Halka sorumlu hükûmet

Halka sorumlu hükûmet (İngilizce: Responsible government),^[1] özellikle Britanya üzerine modellenmiş parlamenter sistemlerde hükûmetin, yani yürütme kuvvetinin, sorumluluğunun hükümdardan ziyade halkça seçilmiş bir meclise yönelik olduğu durumu anlatan terimdir. Bu anlamda kullanıldığında parlamenter sistemde kurulan bir hükûmet anlamına gelir.^[2]

Halka sorumlu hükûmet kavramı Kanada ve Avustralya gibi koloniler özelinde Britanya İmparatorluğu tarihinde yer sahibidir. Halka sorumlu hükûmet uygulaması çerçevesinde bu kolonilerdeki vali seçilmiş meclisin görüşü doğrultusunda karar almak zorunda kaldı. Bu uygulamaya geçilmeden önce halkın seçtiği meclis tavsiyede bulunabilse de merkezî hükûmete karşı sorumlu olan vali bu tavsiyeyi dinlemek zorunda değildi.^[2]

Kanada'da halka sorumlu hükûmet kavramı, kolonilerin kontrolünün güçlü, yerel elitlerde bulunması sorununu çözmek için Britanya'daki yönetim biçimini beğenenler tarafından 1830'larda savunulmaya başlandı. Bu dönemde Yukarı Kanada'da William Lyon Mackenzie ve Aşağı Kanada'da Louis-Joseph Papineau'nun savunduğu Amerikan stili yönetim "halka sorumlu hükûmet" kavramından daha radikal bir akımı temsil etti. Durham Kontu John Lambton, Nova Scotia'da Joseph Howe, Yukarı Kanada'da Robert Baldwin ise Britanya üzerine modellenmiş halka sorumlu hükûmet kavramını savundu. Nova Scotia'da Howe, Kanada Eyaleti'nde Baldwin ve Louis LaFontaine halka sorumlu hükûmet yetkisini edinme amacıyla ılımlı reform partileri kurdular. Bu yetki ilk olarak Ocak 1848'de Nova Scotia'ya, 1848'in ilerleyen aylarında Kanada Eyaleti'ne verildi.^[3]

Kaynakça

^ "Kanada". Büyük Larousse. 12. Milliyet Gazetesi Yayınları. s. 6280-1.
^ ^a ^b "Responsible Government" (İngilizce). Batı Avustralya Üniversitesi. 15 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017.
^ "Responsible Government" (İngilizce). The Canadian Encyclopedia. 5 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017.

Siyaset ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Avustralya ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

Kanada ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz.

[larousse-1] "Kanada". Büyük Larousse. 12. Milliyet Gazetesi Yayınları. s. 6280-1.

[uwa-2] "Responsible Government" (İngilizce). Batı Avustralya Üniversitesi. 15 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017.

[historica-3] "Responsible Government" (İngilizce). The Canadian Encyclopedia. 5 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ekim 2017.

[1]

[2]

[3]