Erzincan Beyliği
Erzincan Beyliği, Erzincan Emirliği veya Mutahharten Beyliği, 14. yüzyılın sonları ile 15. yüzyılın başlarında hüküm süren Anadolu Türk Beyliklerinden biri.
Erzincan Beyliği | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1379-1410 | |||||||||
| Başkent | Erzincan | ||||||||
| Yaygın dil(ler) | Türkçe | ||||||||
| Hükûmet | Monarşi | ||||||||
| Bey | |||||||||
| |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
| |||||||||
| |||||||||
Eretna Beyliği sınırları içerisinde olan Erzincan'da yönetici Pir Hüseyin'in 1379 yılında ölümü üzerine Mutahharten Bey yönetimi ele geçirdi. Aynı yıl adına para bastırdı ve hutbe okutarak Erzincan merkez olmak üzere bağımsızlığını ilan etti. Eretna Beyliği hükümdarı Alâaddin Ali Bey, bu durum karşısında yönetimi geri almak için önce barışçıl yollar denediyse de Mutahharten Bey üzerine kuvvet gönderdi. Eretna kuvvetlerinin başarısız olmasına ve Alâaddin Ali Bey'in 1380 yılında ölmesine rağmen Mutahharten Bey, Eretna Beyliği'ne karşı Dulkadiroğulları Beyliği ve Akkoyunlular ile ittifak kurmaya çalıştı.[1]
Bu arada Eretna Beyliği'ne son veren Kadı Burhanettin 1381 yılında Kadı Burhaneddin Ahmed Devleti'ni kurdu. 1385 yılına kadar Erzincan Beyliği ile Kadı Burhanettin devleti arasında birçok çarpışma ve mücadele gelişse de Mutahharten Bey ile Kadı Burhaneddin bir dostluk anlaşması imzaladı. Ancak 1388 yılında Sivas'ı almak üzere harekete geçti ve çevredeki bazı beylerle ittifak kurdu. Kadı Burhanettin'in Sivas'a dönmesi üzerine sonuç alamadı. 1393 yılına kadar Karakoyunlular'la ittifak kurdu. Aynı yıl Timur'un Anadolu'ya hareket edeceği kesinleşince Timur İmparatorluğu'na tabi olmak üzere Timur'un yanına giderek ona tabi olacağını bildirdi.[2]
1398 yılında Kadı Burhaneddin, Akkoyunlular hükümdarı Kara Yülük Osman Bey tarafından yenilgiye uğratılıp öldürülünce Erzincan Beyliği rahatladı. Ancak Osmanlı Beyliği hükümdarı Yıldırım Bayezid'ın Kara Yülük Osman Bey'i yenerek Sivas'ı alması üzerine, Osmanlılarla Erzincan Beyliği komşu oldu. Yıldırım Bayezid, Mutahharten Bey'den Timur'dan ayrılarak kendisine tabi olmasını istediyse de Mutahharten Bey bunu kabul etmedi. Daha sonra Osmanlılara karşı Timur'la birleşerek 1400 yılında Sivas'ın Moğollarca işgaline yardım etti.[3] Timur'un güneye yönelmesi üzerine bölgeye ulaşan Osmanlı birlikleri Erzincan Beyliği üzerine yürüdü. Erzincan, Osmanlı birliklerince işgal edilmesine rağmen Mutahharten Bey'e dokunulmadı ve Osmanlıya tabi olduğu ilan edildi. Rehin olarak ailesi Bursa'ya götürüldü. Ancak Mutahharten Bey başına gelen bu durumu Timur'a bildirdi.
Bu olayların akabinde Mutahharten Bey, 1402 yılında meydana gelen Ankara Muharebesi'nde Timur'un ordusunda savaştı. Tatarların Osmanlı ordusundan ayrılıp, Timur ordusuna geçmesinde rol oynadı. Savaş sonrası Erzincan'a geçti ve bir yıl sonra öldü. Ölümünden sonra beyliği kimin yönettiği tam olarak bilinemese de 1410 yılında beyliğin başında torunu Şeyh Hasan bulunmakta idi. Bu dönemde Karakoyunlular hükümdarı Kara Yusuf, 1410 yılında Erzincan'ı 45 günlük bir kuşatmadan sonra ele geçirdi. Bu tarihten itibaren beylik tamamen Karakoyunluların eline geçti ve beylik tarih sahnesinden çekildi.[4]
Beyler
değiştir| Bey | Hüküm Süresi | Notlar |
|---|---|---|
| Mutahharten Bey | 1379-1403 | Beyliğin kurucusu, 1379'da bağımsızlık ilan ederek adına para bastırdı ve hutbe okuttu. |
| Şeyh Hasan | 1403-1410 | Mutahharten Bey'in torunu, beyliğin bilinen ikinci ve son hükümdarı. |
Kaynakça
değiştir- ^ http://erzincanpanoramik.com/index.php?AramaSayfasi=1&TarihiDokuSayfasinaGitDili=tr&TarihiDokuSayfasinaGit=anaSayfa.html[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 20 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2012.
- ^ http://www.erzincan.gov.tr/jandarma/il_tarihce.htm[ölü/kırık bağlantı]