George Buchanan (25 Kasım 1854 – 20 Aralık 1924), İngiliz diplomat. Birleşik Krallık adına Hollanda Krallığı, Lüksemburg ve Bulgaristan Krallığı nezdindeki Olağanüstü ve Tam Yetkili Elçilik görevlerinden sonra Rus İmparatorluğu'na gönderilen son büyükelçi olmuş, ardından İtalya Krallığı nezdinde büyüleçilik görevinde bulunmuştur.

George Buchanan
George William Buchanan (1921)
Birleşik Krallık Bulgaristan Krallığı Olağanüstü ve Tam Yetkili Elçisi
Görev süresi
1903-1908
Başbakan Herbert Henry Asquith
David Lloyd George
Yerine geldiği Yeni oluşturuldu
Yerine gelen Mansfeldt Findlay
Birleşik Krallık Hollanda Krallığı
Olağanüstü ve Tam Yetkili Elçisi
Aynı zamanda Lüksemburg Büyük Dükalığı
Olağanüstü ve Tam Yetkili Elçisi
Görev süresi
1908-1910
Başbakan David Lloyd George
Yerine geldiği Henry Howard
Yerine gelen Alan Johnstone
Birleşik Krallık Rus İmparatorluğu Büyükelçisi
Görev süresi
1910-1917
Başbakan David Lloyd George
Yerine geldiği Arthur Nicolson
Yerine gelen Robert Hodgson
Birleşik Krallık İtalya Krallığı Büyükelçisi
Görev süresi
1919-1921
Başbakan David Lloyd George
Yerine geldiği Rennell Rodd
Yerine gelen Ronald William Graham
Kişisel bilgiler
Doğum George William Buchanan
25 Kasım 1854(1854-11-25)
Kopenhag, Danimarka
Ölüm 20 Aralık 1924 (70 yaşında)
Londra, İngiltere, Birleşik Krallık
Vatandaşlığı Birleşik Krallık
Milliyeti İngiliz
Evlilik(ler) Lady Georgiana Meriel Bathurst
Çocuk(lar) Meriel Buchanan (kızı)
Mesleği Diplomat
Ödülleri Moskova Şehri Onursal Vatandaşı

1854 yılında, Danimarka'nın başkenti Kopenhag'da elçilik görevini sürdüren babası Sir Andrew Buchanan'ın en küçük oğlu olarak dünyaya geldi. Babası yoluyla 2. Baronet unvanını almıştır.

Diplomatik kariyeri

değiştir

Henüz 22 yaşındayken Birleşik Krallık Dışişleri Bakanlığı hizmetinde çalışmaya başladı. Tokyo, Viyana ve Bern'de 2. Sekreter, 1899 yılından itibaren de Roma'da sekreter olarak görev yaptı. 1901 yılında Berlin'e 1. sekreter olarak atandı.[1]

1903 ve 1908 yılları arasında Bulgaristan Krallığı, 1908 ve 1910 yılları arasında da Hollanda Krallığı Olağanüstü ve Tam Yetkili Elçisi olarak görev yaptı. Hollanda elçiliği süresince, aynı zamanda Lüksemburg Büyük Dükalığı nezdinde de Olağanüstü ve Tam Yetkili Elçisi görevini üstlenmişti.[2]

 
George William Buchanan'ın Rusya büyükelçiliği dönemi.
(1910-15 yılları arasına ait bir fotoğraf.)
 
Kraliyet Donanması kruvazörünün Rusya'ya yaptığı bir ziyaret sırasında, Rus İmparatorluk ailesi, İngiliz Büyükelçisi George Buchanan ve Amiral David Beatty. (Haziran 1914)

1910 yılında en önemli büyükelçiliklerden biri olan Rus İmparatorluğu'nun başkenti Sankt-Peterburg'a Birleşik Krallık Büyükelçisi olarak görevlendirildi. 1917 Ekim Devrimi'ne kadar 7 yıl sürdürdüğü bu görevinde çalkantılı bir döneme tanık olmasının yanında Birleşik Krallık'ın Rus İmparatorluğu nezdindeki son büyükelçisi olarak görev yapmış oldu.

Buchanan'ın Rusya büyükelçisi görevine başladığı dönem, Birleşik Krallık'ın Almanya tehdidine karşı Fransa-Rusya ittifakıyla daha fazla yakınlaşılması gerektiğininn öne çıktığı günlere rastlıyordu. Nitekim Buchanan da hemen ilk yılındaki raporunda Rusya'yla daha yakınlaşılmaması halinde sorunların büyüyüp ilişkilerin bozulacağını savunuyor, hızla güçlenmekte olan Rusya'nın dostluğunun mutlaka elde tutulması gerektiğini belirtiyordu.[3]

Fakat büyükelçilik döneminde, gelişmelere göre farklı yaklaşımları da oluyordu.

George Buchanan, Londra'ya gönderdiği 28 Aralık 1912 tarihli telgrafında Rusya'nın kimsenin sırtını yaslayamayacağı kaypak bir söğüt dalı olduğunun ortaya çıkacağını ve güvenmemek gerektiğini yazarken, I Dünya Savaşı'nın başlamasından birkaç ay önce 18 Mart 1914 günü Londra'ya gönderdiği bir raporda Almanya'nın Rusya karşısında sahip olduğu avantajları kaybedeceğini, Almanya'nın çok yüksek askerî harcamalarını sürdürmeyi göze almadıkça Avrupa'daki hegemonyasının günlerinin sayılı olduğunu bildiriyordu.[3]

14 Kasım 1914 tarihinde Buchanan'ın Rusya'ya verdiği notada, Rusya'nn güçlerini fazla bölmeyip, öncelikle Almanya'nın yenilgiye uğratılmasına öncelik vermesi telkin ediliyor, Rusya'nın Almanya cephesindeki mücadelesinin Osmanlı üzerinden ödüllendirileceği, İstanbul ve Boğazlar konusunun Rusya lehine çözümleneceği vadediliyordu.[3][4] Ayrıca 6 Mart 1915 tarihli notasında Boğazlar bölgesinden herhangi bir bölgenin Yunanistan'a verilmesinin asla söz konusu olmayacağı da taahhüt edilmiştir.[4]

12 Mayıs 1916 tarihindeki Moskova Duma toplantısında, Buchanan'a Moskova şehri onursal vatandaşlık ödülü verildi.[5]

George Buchanan, devrimi önlemek için anayasa reformları gerçekleştirmesi gerektiği konusunda Çar II. Nikolay'ı uyardı, ancak tüm çabalarına rağmen Çar ikna olmadı.[6]

Rusya'daki büyükelçilik görevi resmen sonlanmış olsa da, Buchanan'ın Sankt-Peterburg'dan ayrılması hastalığı nedeniyle ancak 26 Aralık 1917 tarihinde olur,[7] çünkü Bolşevikler tarafından tutuklanır. Rusya'ya dönüşünde Sovyet Dışişleri Halk Komiseri görevini alacak olan Georgiy Çiçerin de, savaş karşıtı faaliyetleri nedeniyle 1917'de Londra'daki Brixton Hapishanesi'nde birkaç aydır tutuklu bulunmaktadır.[8] George Buchanan, Çiçerin ile esir değişimi yapılarak serbest bırakılmıştır.[9][10]

7 Ocak 1918 tarihinde Londra'ya döndükten sonra Bolşevik Hükûmeti ile diplomatik ilişkilerin mutlaka kurulması gerektiği görüşünü iletir. Devam eden aylarda ise Rus İç Savaşı'nda Müttefiklerin müdahalesinin başlıca destekçilerinden biri olur ve Beyaz Ordu'nun desteklenmesi gerektiğini savunur.

1919 yılında bu kez İtalya Krallığı Büyükelçisi olarak atandı ve 2 yıla yakın bu görevi yürüttü.[7] İtalya büyükelçiliği döneminde de İtalya Krallığı'nın Ankara Hükûmeti ile aşama aşama yakınlaşıp barışa giden yolu gözlemlemiş, Roma'daki İttihatçılarla da görüşmeler yapmış ve öğrendiklerini Londra'ya raporlamıştır.[11] Eşi terminal kansere yakalandıktan sonra Nisan 1921'de ailece Londra'ya döndüler, ancak eşi bir süre sonra hayatını kaybetti.[7]

 
Kızı yazar Meriel Buchanan. (1903)

25 Şubat 1885 tarihinde, yine soylu bir aileden gelen Allen Bathurst'ün kızı Lady Georgiana Meriel Bathurst (1863–1922) ile evlenmiştir.

Kızı Meriel Buchanan (1886-1959), başlıcaları Recollections of Imperial Russia (1923) ve Ambassador's Daughter (1958) olmak üzere birçok kitap ve makale yayınlayan bir yazar olmuştur.[12]

Aldığı ödüller

değiştir
  • Banyo Yüksek Şövalye Nişanı
    • CB: Companion of the Order of the Bath (sivil bölüm) - 1900[13]
    • KCB: Knight Commander of the Order of the Bath
    • GCB: Knight Grand Cross of the Order of the Bath
  • St Michael ve St George Yüksek Şövalye Nişanı
    • GCMG: Knight Grand Cross of the Order of St Michael and St George
  • Kraliyet Viktorya Yüksek Şövalye Nişanı
    • CVO: Commander of the Royal Victorian Order - 1900
    • GCVO: Knight Grand Cross of the Royal Victorian Order

Rusya tarafından

değiştir

Ölümünden bir yıl önce 1923 yılında otobiyografik Rusya Görevim ve Diğer Diplomatik Anılar kitabını yayınlatmıştır.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "No:27367". The London Gazette (İngilizce) (27367). 22 Ekim 1901. s. 6846. 
  2. ^ "No:28255". The London Gazette (İngilizce) (28255). 22 Mayıs 1909. s. 4060. 
  3. ^ a b c Cengizer, Altay (20 Kasım 2017). Osmanlı'nın Son Savaşı: Adil Hafızanın Işığında. Ötüken Neşriyat A.Ş. ISBN 9786051556314. 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  4. ^ a b Tukin, Cemal (1947). Osmanlı ımparatorluğu devrinde boğazlar meselesi. Üniversite Matbaacılık. ss. 365,367. 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  5. ^ "Honorary Citizens of Moscow". Moscow City Duma. 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. In recognition of friendly feelings to the great and glorious British nation and on the day of deep respect to the guest who did much for making closer the Russian and British people 
  6. ^ Tames, Richard (1972). Last of the Tsars (İngilizce). Londra: Pan Books Ltd. s. 52. ISBN 978-0-09-959242-6. 
  7. ^ a b c Rappaport, Helen (2016). Caught in the Revolution (İngilizce). Londra: Windmill Books. ss. 364-365. ISBN 978-0-09-959242-6. 
  8. ^ O'Connor, Timothy Edward (1988). Diplomacy and Revolution: G.V. Chicherin and Soviet Foreign Affairs, 1918-1930 (İngilizce). Ames: Iowa State University Press. s. 32. ISBN 0-8138-0367-5. 25 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018. 
  9. ^ Von Laue, Theodore H. (1953). Soviet Diplomacy: G. V. Chicherin, People's Commissar for Foreign Affairs, 1918–1930 (İngilizce). Princeton University Press. ISBN 9780691036601. 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2018. 
  10. ^ Sterling, J E Wallace (1953). Prof. Gordon A. Craig; Felix Gilbert (Ed.). The Diplomats, 1919-1939 (İngilizce). Princeton University Press. s. 250. ISBN 9780691036601. 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  11. ^ Sonyel, Salahi Ramadan (2008). Mustafa Kemal (Atatürk) ve Kurtuluş Savaşı: yeni belgelerle, 1918-1923. 1. Türk Tarih Kurumu. ss. 778, 783, 793. ISBN 9789751620118. 23 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Eylül 2018. 
  12. ^ Cross, Anthony (2014). In the Lands of the Romanovs : An Annotated Bibliography of First-Hand English-Language Accounts of the Russian Empire (1613-1917) (İngilizce). Open Book Publishers. ss. 364-365. ISBN 978-1783740574. 
  13. ^ "Court Circular". The Times (İngilizce) (36079). 2 Mart 1900. s. 6. 
Siyasi görevi
Önce gelen:
'
Birleşik Krallık Bulgaristan Krallığı Olağanüstü ve Tam Yetkili Elçisi
1903–1908
Sonra gelen:
Mansfeldt Findlay
Önce gelen:
Henry Howard
Birleşik Krallık Hollanda Krallığı Olağanüstü ve Tam Yetkili Elçisi
1908–1910
Sonra gelen:
Alan Johnstone
Önce gelen:
Henry Howard
Birleşik Krallık Lüksemburg Büyük Dükalığı Olağanüstü ve Tam Yetkili Elçisi
1908–1910
Sonra gelen:
Alan Johnstone
Önce gelen:
Arthur Nicolson
Birleşik Krallık Rus İmparatorluğu Büyükelçisi
1910–1917
Sonra gelen:
Ekim Devrimi sonrasında elçi atanmadı
Önce gelen:
Rennell Rodd
Birleşik Krallık İtalya Krallığı Büyükelçisi
1919–1921
Sonra gelen:
Ronald William Graham