • Başkent8.435,700
 • Kent
4.138,500
 • Kent yoğunluğu14,708,8/km² (38,095/mil²)
 • Metropol
19,795,895
 • Metropol yoğunluğu662,1/km² (17.140/mil²)
Zaman dilimiUTC+07.00 (ICT)
Alan kodu24

Song-Koi Irmağının kıyısında, Güney Çin Denizi'nden yaklaşık 120 kilometre uzaklıktadır. Hanoi'nin geniş, ağaçlı cadde ve alanları Fransız sömürgeciliği döneminden kalmadır. Gün boyunca caddeler başlıca ulaşım aracı olan bisikletler ile doludur.

Önemli bir ulaşım merkezi olan Hanoi'yi büyük Haiphong limanıyla birleştiren bir demiryolu vardır. Fransız sömürge başkenti olduğu yıllarda Hanoi'de daha çok ticaret ve zanaat ile uğraşılırdı. 1950'lerden sonra kent, sanayi merkezine dönüştü. Üretilen malların başında makineler, elektrik motor ve jeneratörleri, kontrplak, dokuma, kimyasal maddeler ve kibrit gelir.

Vietnam'ın tarihi boyunca Hanoi önemli bir kent oldu. 1. yüzyıldan 10. yüzyıla kadar bölgeyi ele geçiren Çinliler, bugünkü Hanoi'ye yakın bir yerde başkentlerini kurdular. 17. yüzyıla kadar Vietnam hükûmetlerinin başkenti, 1897'de Fransız Hindiçini sömürgesinin yönetim merkezi oldu. 1940'tan 1945'e kadar kent Japon işgali altındaydı. Kuzey Vietnam 1954'te bağımsızlığını ilan etti ve Hanoi, Vietnam Demokratik Cumhuriyeti'nin başkenti oldu.

Vietnam Savaşı sırasında sık sık ABD uçaklarınca bombalandı; eski anıt ve saraylarla birlikte pek çok yapı yıkıldı. Hanoi'de yabancı işgal ve iç savaşlar sırasında yıkılmayan tarihsel yapılar arasında MÖ 3. yüzyıldan kalma Co Loa kalesi ile Konfüçyüs'e adanmış Edebiyat tapınağı sayılabilir.

21. yüzyılda Hanoi, Kuzey Vietnam'ın kültür, ekonomi ve eğitim merkezidir. Ülkenin başkenti olan Hanoi, 78 yabancı büyükelçiliğe, Vietnam Halk Ordusu'nun genel merkezine, kendi Vietnam Ulusal Üniversite sistemine ve diğer birçok hükûmet organına ev sahipliği yapıyor. Hanoi aynı zamanda 2022'de 18,7 milyon yerli ve yabancı ziyaretçiyle önemli bir turizm merkezidir.[20] Şehir, Thăng Long İmparatorluk Kalesi 'ne (UNESCO Dünya Mirası Alanı), Ho Chi Minh Mozolesi'ne, Hoan Kiem Gölü'ne, Batı Gölü'ne ve belediyenin eteklerine yakın Ba Vì Milli Parkı'na ev sahipliği yapmaktadır. Hanoi'nin kentsel alanı, Fransız sömürge mimarisi, sosyalist uluslara özgü brütalist apartmanlar ve şehrin 20. yüzyıldaki hızlı büyümesini yansıtan düzensiz dar sokaklar - tüp evler dahil olmak üzere çok çeşitli mimari tarzlara sahiptir. 2020'lerin başlarından itibaren, 8 hatlı Hanoi metrosu ve çok sayıda toplu konut gibi Hanoi'deki birçok kentsel yer yoğun inşaat halindedir.

Demografi

değiştir
 
APEC Zirvesi 2006'da geleneksel Áo dài kostümü giyen Vietnamlı kadınlar

Fransız sömürge döneminde, Fransız Hindiçini'nin başkenti olan Hanoi, çevre bölgelerden önemli sayıda fransız, çinli ve vietnamlının ilgisini çekti. 1940'lı yıllarda şehrin nüfusu 132.145 idi.[2] Birinci Çinhindi Savaşı'ndan sonra birçok fransız ve çinli, ya güneye taşınmak ya da ülkelerine geri dönmek için şehri terk etti.

Hanoi'nin nüfusu ancak 20. yüzyılın ikinci yarısında hızla artmaya başladı. 1954 yılında şehrin 53 bin nüfusu vardı ve 152  km2'lik alanı kaplıyordu. 1961 yılına gelindiğinde şehrin yüzölçümü 584 km2'ye, nüfusu ise 91.000 kişiye ulaşmıştı. 1978 yılında Vietnam Ulusal Meclisi, Hanoi'yi ikinci kez 2,136 km2'ye ve 2,5 milyon nüfusa artırmaya karar verdi.[3] 1991 yılına gelindiğinde Hanoi'nin alanı değişmeye devam ederek 924 kilometrekare (357 sq mi)'ye (357 sq mi) düştü, ancak nüfus hala 2 milyonun üzerindeydi. 1990'larda Hanoi'nin nüfusu istikrarlı şekilde arttı ve 1999'da 2.672.122 kişiye ulaştı.[4] Ağustos 2008'deki son genişlemenin ardından Hanoi, 6.233 milyon nüfuslu, dünyanın en büyük yüzölçümüne sahip 17 başkenti arasındaydı.[5] 2009 nüfus sayımına göre Hanoi'nin nüfusu 6.451.909 kişiydi.[6] 1 Nisan 2019 itibarıyla Hanoi'nin nüfusu 3.991.919'u erkek ve 4.061.744'ü kadın olmak üzere 8.053.663 kişiydi.[7] Nüfusun yüzde 49,2'si kentsel alanda yaşayan 3 milyon 962 bin 310 kişi, yüzde 50,8'i ise 4 milyon 91 bin 353 kişi kırsal kesimde yaşıyordu. Hanoi, Ho Chi Minh Kenti'nden (8.993.082 kişi) sonra ülkenin en kalabalık ikinci şehridir. Hanoi'nin 2009'dan 2019'a kadar ortalama yıllık nüfus artış hızı %2,22/yıl olup, ulusal büyüme oranından (%1,14/yıl) daha yüksektir ve Kızıl ırmak Deltası'nda Bắc Ninh eyaletinden sonra ikinci en yüksek bölgedir (%2,90/yıl).

Günümüzde şehir, hem Kuzey Vietnam'ın büyük bir metropol bölgesi hem de ülkenin kültürel ve politik merkezidir. Bu durum, bir kısmı eski ve 20. yüzyılın başlarına kadar uzanan altyapı üzerinde büyük bir baskı oluşturur. Şehirde sekiz milyondan fazla sakin ve metropol alanında tahmini 20 milyon nüfusu vardır.

Üç kuşaktan fazla süredir yerleşik hayata geçen Hanoyalıların sayısı, şehrin genel nüfusuyla karşılaştırıldığında muhtemelen çok azdır. Ticaretin yüzlerce yıl önce başladığı ve çoğunlukla aile işletmelerinden oluşan Eski Mahalle'de bile, günümüzde cadde kenarındaki mağazaların çoğu diğer illerden gelen tüccar ve perakendecilerin mülkiyetindedir. Mağazanın asıl sahibi olan aile ya mağazayı kiralayıp yandaki eve taşınmış ya da mahalleden tamamen taşınmış olabilir. Merkezi planlama ekonomi politikalarının terk edilmesi ve ilçe bazlı hane halkı kayıt sisteminin gevşetilmesinden sonra değişimin hızı özellikle arttı.[8]

Ekim 2008'de talebi karşılayabilmek için Hanoi'nin telefon numaraları 8 haneye çıkarıldı. Abonelerin telefon numaraları gelişigüzel bir şekilde değiştirildi; ancak cep telefonları ve SIM kartlar Vietnam'da kolayca bulunur ve ön ödemeli cep telefonu kredisi Hanoi'nin her bölgesinde mevcuttur.

Din

değiştir

Budizm, Taoizm ve Konfüçyüsçülük'ten oluşan üç öğreti (Vietnamca: tam giáo), uzun yıllardır Hanoi'nin ana dinleri olmuştur. Çoğu insan kendisini Budist olarak görse de hepsi düzenli olarak dini takip etmez.

Etnik gruplar

değiştir

Hanoi'de 50'den fazla etnik grup vardır ve bunların en büyüğü Viet'tir (Kinh); resmi Vietnam rakamlarına göre (2019 nüfus sayımı), nüfusun %98,66'sını oluşturur, onu %0,77 ile Mường ve %0,24 ile Tày izler.[7]

Ekonomi

değiştir

PricewaterhouseCoopers tarafından yapılan son sıralamaya göre Hanoi ve Saigon 2008'den 2025'e kadar GSYİH büyümesi açısından dünyanın en hızlı büyüyen şehirlerinden biri olacaktır.[9] 2013 yılında Hanoi GSYİH'ye % 12.6 katkıda bulundu, toplam ihracatın % 7.5'iniı yaptı, ulusal bütçeye % 17 katkıda bulundu ve Vietnam'ın % 22 yatırım sermayesini çekti. Şehrin cari fiyatlarla nominal GSYİH'si 2013'te 451,213 milyar VND'ye (21,48 milyar ABD Doları) ulaştı ve kişi başına GSYİH 63,3 milyon VND (3,000 ABD Doları) oldu.[10] Şehirdeki endüstriyel üretim 1991-95 arasında yıllık ortalama yüzde 19.1, 1996-2000 arasında yüzde 15.9 ve 2001-2003 arasında yüzde 20.9'luk ortalama yıllık büyüme ile 1990'lardan beri hızlı bir patlama yaşadı. Mevcut sekiz sanayi parkına ek olarak Hanoi beş yeni büyük ölçekli sanayi parkı ve 16 küçük ve orta ölçekli sanayi kümesi inşa etmektedir. Devlet dışı ekonomik sektör İşletme Yasası (3/2007 itibarıyla) kapsamında faaliyet gösteren 48,000'den fazla işletme ile hızlı bir şekilde genişlemektedir. Ticaret şehrin diğer güçlü sektörüdür. 2003 yılında Hanoi'nin 161 ülke ve bölge ile bağ kuran dış ticaretle uğraşan 2.000 işletmesi vardı. Şehrin ihracat değeri 1996-2000 arasında her yıl ortalama yüzde 11.6 ve 2001-2003 arasında yüzde 9.1 arttı. Ekonomik yapı da önemli değişimler geçirdi ve turizm, finans ve bankacılık artık giderek daha önemli bir rol oynamaktadır. Hanoi'nin geleneksel iş bölgeleri Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng ve Đống Đa; ve batıda yeni gelişen Cầu Giấy, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm, Thanh Xuân ve Hà Đông bölgeleridir.

Ho Chi Minh Kenti'ne benzer şekilde Hanoi’nin hızla gelişen bir emlak pazarı vardır.[11] En dikkat çekici yeni kentsel alanlar, merkezi Trung Hòa Nhân Chính, Mỹ Đình, Manor'un lüks bölgeleri, Ciputra, Nguyenễn Trãi caddesi'ndeki (Thanh Xuân Bölgesi) Royal City ve Hai Bà Trưng Bölgesi'ndeki Times City'dir.

Daha önce Hanoi'nin ekonomisinin bir ayağı olan tarım kendini yeniden şekillendirmeye, yeni çok verimli bitki çeşitlerini ve hayvancılığı geliştirmeye ve modern tarım tekniklerini uygulamaya çabaladı.[12]

Ekonomik büyümeyi başlatan ekonomik reformların ardından Hanoi'nin görünümü de özellikle son yıllarda önemli ölçüde değişti. Altyapı, yeni yollar ve iyileştirilmiş toplu taşıma sistemi ile sürekli gelişmektedir.[13] Hanoi, pizzacı, hamburgerci, vb gibi birçok gıda zincirinin şehre girmesine izin verdi. Hanoi'deki yerel halk, "fast-food" satın alma yeteneğini lüks ve kalıcı demirbaşların bir göstergesi olarak görür.[14] Benzer şekilde şehir yetkilileri gıda güvenlik kaygıları ve 2025 yılına kadar 67 geleneksel gıda pazarını 1.000 süpermarketle değiştirecek "modern" bir şehir arzusuyla motive edilmektedir. Geleneksel pazarlar tüketim için kilit önemde olduğundan bu muhtemelen işlenmiş gıdalardan ziyade taze gıdalardan daha az besleyici gıda tüketimini artıracaktır.[15]

Hanoi'deki işletmelerin dörtte üçünden fazlası devletindir. İşlerin % 9'u kolektif işletmeler, % 13,3'ü özel sektör tarafından sağlanır.[16] Devlete ait kurumlar küçüldükçe ve özel işletmeler büyüdükçe istihdam yapısı da hızla değişir.[16] Hanoi, şehrin yalnızca Hanoi ekonomisine beceri ekleyen kişileri kabul etmesine olanak tanıyan iç göç kontrollerine sahiptir.[16] 2006 sayımı Hanoi'de 5,600 kırsal ürün satıcısının bulunduğunu ve bunların % 90'ının çevredeki kırsal alanlardan geldiğini ortaya koydu. Bu rakamlar kırsal alanlardan ziyade kentsel alanda çok daha fazla kazanç potansiyeline işaret eder.[14] Eğitimsiz, kırsal ve çoğunlukla kadın sokak satıcıları "mikroişletme" ve iş raporlarıyla yerel halkın ekonomik kalkınma katılımcıları olarak gösterilir.[14] Temmuz 2008'de Hanoi şehir yönetimi halk sağlığıyla ilgili endişeler nedeniyle sokak satıcılarını ve yan yürüyüş tabanlı ticareti 62 caddede kısmen yasaklamak ve yabancıları çekmek için şehrin imajını "modernleştirmek" için bir politika tasarladı.[14] Birçok yabancı, satıcıların şehre geleneksel ve nostaljik bir hava kattığına inanır ancak 1986 Đổi Mới politikalarından önce sokakta satış çok daha az yaygındır.[14] Satıcılar yasağa karşı etkili direniş taktikleri oluşturamadı ve modern Hanoi'nin baskın kapitalist çerçevesine gömülü kaldı.[17]

Turizm

değiştir
 
Hanoi'nin Eski Mahallesi ve Fransız Mahallelerinin yaklaşık haritası

Mastercard'ın 2019 raporuna göre Hanoi, 2018'de 4,8 milyon gecelik uluslararası ziyaretçiyle Vietnam'ın en çok ziyaret edilen şehridir (Asya Pasifik'te 15. sıradadır).[18] Hanoi, Fransız etkisinden dolayı bazen "Doğu'nun Paris'i" olarak anılır.[19] Ağaçlarla çevrili bulvarları, iki düzineden fazla gölü ve binlerce Fransız sömürge dönemi binasıyla Hanoi, popüler bir turizm merkezidir.

Hanoi'deki turistik yerler genellikle Eski Mahalle ve Fransız Mahalleleri olarak iki ana bölgedir. "Eski Mahalle", Hoàn Kiếm Bölgesi'nin kuzey yarısındadır ve küçük sokak blokları ve sokakları ile geleneksel Vietnam atmosferine sahiptir. Eski Mahalle'deki pek çok caddede, yerel tüccarların uzmanlaştığı malları ("hàng") belirten adlar vardır. Örneğin, "Hàng Bạc" (gümüş mağazaları) hala gümüş ve mücevher ticareti konusunda uzmanlaşmış birçok mağazaya sahiptir.

İki bölgeye genellikle "Fransız Mahalleleri" denir: Ba Đình Bölgesi'ndeki hükûmet bölgesi ve Hoàn Kiếm Bölgesi'nin güneyinde. Her iki bölgede de kendine özgü Fransız Sömürge tarzı villalar ve ağaçlarla çevrili geniş caddeler bulunmaktadır.

Vietnam'ın siyasi merkezi olan Ba Đình'de, Başkanlık Sarayı, Ulusal Meclis Binası ve çoğu sömürge Fransız Hindiçini'nin idari binalarını kullanan çeşitli bakanlıklar ve elçilikler de dahil olmak üzere yoğun bir Vietnam hükûmet merkezi vardır. Tek Sütunlu Pagoda, Lycée du Protectorat ve Ho Chi Minh Mozolesi de Ba Dinh'dedir.

Hoàn Kiếm'in "Fransız Mahallesi"nin güneyinde, Hanoi Opera Binası, Sofitel Legend Metropole Hanoi oteli, Vietnam Ulusal Tarihi Müzesi (eskiden École française d'Extrême-Orient idi) ve St. Joseph Katedrali dahil olmak üzere birçok Fransız-Sömürge simge yapısı vardır. Hoan Kiem'deki Fransız-Sömürge binalarının çoğu artık yabancı elçilikler olarak kullanılır.

Hanoi, 2014 yılından bu yana TripAdvisor tarafından sürekli olarak dünyanın en iyi on destinasyonu arasında seçilmektedir. 2014'te sekizinci,[20] 2015'te[21] dördüncü ve 2016'da sekizinci sırada yer aldı.[22] Hanoi, TripAdvisor'ın yıllık TripIndex raporunda en uygun fiyatlı uluslararası destinasyondur. Hanoi 2017 yılında 5 milyondan fazla uluslararası turisti ağırlayacaktı.

Mutfak

değiştir
 
Chả cá Lão Vọng, Hanoi kökenli bir yemektir

Hanoi'nin zengin mutfak gelenekleri vardır. Bún chả, chả cá Lão Vọng, bánh cuốn ve cốm gibi Vietnam'ın en ünlü yemeklerinin çoğunun Hanoi'den geldiğine inanılır. Pirinç şehriye erişte ve marulla birlikte tatlı/tuzlu çorbada servis edilen kömürde kavrulmuş domuz etinden oluşan bir yemek olan Bún chả, yerel halk arasında açık ara en popüler yiyecektir. Başkan Barack Obama, bu yemeği 2016 yılında Anthony Bourdain ile Le Van Huu restoranında denemiş ve Eski Mahalle'de kendi adını taşıyan bir restoranın açılmasına yol açmıştı.

Hanoi'de, menülerinde özellikle yılanlar[23][24] ve çeşitli böcek türleri içeren yemekler sunan çok sayıda restoran vardır. Hanoi'nin Khuong Thuong köyündeki birçok restoranda böceklerden ilham alan menüler bulunabilir.[25] Bu restorandaki özel yemekler, genellikle Tayland halkının veya Vietnam'ın Muong ve Tay etnik halkının mutfak tarzlarında işlenmiş karınca yumurtası içeren yemeklerdir.[26] Hanoi'de köpek eti yemek 1990'larda ve 2000'lerin başında popülerdi ancak artık güçlü itirazlar nedeniyle hızla azalmaktadır.

Ayrıca bakınız

değiştir

  Wikimedia Commons'ta Hanoi ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça

değiştir
  1. ^ General Statistics Office of Vietnam (2023). Niên giám Thống kê Việt Nam năm 2022 (PDF). Statistical Publishing House (Vietnam). s. 105. 10 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2023.  Bilinmeyen parametre |çeviri başlık= görmezden gelindi (yardım)
  2. ^ Baron & La Salle. Dictionnaire des Communes administratif et militaire, France métropolitaine et France d'outre-mer. Paris: Charles-Lavauzelle & Cie, 1949.
  3. ^ Papin, Philippe (2001). Histoire de Hanoi. Fayard. ss. 381-386. ISBN 2213606714. 
  4. ^ "Dân số và diện tích". 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  5. ^ Hong Khanh (29 Mayıs 2008). "Địa giới Hà Nội chính thức mở rộng từ 1/8". VnExpress. 4 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2010. 
  6. ^ Vietnam Genel İstatistik Ofisi (2009). The 2009 vietnam population and housing census: completed results. 15 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  7. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; census2019 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  8. ^ "Hanoi to scrap its own conditions for residency registration". hanoitimes.vn (İngilizce). 18 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2021. 
  9. ^ "Hanoi and Ho Chi Minh City are topping the world's highest economic growth cities in 2008-2025" (PDF). PricewaterhouseCoopers. 10 Kasım 2009. 23 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  10. ^ "Archived copy" (PDF). 6 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Ocak 2015. 
  11. ^ "NLĐO – Bat dong san Ha Noi soi dong ~ Bất động sản Hà Nội sôi động – KINH TẾ – TIÊU DÙNG". 21 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  12. ^ "CROP DIVERSIFICATION IN VIET NAM - Nguyen van Luat". 28 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2017. 
  13. ^ "Hanoi's four key infrastructure projects put into use". 5 Ocak 2015. 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2017. 
  14. ^ a b c d e Lincoln, Martha (2008). "Report from the field: street vendors and the informal sector in Hanoi". Dialectical Anthropology. 32 (3): 261-265. doi:10.1007/s10624-008-9062-9. JSTOR 29790838. 
  15. ^ Wertheim-Heck, Sigrid; Raneri, Jessica Evelyn; Oosterveer, Peter (1 Ekim 2019). "Food safety and nutrition for low-income urbanites: exploring a social justice dilemma in consumption policy". Environment and Urbanization (İngilizce). 31 (2): 397-420. doi:10.1177/0956247819858019  . ISSN 0956-2478. PMC 7340485 $2. PMID 32704235. 
  16. ^ a b c FORBES, DEAN (2001). "Socio-Economic Change and the Planning of Hanoi". Built Environment (1978-). 27 (2): 68-84. JSTOR 23287513. 
  17. ^ Turner, Shoenberger, Sarah, Laura (June 2011). "Street Vendor Livelihoods and Everyday Politics in Hanoi, Vietnam: The Seeds of a Diverse Economy?". Urban Studies. 49 (5): 1027-1044. doi:10.1177/0042098011408934. 30 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2020. 
  18. ^ "Mastercard lists Hanoi, HCMC among top 20 Asia-Pacific travel destinations". VNExpress (İngilizce). 22 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2019. 
  19. ^ Plevin, Julia (26 Eylül 2009). "Notes on Hanoi, Vietnam". The Huffington Post. 21 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2017. 
  20. ^ "The 25 Most Popular Travel Destinations in the World". Business Insider. 15 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016. 
  21. ^ "TripAdvisor's picks: World's top 25 destinations". CNN. 24 Mart 2015. 24 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016. 
  22. ^ "TripAdvisor picks world's top 10 destinations". CNN. 21 Mart 2016. 29 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016. 
  23. ^ "Nguyen Van Duc Snake Restaurant". TNH Hanoi (Vietnamca). 28 Temmuz 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2012. 
  24. ^ Will Chase (2005). "Culinary Adventures in Hanoi". Will Chase Arts. 7 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2012. 
  25. ^ "Insect food in Hanoi". VietNamNet Bridge. 1 Haziran 2007. 29 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2012. 
  26. ^ "Caught the bug yet?". Restaurants in Hanoi. 3 Ağustos 2011. 18 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2012. 
"https://tr.wiki.x.io/w/index.php?title=Hanoi&oldid=32655930" sayfasından alınmıştır