Eleni (David'in eşi)

Eleni Kantakuzini (Yunan: Ελένη Καντακουζηνή, ö. 1463), Trabzon İmparatorluğu'nun son imparatoru David'in ikinci karısı ve Trabzon İmparatorluğu'nun son imparatoriçesidir.

Helena, kocası David Megas Komninos'un cesedini gömüyor. (Ludwig Storch, "Die Kaiserin von Trapezunt", Die Gartenlaube, 1855)

15 Ağustos 1461 tarihinde Osmanlı Sultanı II. Mehmet Trabzon'u ele geçirdi. David ve ailesi yıllık yaklaşık 300.000 gümüş eden Struma Nehri vadisindeki emlakların gelirini toplama hakkı ile Edirne'ye yerleştirildi. David'in Akkoyunlular hükümdarı Uzun Hasan ile olan ilişkisi ve Sultan'a ihaneti ortaya çıkarılınca, Mart 1463 tarihinde tutuklandı. 1 Kasım 1463 tarihinde, İstanbul'da kendisi, yeğeni (İoannis'in oğlu Aleksios) ve üç oğlu idam edildiler. Eleni'nin ise 15.000 duka altın ceza ödemesi ya da idam edilmesine karar verildi. Cezayı ödedi ama serveti önemli ölçüde azaldı. Bu olaydan kısa bir süre sonra da ölmüştür.

Bizans İmparatoru VI. İoannis'in soyundan gelen Eleni'nin Teodor Spandunis'in eserlerinde adı geçmesine rağmen, Masarelli yazmaları'nda David'in ilk karısı Maria'dan söz edilir ama ondan bahsedilmez ve diğer hiçbir kaynakta da adı geçmemektedir. Bu yüzden çeşitli soy bilimcilerden bazıları David'in çocuklarını Maria'ya bazılarıda Eleni'ye bağlarlar. Erkek çocuklar Basileios, Manuil ve adı günümüze ulaşmamış bir diğeri 1463 yılında babaları ile beraber idam edilmiştir. Sadece çok küçük olduğu için Georgios affedildi ve Gürcistan'a kaçmadan önce Müslüman olmuştur. Kızlarından Anna (d. 1447-ö. 1463'ten sonra), önce Makedonya Beylerbeyi Zağanos Paşa ile sonra İlvan Bey'in oğlu Sinan Bey ile evlenmiştir. Adı günümüze ulaşmamış diğer kız, Guria Prensi II. Mamia ile evlenmiştir. Cyril Toumanoff, Konstantinos Murusis ile evlenmiş ve adı Maria olan bir üçüncü kız çocuğundan bahseder.