Ekonomik materyalizm
Ekonomik materyalizm, maddi malları edinmeye ve tüketmeye önem veren kişisel bir yaklaşım ya da fiziksel kaynakların nasıl tüketilebilir ürünlere dönüştürüldüğüne dair mantıksal bir analiz olarak tanımlanabilir.
Bir kişinin kişiliğini veya bir toplumu tanımlamak için "materyalist" teriminin kullanılması olumsuz veya eleştirel bir çağrışım yapma eğilimindedir. Ayrıca edinimcilik olarak da adlandırılan bu terim, genellikle sosyal statünün zenginlikle belirlendiğini düşünen bir değer sistemiyle (bkz. göze çarpan tüketim) ve sahip olunan şeylerin mutluluk sağlayabileceği inancıyla ilişkilendirilmektedir. Çevrecilik, materyalizme rakip bir yönelim olarak düşünülebilir.[1]
Materyalizmin tanımı, maddi nesneyi çıkarmak ve yaratmak için gerekli kaynakların nasıl ve neden oluştuğu ile örtüşmektedir. "Başarı materyalizmi", piyasa ekonomisi ve toplumun karakterinin ihtiyatlı bir şekilde anlaşılmasına dayalı pragmatik bir aydınlanmış kişisel çıkar biçimi olarak düşünülebilir.
Tanım
değiştirTüketici araştırmaları materyalizmi tipik olarak iki şekilde ele alır: biri kişilik özelliklerinin bir toplamı olarak;[2] diğeri ise kalıcı bir inanç veya değer olarak.[3]
Bir kişilik özelliği olarak materyalizm
değiştirRussell W. Belk materyalizmi üç özgün kişilik özelliğini içerecek şekilde kavramsallaştırmaktadır:[2]
- Cömert olmama : Başkalarına mal verme veya paylaşma konusundaki isteksizlik.
- Kıskançlık – başkalarının eşyalarına duyulan arzu.
- Sahiplenme : Sahip olunan malların kaybıyla ilgili endişe ve sahiplik üzerinde daha fazla kontrol sahibi olma arzusu.
Bir değer olarak materyalizm
değiştirElde etme odaklılık, sahip olmanın mutluluğun anahtarı olduğu ve başarının bir kişinin maddi zenginliği ve satın alabileceği maddi malların kalitesi ve fiyatı ile değerlendirilebileceği inancıyla maddi mülki edinmenin merkezi bir yaşam hedefi olarak işlev görmesidir.[4]
Batı dünyasında artan materyalizm
değiştirBatı dünyasında memnuniyetsizliğe tepki olarak artan materyalizm eğilimi bulunmaktadır.[5] Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılan araştırmalar, özellikle Baby Boomers ve X Kuşağı'ndan bu yana yeni nesillerin para, imaj ve şöhrete her zamankinden daha fazla odaklandığını göstermektedir.[6]
Amerikalılar arasında yapılan bir ankette, katılımcıların %7'sinden fazlası 3 milyon dolar için birini öldürmeyi ciddi olarak düşünebileceklerini belirtirken, katılımcıların %65'i 1 milyon dolar kazanmak için ıssız bir adada bir yıl geçirebileceklerini ifade etmiştir.[7]
Kaliforniya Üniversitesi ve Amerikan Eğitim Konseyi tarafından 250.000 yeni üniversite öğrencisi üzerinde yapılan bir anket, üniversiteye gitmelerinin temel nedeninin maddi zenginlik kazanmak olduğunu ortaya koymuştur. 1970'lerden 1990'ların sonuna kadar, üniversiteye gitmelerinin ana nedeninin anlamlı bir yaşam felsefesi geliştirmek olduğunu belirten öğrencilerin oranı %73'ten %44'e düşerken, maddi kazanç elde etme amacı yaklaşık %44'ten %75'e yükselmiştir.[8]
Materyalizm ve mutluluk
değiştir
Bir grup çalışma materyalizm ile mutsuzluk arasında bir ilişki olduğunu gözlemlemiştir.[9][10][11] Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılan araştırmalar, ülkedeki maddi zenginlik ve mallardaki artışların vatandaşların refahı ve mutluluğu üzerinde çok az etkisi olduğunu ya da hiç etkisi olmadığını ortaya koymuştur.[12][13] Tibor Scitovsky bu durumu, insanların durmaksızın konfor peşinde koştuğu ve zevklerin zarar gördüğü "neşesiz bir ekonomi" olarak adlandırıyor.[14]
Öznel iyi olma halinin iki farklı ölçütünü kullanan bir çalışma, materyalizmin mutlulukla negatif ilişkili olduğunu, yani daha materyalist olma eğiliminde olan insanların aynı zamanda kendilerinden ve yaşamlarından daha az mutlu olduklarını ortaya koymuştur.[15] İnsanlar bir şeyler satın almaktan çok fazla zevk aldıklarında ve maddi mülk edinmenin önemli yaşam hedefleri olduğuna inandıklarında, daha düşük yaşam memnuniyeti puanlarına sahip olma eğiliminde olmaktadırlar.[3] Materyalizm aynı zamanda depresyon, narsisizm ve paranoya gibi daha ciddi psikolojik sorunlarla da pozitif korelasyon göstermektedir.[16][17]
Bununla birlikte, materyalizm ve mutluluk arasındaki ilişki daha karmaşık bir yapıya sahiptir. İlişkinin yönü her iki şekilde de olabilir. Bireysel materyalizm mutlulukta azalmaya neden olabilir ya da düşük mutluluk seviyeleri insanların dışsal tatmin elde etmek için daha materyalist olmalarına neden olmaktadır.[18]
Birçok Doğu Asya kültüründe materyalizm, mutluluk ve esenlik arasındaki ilişki nötr veya olumlu duygularla ilişkilendirilmektedir. Çin'de materyalizm genellikle bireyci bir zenginlik arayışından ziyade aileler veya köyler gibi sosyal ilişkiler tarafından ve bunlar aracılığıyla motive edilmektedir. Bu durum, Çin ve Japonya'da olduğu gibi birbirine bağlı, topluluk odaklı kültürlerde materyalizmin esenlik ve mutluluğa zarar vermek yerine onları geliştirebileceğini düşündürmektedir. Bununla birlikte, bağımsız kültürlerde bile, servet edinmek için sosyal güdüleri olan insanlar materyalizme olumlu bakabilmektedir; bu da materyalizm ve mutluluk arasındaki ilişkinin kültürel farklılıklardan daha karmaşık olduğunu göstermektedir.[19]
Bunun yerine, araştırmalar, bir aile tatiline çıkmak gibi yaşam deneyimleri edinme niyetiyle yapılan alışverişlerin, insanları pahalı bir araba gibi maddi eşyalar edinmek için yapılan alışverişlerden daha mutlu ettiğini göstermektedir. Sadece deneyimsel alışverişleri düşünmek bile insanları maddi alışverişleri düşünmekten daha mutlu etmektedir.[20] Binghamton Üniversitesi İşletme Fakültesi'ndeki araştırmacılar tarafından yapılan bir anket, "başarı materyalizmi" ve "mutluluk materyalizmi" olarak adlandırılan kavramlar arasında farklılıklar olduğunu ortaya koymuştur. Materyalizmi bir başarı kaynağı olarak gören insanlar, materyalizmi bir mutluluk kaynağı olarak gören insanların aksine, hayatlarını daha iyi hale getirmek için çok çalışmaya ve başarılı olmaya daha fazla motive olma eğilimindedir. Ancak her iki düşünce yapısı da mutluluğu etkileyebilecek gelir veya statü gibi diğer faktörleri hesaba katmamaktadır.[21]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ Banerjee, Bobby; McKeage, Kim (1994). "How Green Is My Value: Exploring the Relationship Between Environmentalism and Materialism". Advances in Consumer Research. 21: 147-152. 13 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b Belk, Russell W. (1985). "Materialism: Trait aspects of living in the material world". Journal of Consumer Research. 12 (3): 265-280. doi:10.1086/208515.
- ^ a b Richins, Marsha L.; Dawson, S. (1992). "A consumer values orientation for materialism and its measurement: Scale development and validation". Journal of Consumer Research. 19 (3): 303-316. doi:10.1086/209304.
- ^ Richins, Marsha L. (1994). "Valuing things: The public and the private meanings of possessions". Journal of Consumer Research. 21 (3): 504-521. doi:10.1086/209414.
- ^ Taylor, Steve. "The Madness of Materialism: Why are we so driven to accumulate possessions and wealth?". Psychology Today. 23 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Twenge, Jean M.; Campbell, W. Keith; Freeman, Elise C. (2012). "Generational differences in young adults' life goals, concern for others, and civic orientation 1966-2009" (PDF). Journal of Personality and Social Psychology. 102 (5): 1045-1062. doi:10.1037/a0027408. PMID 22390226. 31 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Kanner, Bernice (2001). Are You Normal about Money?. Princeton, NJ: Bloomberg Press. ISBN 9781576600870.
- ^ Myers, David G. (2000). "The funds, friends, and faith of happy people" (PDF). American Psychologist. 55 (1): 56-67. doi:10.1037/0003-066x.55.1.56. PMID 11392866. 9 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Kasser, Tim; Rosenblum, Katherine L.; Sameroff, Arnold J.; Deci, Edward L.; Niemiec, Christopher P.; Ryan, Richard M.; Árnadóttir, Osp; Bond, Rod; Dittmar, Helga; Dungan, Nathan; Hawks (2014). "Changes in materialism, changes in psychological well-being: Evidence from three longitudinal studies and an intervention experiment". Motivation and Emotion. 38 (1): 1-22. doi:10.1007/s11031-013-9371-4.
- ^ Lyubomirsky, Sonja (10 Ağustos 2010). "Can money buy happiness?". Scientific American. 10 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Mobiot, George (10 Aralık 2013). "Materialism: a system that eats us from the inside out". The Guardian. 10 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Frank, Robert H. (1999). Luxury fever: When money fails to satisfy in an era of excess. New York: Free Press. ISBN 0-7432-2340-3.
- ^ Easterlin, Richard A. (1995). "Will raising the incomes of all increase the happiness of all?" (PDF). Journal of Economic Behavior and Organization. 27: 35-47. doi:10.1016/0167-2681(95)00003-b. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Scitovsky, Tibor (1976). The joyless economy: The psychology of human satisfaction. New York: Oxford University Press.
- ^ Belk, Russell W. (1984). "Three scales to measure constructs related to materialism: reliability, validity, and relationships to measure of happiness". Advances in Consumer Research. 11: 291-297.
- ^ Kasser, Tim; Ryan, Richard M. (1993). "A dark side of the American dream: Correlates of financial success as a central life aspiration" (PDF). Journal of Personality and Social Psychology Bulletin. 22: 280-287. doi:10.1177/0146167296223006. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Kasser, Tim (2002). The high price of materialism. Cambridge: MIT Press. doi:10.7551/mitpress/3501.001.0001. ISBN 9780262276764.
- ^ Van Boven, Leaf; Gilovich, Tom (June 2005). "The social costs of materialism". Review of General Psychology. 9 (2): 132-142. doi:10.1037/1089-2680.9.2.132.
- ^ Yoo, Jiah; Miyamoto, Yuri; Evers, Uwana; Lee, Julie; Wong, Nancy (1 Ocak 2021). "Does Materialism Hinder Relational Well-Being? The Role of Culture and Social Motives". Journal of Happiness Studies (İngilizce). 22 (1): 241-261. doi:10.1007/s10902-020-00227-7. ISSN 1573-7780.
- ^ Van Boven, Leaf (2005). "Experientialism, materialism, and the pursuit of happiness" (PDF). Review of General Psychology. 9 (2): 132-142. doi:10.1037/1089-2680.9.2.132. 20 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Stieg, Cory (5 Eylül 2019). "How you think about money can impact how happy you are in life, study says". CNBC. 28 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2024.