Gran Canaria

Gran Canaria
Gran Canaria
Coğrafya
Koordinatlar	27°57′31, S°15′35
Takımadası	Kanarya Adaları
Denizi	Atlas Okyanusu
Yüzölçümü	1.560 km2
Zirve	Pico de Las Nieves 1949
Siyasi
Adadaki ülke(ler)	İspanya;
Yerleşim yerleri	Las Palmas de Gran Canaria;
Demografi
Nüfus	838,397 (2.010)
Nüfus yoğunluğu	537,4 kişi/km2

Gran Canaria (İspanyolca asıl anlamı: Büyük Köpekler Adası) İspanya'ya ait olan Kanarya Adaları Özerk Topluluğu'na bağlı Las Palmas ilinde bulunan bir adadır. Grand Canaria adası 7 büyük adadan oluşan Kanarya takım-adalarının^[1] alan bakımından Tenerife ve Fuerteventura'den sonra üçüncü büyüğü.^[2] Yüzölçümü 1.560 km² nüfusu ise (2019 tahmimi itibarıyla) 851.231 kişidir. Takımadaların en kalabalık ikinci adasıdır.^[3] Takım adaların nüfusunun yaklaşık %40'ı Grand Canaria'da yaşamaktadır.

Tarihçe

Gran Canaria adasına yerleşen ilk insan grupları MÖ. 500 civarında adaya yerleşmiş olan "Canarii" veya "Guanche" adı verilen halkdır. Bu halka adaya "Tamaran (Cesurlar Ülkesi)" adı vermişlerdi. Fakat 11.yy'dan itibaren Avrupalı gemiciler adaya gelmeye başladılar. 14.-15.yy' Avrupa'nın Atlas Okyanusu'nda kıyıları olan çeşitli ülkeleri (Fransızlar, Portekizliler, İspanyollar) bu adayı fethe çalıştılar. En sonunda Kastilya Krallığı kraliçesi olan I. Isabel'in desteği ile 5 yıl süren bir askeri kampanya sonunda 29 Nisan 1483'te ada Kastilyalılar eline geçti. Adanın orijinal halkı büyük salgınlar ve savaşlar sonunda çoğunlukla elimine edildiler ve geride kalanlar köle olarak kabul edildiler.

Kastilyalılar ve İspanyollar adayı kolonize etmeye başladılar ve bu kolonizasyon İspanyolların Güney Amerika'yı bulup yerleşmelerine bir üs sağladı. 24 Haziran 1478'de adayı istila eden ordu komutanı olan Juan Rejon "Real Les Palmas" adı ile adanın merkezini kurdu ve bu yerkeşke çok geçmeden Las Palmas de Gran Canaria olarak anılmaya başladı. 1492'de Kristof Kolomb ilk Amerika seferinin başlangıcında Las Palmas limanına uğradı ve Okyanus seferine açılmadan önce bu limanda epeyce kaldı.

Las Palmas de Gran Canaria 1768'den beri Kanarya Adaları'nın en büyük şehri olmaya devam etti.

Coğrafi konum

Grand Canaria adası fiziksel topografi haritası

Grand Canaria adası Atlas Okyanusu'nda Kuzeybatı Afrika'ya 150 km uzaklıkta bulunmaktadır. Adaya en yakın Avrupa kıyıları 1350 km uzaklıktadır. Kanarya Takımadaları arasında Tenerife'nin güneydoğusunda ve Fuerteventura'nın batısından bulunmaktadır. Adanın şekli hemen hemen bir daireye benzemektedir ve bu daire şekilde karanın çapı yaklaşık 50 km'dir.

Adanın jeolojik yapısı volkaniktir ve birçok volkanik mağara, çatlaklıklar ve delikler bulunmaktadır. Adanın yüzölçümü 1.560 km² olup adadaki en yüksek rakımlı mevkii 1.949 m yükseklikte olan "Pico de Las Nieves" zirvesidir.

Adada çok çeşitli mikroiklimler bulunmaktadır. Adanın fiziki coğrafyası da çok çeşitli olup bir tarafta kurak ve pek az bitki örtülü uzun ince beyaz kumdan sahiller ve sahil kumulları bulunmaktayken diğer taraflarda çok yeşil ve ağaçlıklı dar vadiler bulunmaktadır. Bu nedenle adaya "Minyatür Kıta" sıfatı verilmiştir.

Adada ortalama günlük ısı kışın 20 °C ve yazın 26 °C olur. Kışın bazı daha soğukça geceler de olur ama deniz sahillerine ısının 10 °C altına düştüğü hiç gözlemlenmemiştir. Sahilden içerilerde de iklim genellikle ılımandır. Ender olarak bazı daha soğuk günler ve hatta bazı yüksek arazide don hatta kar yağışları da gözlemlenmiştir. Yıllık ortalama yağış 228 mm'dir. Bu yağış nispeten sıcak olmayan kış aylarında görülür. Normal olarak temmuz, ağustos ve eylül ayları hiç yağışsız kurak geçer. Yağışlar ada içinde çok değişiktir ve bazı bölgeler diğerlerinden çok daha yağış alırlar. Nispeten sıcak olmayan aylarda bulut örtüsü de adanın değişik yerlerinde farklı olmakla beraber genellikle bu aylarda ancak birkaç tüm bulutlu günler bulunur ve genellikle bu bulutlu alanlar adanın kuzeyindedir. Fakat yaz aylarında ada devamlı güneşlidir.

Adanın alanın 1/3'ı UNESCO tarafından "Biyoküre Rezervi" olarak kabul edilip bu alanlarda doğa koruma altına alınmıştır.

Demografi

Gran Canaria adasının (2010 itibarıyla) nüfusu 838,397 kişi olup; yüzölçümü 1.560 km² ve nüfus yoğunluğu 537,4 kişi/km² olur. Takımadaların en kalabalık ikinci adasıdır.^[4]

Adanın merkezi adada en büyük şehirsel yerleşke olan Las Palmas de Gran Canaria kentidir. Bu kent yerel idare bakımdan Las Palmas ili merkezi ve Kanarya Adaları Özerk Topluluğu'nun Santa Cruz de Tenerife kenti ile ortaklaşa başkentidir.

Yerel idare

Grand Canaria adası 21 belediye'ye bölünmüştür:

Grande Canarie adasi belediyeleri haritası

Ekonomi

Gran Canaria'nın en önemli iktisadi sektörü hizmet sektörüdür. Ada'da bulunan Las Palmas de Grand Canaria idare merkezi ve adanın en önemli limanıdır.

Gran Canaria'nın en önemli iktisadi sektörü 20. yy'da charter uçakları gelen tatil turizmi olmuştur. Adaya yıllık turistik ziyaretçi sayısı 2,2 milyonu aşmıştır. Gelen turistlerin önemli kısmı adanın güney ve son zamanlarda doğu kısmında kalmaktadırlar. Buna neden adanın coğrafyasıdır. Adanın sıcak ve güneşli olan güneyi ve çok sayıda deniz plajı olan ve son yıllarda turizm tesisleri geliştirilen doğudadır. Kuzey kıyılara nispeten daha soğuk olur; batı kıyıları ise kayalıklıdır.