Göbek düşmesi
Göbek düşmesi, kaçması veya kayması, Türk halk hekimliğinde genellikle bulantı, hâlsizlik, güçsüzlük ile karın, kalça veya vücudun diğer bölgelerindeki ağrıları açıklamak için kullanılan,[1] vücudun merkez noktasının göbek olduğu ve bu bölgenin yer değiştirerek "düştüğü" inancına dayalı bir hastalık konseptidir. Halk hekimliğinin bir parçası olan konsept modern tıp literatüründe yer almamaktadır.[2][3][4]
Türkiye'nin çeşitli illerinde halk hekimlerince göbek düşmesi tanısı konulduğu kaydedilmiş ve bu hastalık konsepti için farklı geleneksel tedavilerin uygulandığı rapor edilmiştir.[5][6] 2017 yılında "göbek düşmesi" tedavisi adı altında Çankırı'da cerrahi operasyon geçiren bir hasta ameliyattan 8 ay sonra şiddetli ağrılar yaşayarak yürüyemez hale geldiğini iddia etmiş ve işlemi gerçekleştiren doktora suç duyurusunda bulunmuştur.[7]
"Göbek düşmesi" terimi Eski Anadolu Türkçesi yazılmış 15. yüzyıl tıbbi metni Tertib-i Muâlece'de geçmektedir.[8] Yenidoğanlarda göbek bağının düşmesi veya göbek fıtığı (umbilikal herni) ile karıştırılmamalıdır.
Kaynakça
değiştir- ^ Neumayr, Agnes; Baubin, Michael; Schinnerl, Adolf (30 Mayıs 2018). Herausforderung Notfallmedizin: Innovation - Vision - Zukunft (Almanca). Springer-Verlag. ISBN 978-3-662-56627-5. 11 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2021.
göbek düşmesi: „Fallen“ des Nabels. Verursacht Übelkeit, Müdigkeit, Schwäche und Schmerzen aller Art, oft den ganzen Körper betreffend.
- ^ "Ciğerim yanıyor - Meine Leber brennt: Sprache und Kultur in der systemischen Familienmedizin" (PDF). systhema 3/2000 · 14. Jahrgang · Seite 282-292. 11 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Yüksel, E.; Siedentopf, F.; Kentenich, H. (Eylül 2000). "Chronische Unterbauchschmerzen unter Berücksichtigung psychosomatischer und kulturspezifischer Überlegungen - Darstellung des „Göbek Düsmesi" (= Nabelfalls) anhand einer Kasuistik". Geburtshilfe und Frauenheilkunde (Almanca). 60 (9): 475-477. doi:10.1055/s-2000-8021. ISSN 0016-5751. 3 Haziran 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2022.
- ^ Koppelstätter C. (2018) Werkzeuge zur interkulturellen Verständigung im RD. In: Neumayr A., Baubin M., Schinnerl A. (eds) Herausforderung Notfallmedizin. Springer, Berlin, Heidelberg. https://doi.org/10.1007/978-3-662-56627-5_19
- ^ Işik, Türkan (1 Eylül 2013). "Mersin'de Bir Halk Tıbbı Uygulayıcısı". Mersin Üniversitesi Tıp Fakültesi Lokman Hekim Tıp Tarihi ve Folklorik Tıp Dergisi: 81-81. ISSN 1309-761X.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Konak, Akın; Aktar, Okşay (8 Mart 2010). "Medikal Antropoloji Çerçevesinde Tunceli / Ovacık'ta Geleneksel Sağaltma Yöntemleri". Cumhuriyet Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi (İngilizce). 33 (2): 156-187. ISSN 1305-5143.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "'Göbeğin düşmüş' dedi yatağa mahkum etti". Yeniasir. 19 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2021.
- ^ Gümüşatam, Gürkan (1 Ocak 2010). "ESKİ ANADOLU TÜRKÇESİ ESERLERİNDEN TERTİB-İ MUªĀLECE'DEKİ ORGAN ADLI TIP TERİMLERİ". Türk Dili Araştırmaları Yıllığı - Belleten. 57 (2009/1): 25-50. ISSN 0564-5050.[ölü/kırık bağlantı]