Vikipedi

Fethiye

Muğla'nın ilçesi
(Fethiye, Muğla sayfasından yönlendirildi)
Başlığın diğer anlamları için Fethiye (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Fethiye, Muğla ilinin 13 ilçesinden birisi ve şehrin yönetim merkezi olan ilçe.

Fethiye
İlçe
Muğla ilindeki konumu.
Muğla ilindeki konumu.
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlMuğla
Coğrafi bölgeAkdeniz Bölgesi
İdare
 • Kaymakamİsmail Hakkı Ertaş
 • Belediye başkanıAlim Karaca (CHP)[1]
Yüzölçümü
 • Toplam875 km²
Rakım10 m
Nüfus
 (2020)
 • Toplam167.114
 • Kır
-
 • Şehir
167.114
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu48300
İl alan kodu(+90) 252
İl plaka kodu48

Kentin eski adı Meğri'dir. Bu adın, Rumların "uzak diyar" anlamına gelen Makri adlandırmasından türediği düşünülmektedir.[özgün araştırma?]

Özellikle turizm açısından gelişmiştir. 2022 yılındaki nüfusu 177.702'dir. Muğla'nın en büyük ilçesidir. Eskiden buraya bağlı Seydikemer'in ilçe olduğu 2013'e kadar ilin en fazla yüzölçümüne sahip ilçeydi. Nüfus yoğunluğu açısından da Muğla merkez ve diğer ilçelerden büyüktür.[3]

Coğrafi konum

değiştir

Fethiye, Akdeniz Bölgesi'nin batısında, Muğla iline bağlı bir ilçedir. Yüz ölçümü 3.059 km²'dir. Muğla ili de dahil en geniş yüz ölçümüne sahiptir. Doğuda Seydikemer ilçesi, güneyi, güneybatısı ve batısı Akdeniz, kuzeybatısı Dalaman ilçesi, kuzeyi Denizli'nin Çameli ilçesiyle çevrilidir. Antik Telmessos kentini de içinde saklayan Fethiye ilçesi, Fethiye Körfezi'nin doğusunda, Fethiye Ovası'nın güneybatısında yer alır. İzmir-Muğla üzerinden gelerek; Antalya'ya ulaşan kıyı yolu 1 km doğusundan geçer. Bu yolla, il merkezi Muğla'ya uzaklığı yaklaşık 130 km'dir.

Fethiye, pek çok önemli depremler geçirmiştir. 1856 yılında bir deprem olduğu bilinmektedir. Ancak, 1957 yılında, 24 Nisan günü saat 19.10'da 7,1 büyüklüğünde ve 25 Nisan günü saat 04,25'te 7,3 büyüklüğünde iki deprem meydana gelmiş ve 67 kişi ölmüş, 3200 adet binada hasar meydana gelmiştir.[4] Tekrar inşa edilen Fethiye'de şu an modern bir liman ve marina vardır. 14 Ocak 1969 yılında, Fethiye'de 6,2 şiddetinde meydana gelen depremde can kaybı olmamış, ancak yaralanmalar olmuştur ve evler ve işyerleri hasar görmüştür.[5] 10 Haziran 2012 tarihinde Ölüdeniz açıklarında 6,1 şiddetinde meydana gelen depremde can ve mal kaybı olmamış, ancak birçok ev ve işyeri hasar görmüştür.[6]

Tarihi

değiştir
 
Piri Reis'in Fethiye Körfezi haritası.

Bugünkü Fethiye kenti yakınlarındaki Belen'de, M.Ö. 2000'lerde kurulduğu sanılan antik Telmessos kenti, Likya'nın Karya sınırında yer alıyordu. Uzun bir süre Likya'ya karşı bağımsızlığını koruduktan sonra, M.Ö. 6. yüzyıl ortalarında Pers egemenliğine girdi. M.Ö. 5. yüzyılda Delos Birliği'ne, M.Ö. 362'de de Likya'ya katıldı. Ardından Likya'yı topraklarına katan Perslerin Karya Satrapı Mausolos'un eline geçti. M.Ö. 333'te Anadolu'yu Perslerin istilasından kurtaran İskender'in egemenliğini Selevkosların yönetimi izledi. M.Ö. 3. yüzyıl sonlarında Mısır'daki Lagos Hanedanı'na bağlandı. M.Ö.188'de Pergamon (Bergama) Krallığı'nın egemenliğine girdi. Pergamon Krallığı'nın M.Ö. 133'te yıkılmasından sonra kısa bir süre bağımsız kaldı ve Rodos'la işbirliği yaparak Pontus Kralı Mithradates'e karşı koydu. Daha sonra Roma ve Bizans yönetiminde yaşadı. 8. yüzyılda Anastasiuopolis, 9. yüzyıldan sonra da anılmaya başlandı. 1282'de Menteşeoğulları'nın yönetimi altına girdi, 1424'te Osmanlı topraklarına katıldı. Zamanla Meğri'ye dönüşen adı, 1914'te uçağı düşen ilk hava şehitlerinden Fethi Bey'in anısına 1934 yılında Atatürk tarafından Fethiye olarak değiştirildi. 19. yüzyıl sonlarında Aydın vilayetinin Menteşe Sancağı'na bağlı bir kaza merkezi olan Fethiye, 11 Mayıs 1919 ile 20 Haziran 1920 tarihleri arasında İtalyan işgali altında kaldı.

Nüfus

değiştir
Yıl Toplam Şehir Kır
1927[7] 34.198 3.105 31.093
1935[8] 41.656 3.831 37.825
1940[9] 44.055 4.022 40.033
1945[10] 49.391 4.174 45.217
1950[11] 54.117 4.432 49.685
1955[12] 59.662 5.665 53.997
1960[13] 68.209 7.693 60.516
1965[14] 75.202 8.386 66.816
1970[15] 81.640 10.627 71.013
1975[16] 93.960 12.700 81.260
1980[17] 101.879 14.294 87.585
1985[18] 114.384 21.442 92.942
1990[19] 127.620 25.783 101.837
2000[20] 154.209 50.689 103.520
2007[21] 173.426 66.271 107.155
2008[22] 181.415 68.285 113.130
2009[23] 183.184 72.003 111.181
2010[24] 188.259 77.237 111.022
2011[25] 192.886 81.467 111.419
2012[26] 195.419 84.053 111.366
2013[27][a] 140.509 140.509 veri yok
2014[28] 145.643 145.643 veri yok
2015[29] 147.703 147.703 veri yok
2016[29] 151.474 151.474 veri yok
2017[29] 153.963 153.963 veri yok
2018[29] 157.745 157.745 veri yok
2019[29] 162.686 162.686 veri yok
2020[29] 167.114 167.114 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır. Ayrıca 2013'te ilçenin doğu kesiminin Seydikemer adıyla ilçe olmasıyla, ilçenin nüfusu azalmıştır.

Turizm

değiştir
 
Fethiye ilçesi sahilden bir görünüm.

Ölüdeniz gibi dünyada eşi bulunmayan bir kumsalı bulunan Fethiye, Türkiye'nin önemli turizm merkezlerinden biridir. Af Kule gibi dalış bakımından çok uygun yerlere sahiptir. Turizme açılmış birçok mağara mevcuttur. Doğal yapısı ile Yamaç paraşütü gibi alternatif sporlar yapılmaktadır. Kelebekler Vadisi ve Kabak Koyu gibi doğası bozulmamış çok özel bölgeler vardır. Günlük turlar ile 12 Adalar diye adlandırılan adalar ziyaret edilebilir. Ölüdeniz kumsalı 2006 yılında %82 oyla dünyanın en güzel kumsalı seçilmiştir.

 
Likyalılara tarafından kayalara oyularak yapılmış Amintas Kaya Mezarları.

Ölüdeniz dışında Fethiye civarındaki birbirinden güzel kumsalları: Belcekız (Belceğiz), Çalış Kumsalı, İztuzu Kumsalı (Dalyan)

Bu kadar alternatifin yanında antik çağlardan kalmış kent kalıntıları ile kültür turizmine de açıktır. Fethiye çevresindeki antik kentlerin bazıları şöyledir: Telmessos, Kaunos, Kadyanda, Tlos, Pınara, Letoon, Sidyma ve Ksantos. Bunların dışında zengin eserleriyle Fethiye Müzesi de turizme hizmet etmektedir.

Şövalye Adası: Tarihte Meğri adası, Fethiye Adası isimleriyle de anılan Şövalye Adası; Fethiye körfezini kapatan ince uzun, lades kemiği şeklinde bir adadır ve limanı korunaklı bir yer haline getirir. Bölgeyi çevreleyen adalar zincirinde üzerinde yerleşim yeri bulunan tek adadır. Şövalye adasının batısında Kızılada, doğusunda Çalış Kumsalı, güneyinde Fethiye, kuzeyinde açık deniz vardır. Limanın tam göbeğinde olan yerleşiminden dolayı gün boyu güneş ışığını takip eder.

 
 
Fethiye'nin Amintas Kaya Mezarı'ndan panoramik görünümü (2022).

Spor

değiştir

Şehrin profesyonel futbol takımı Fethiyespor, 2. Lig'de mücadele etmektedir.

Yapılan sporlar

değiştir
 
Ölüdeniz mahallesindeki Babadağ'da yapılan yamaç paraşütünden bir görünüm
  • Likya yürüyüş yolunda doğa yürüyüşü (trekking)
  • Babadağ'da yamaç paraşütü
  • Atlı gezintiler
  • Araçlı gezintiler (kamyon ve jip gezileri)
  • Atv turları
  • Af Kule'de dalma
  • Çalış kumsalında yelkencilik
  • Su sporları: su kızağı (jet-ski), uçan yelken (parasailing), su kayağı (waterski), ayaklı tekne (catamaran), su muzu (banana), su simiti (ringo), rüzgâr kayağı (surf)
  • Kürekçilik
  • Dalaman Çayı'nda nehir salı (rafting)

Endemik bitki ve hayvanları

değiştir

Notlar

değiştir
  1. ^ Seydikemer ilçesinin kurulması ile nüfus azalmıştır.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ http://www.fethiye.bel.tr/ 28 Ekim 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Fethiye Belediye Başkanı
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012. 
  3. ^ TÜİK 2 Nisan 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 2011 Adrese Dayalı Nüfus Tespiti.
  4. ^ "Boğaziçi Evrenkenti-Ulusal Deprem İzleme Merkezi". 19 Şubat 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2010. 
  5. ^ "Fethiye ilçesinin deprem durumu". www.erdemyerbilimleri.com.tr. 1 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2021. 
  6. ^ "Akdeniz'de 6.1 şiddetinde deprem". 2 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2014. 
  7. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  8. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  10. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  11. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  12. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  13. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  14. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  26. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  27. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  28. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  29. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Fethiye Nüfusu - Muğla". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Muğla Fethiye Nüfusu". nufusune.com. 
  • Turizmin Yükselen Işığı Fethiye, T. C. Fethiye Belediyesi Yayınları, Fethiye 2007, 131 s.

Dış bağlantılar

değiştir
"https://tr.wiki.x.io/w/index.php?title=Fethiye&oldid=34416804" sayfasından alınmıştır