Gülünç Kibarlar
Gülünç Kibarlar (Fransızca: Les Précieuses ridicules, Fransızca telaffuz: [le pʁesjøz ʁidikyl]) Fransız oyun yazarı Molière'in 1659'da yazdığı, düzyazı tiyatro oyunu. Komedi türündeki tek perdelik oyun, 17 sahneden oluşmaktadır. Bu satirik oyun Molière'i Paris halkına tanıtan ilk yapıttır ve kibar sınıftan burjuva sınıfına kadar bütün insanların merak saldığı dil zorlamalarını ve zevksizliğini eleştirir.[1]
| Gülünç Kibarlar Les Précieuses ridicules | |
|---|---|
| Yazar | Molière |
| İlk gösterim | 18 Kasım 1659 |
| İlk gösterildiği yer | Théâtre du Petit-Bourbon |
| Ülke | Fransa |
| Orijinal dil | Fransızca |
| Tür | Komedi |
| Zaman ve mekân | 17. yüzyıl, Fransa |
Oyun ilk kez 18 Kasım 1659'da Paris'te Théâtre du Petit-Bourbon'da sergilendi. Yeni bir edebi tarz olarak kabul edilen Gülünç Kibarlar, oldukça başarılıydı. Öyle ki, Molière ve arkadaşlarına XVI. Louis'nin desteğini ve hamiliğini kazandırdı. Oyun, hala çeşitli tiyatro toplulukları tarafından sahnelenmekte ve ilgi görmektedir.[2]
Konusu
değiştirParis'in seçkin burjuvalarından olan, Magdelon'un babası ve Cathos'un amcası Gorgibus aşk arayışında olan kızı Magdelon ile yeğeni Cathos'u, La Grange ve Du Croisy adında iki dürüst kibarla evlenmeleri gerektiğine karar verir. Ancak, okudukları romanların etkisiyle genç kızlar, nişanlılarını beğenmez. Gençler, nişanlılarından intikam almak için yemin eden gençler, uşaklarını Mascarille markisi ve Joedelet vikontu kılığına sokarlar. “Kibar kızlar” bu iki kafadarın elinde oyuncak olur. Sonunda iki efendi ortaya çıkar; uşaklarının elbiselerini çıkarıp onları döverler.
Sahneye dünyanın sofistike bir adamı gibi davranan genç bir adam olan Mascarille gelir ve Magdelon ona aşık oluyor. Sonraki sahnede Cathos'un âşık olduğu başka bir genç adam Jodelet sahneye çıkıyor.
Perde düştükçe, Gorgibus ve kibarlar hile yapmaktan utanıyorlar. Taşrada, genç bayanların Parisli olduklarını iddia etmeleri alay konusu oldu, Paris'teki kibir kokan taşralı tecrübesizlikleri ve kendilerini beğenmeleri bu durumu kanıtlayacak şekilde gülünçtü.
Karakterler
değiştir- La Grange - Reddedilen eş adayı
- Du Croisy - Diğer reddedilen eş adayı
- Gorgibus - İyi bir burjuva adamı
- Magdelon - Gorgibus'un kızı
- Cathos - Gorgibus'un yeğeni
- Marotte -Hizmetçi
- Almanzor - Kibarların alay konusu olan fakir
- Marquis de Mascarille - La Grange valisi
- Vicomte de Jodelet - Du Croisy'nin valisi
- Komşular
- Kemancı
Türkiye'de sahnelenmesi
değiştirOyun 2001 yılının Aralık ayında İTÜ Mezunlar Tiyatrosu ve Seyyar Sahne tarafından, Kerem Eksen yönetiminde sahnelenmeye başlandı. Ortaköy Afife Jale Sahnesi ve İTÜ Salonlarında gösterilen oyun, 2002 Mayıs sonuna kadar devam etmiştir.[3]
- Teknik kadro
- Yönetmen - Kerem Eksen
- Çevirmen - Galip Arcan
- Reji danışmanı - Celal Mordeniz
- Müzik - Turgay Özdemir (Çin Flüdü – Yan Flüt), Kerem Eksen (Perküsyon)
- Kostümler - Sezgin Yiğit, R. İlke Yiğit, Suzan Karaibrahimoğlu, Akın Savaş Yıldırım, Murat Kürtün
- Afiş - Pınar Yoldaş, Celal Mordeniz
- Oyuncu Kadrosu
- La Grange - Erdem Şenocak
- Du Croisy - Efe Keleşoğlu
- Gorgibus - Murat Kürtün
- Marotte - Akın Savaş Yıldırım
- Magdelon - Nesrin Uçarlar
- Cathos - Banu Gültekin
- Mascarille - Ahu Sıla Bayer
- Jodelet - Rezzan İlke Yiğit
- 1. Komşu - Suzan Karaibrahimoğlu
- 2. Komşu - Sezin Bozacı
- 3. Komşu - Selma Songür
Sivas Devlet Tiyatrosu
değiştir
Sivas DT'nin Kubilay Karslıoğlu'nun rejisiyle 2 Ekim 2014'te prömiyerini yaptığı oyun, 2014-2015 sezonu boyunca devam etmiştir.[4]
- Oyuncu kadrosu
- Volkan Gündüz
- Burçhan Göze
- Veysel Zurnazanlı
- Filiz Demiralp
- Begüm Şahin
- Özge Günay Göze
- Elvan Demirez
- Can Atak
- Mehmet Demiralp
- Özgür Dikbaş
- Şura Adınır
- Abdullah Yıldırım
- Ali Tarık Tosun
- Kağan Şenbaş
- Enes Doymuş
- Yapım ekibi
- Yönetmen - Kubilay Karslıoğlu
- Çevirmen - Galip Arcan
- Dekor ve kostüm tasarım - Gülhan Kırçova
- Işık tasarım - Mehmet Kumru
Opera uyarlaması
değiştirBesteci Felice Lattuada ve librettist Arturo Rossato, oyunun metnine dayanan bir Le preziose ridicole adlı opera yazdı. Bu opera, 9 Şubat 1929'da Milano'da Teatro alla Scala'da gösterildi.
Kaynakça
değiştir- ^ "Les Précieuses ridicules de Molière : Résumé". Le Salon Littéraire. 5 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2013.
- ^ Rey-Flaud, Bernadette (1996). Molière et la farce. Droz. ISBN 9782600001236.
- ^ "İTÜ Mezunlar Tiyatrosu Bu Sezon İki Usta'nın Oyunlarıyla Seyirciyle Buluştu" (PDF). İTÜ Mezunları Derneği Dergisi, 23. Mayıs 2002. s. 23. 3 Mart 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "SDT, "Gülünç Kibarlar"ı sahneleyecek". Sabah. 27 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Kasım 2014.
Dış bağlantılar
değiştir
- Gülünç Kibarlar Fransızca orijinal metin 11 Mayıs 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Seyyar Sahne'de Gülünç Kibarlar 9 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sivas DT'de Gülünç Kibarlar