Vikipedi

Ekmeleddin İhsanoğlu

Türk akademisyen, politikacı ve diplomat

Ekmeleddin Mehmet İhsanoğlu (d. 26 Aralık 1943, Kahire), Türk bilim insanı, kimya ve bilim tarihi profesörü, akademisyen, diplomat, devlet adamı, yazar. 2004 ve 2014 yılları arasında Birleşmiş Milletler'den sonra ikinci büyük uluslararası örgüt olan İslam İşbirliği Teşkilatı’nın genel sekreterliğini sürdürmüştür.

Ekmeleddin İhsanoğlu
Türkiye Büyük Millet Meclisi
25 ve 26. Dönem Milletvekili
Görev süresi
23 Haziran 2015 - 16 Mayıs 2018
Seçim bölgesi Haziran 2015 – İstanbul (II)
Kasım 2015 – İstanbul (II)
İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri
Görev süresi
31 Aralık 2004 - 31 Ocak 2014
Yerine geldiği Abdulvahid Belkeziz
Yerine gelen İyad Medeni
Kişisel bilgiler
Doğum Ekmellettin Muhammet İhsan[1]
26 Aralık 1943 (80 yaşında)
Kahire, Mısır Krallığı
Milliyeti Türk
Partisi Bağımsız (2014-2015)
Milliyetçi Hareket Partisi (2015-günümüz)
Evlilik(ler)
Nazife Füsun İhsanoğlu (e. 1971)
[1]
Çocuk(lar) Osman Tuğrul İhsanoğlu[1] (d. 17 Eylül 1977)[1]
Emin Aziz İhsanoğlu[1] (d. 31 Ocak 1979)[1]
Mehmed Orhan İhsanoğlu[1] (d. 20 Haziran 1985)[1]
Yaşadığı yer İstanbul
Bitirdiği okul Ayn Şems Üniversitesi
El-Ezher Üniversitesi
Ankara Üniversitesi
Exeter Üniversitesi
İstanbul Üniversitesi
Mesleği Bilim insanı, diplomat, siyasetçi
Dini İslam

Türk kültürü, İslam Dünyası ve Batı Dünyası ilişkileri ve Türk-Arap ilişkileri hakkında değişik dillerde çok sayıda eseri olan İhsanoğlu, Bilim ve eğitim tarihine katkı ve hizmetlerinden dolayı birçok ödülün yanı sıra Devlet Üstün Hizmet Madalyası sahibidir.

16 Haziran 2014'te Cumhuriyet Halk Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi arasındaki, 2014 cumhurbaşkanlığı seçimleri için aday belirleme görüşmeleri çerçevesinde CHP ve MHP tarafından "çatı aday" olarak gösterilmiştir.[2] Daha sonra da bu partiler tarafından ve bazı meclis dışında kalan partiler tarafından cumhurbaşkanlığına ortak (çatı) aday gösterilmiştir. Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri'nde MHP İstanbul milletvekili olmuştur.

İngilizce ve Arapçanın yanı sıra orta düzeyde Fransızca ve Farsça bilmektedir.[3] Bazı kaynaklarda ise bu dört dili akıcı olarak konuştuğu belirtilmiştir.[4]

Yaşamı

değiştir

Ekmeleddin İhsanoğlu 26 Aralık 1943'te Kahire'de doğmuştur. Babası Yozgatlı müderris Mehmed İhsan Efendi, annesi Rodoslu bir Türk ailenin kızı olan Saniye[1] Hanım'dır.[5][6] İhsan Efendi, eğitim için 1924'te geldiği Mısır'a yerleşmiş ve 1951'de Ayn Şems Üniversitesi Şarkiyat Bölümü Türk Dili ve Edebiyatı Kürsüsü'nü kurmuştu.

Ekmeleddin İhsanoğlu, Mısır'da Hıdiviye Lisesi'nden mezun olduktan sonra Ayn Şems Üniversitesi Fen Fakültesi Kimya bölümünde yükseköğrenim gördü. Öğrenciliği sırasında Kahire Millî Kütüphanesi'nde Türkçe yazma ve basma kitapların kataloglamasında çalıştı.[5] 1966'da Fen Fakültesi'nden mezun oldu ve El-Ezher Üniversitesi'nde akademik hayata başladı. Yüksek lisansı sırasında El Ezher Üniversitesi'nde asistanlık ve Ayn Şems Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde Türk Dili ve Edebiyatı okutmanlığı yaptı. Bilim tarihi çalışmalarının yanı sıra Hamid, Tevfik Fikret, Mehmet Akif, Yahya Kemal, Necip Fazıl, Nâzım Hikmet gibi şairlerin eserlerini Arapçaya çevirerek Türk kültürünü Araplara tanıtmaya çalıştı;[5] Türk yazarlarından hikâyeler içeren bir antoloji hazırladı (1970).

1970 yılında Türkiye'ye geldi ve Ankara Üniversitesi'nde göreve başladı. 1971'de eczacı Füsun Bilgiç ile evlendi, üç çocuk sahibi oldu.[1] 1974'te Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi'nde Organik kimya alanında doktorasını tamamladıktan sonra, Birleşik Krallık'ta Exeter Üniversitesi'nde doktora-sonrası çalışmalar yaptı.

1980 yılında İslam İşbirliği Örgütü'nün tavsiyesi ile İstanbul'da kurulan İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA)'nin başkanlığına getirildi. Bu görevi 25 yıl sürdürdü. IRCIA bünyesinde Türk ve İslam kültürü konusunda büyük bir ihtisas kütüphanesi ve arşivi kurulmasına öncülük etti.[5]

1984'te İstanbul Üniversitesi Fen Fakültesi'ne girerek profesör oldu. Bu üniversitede Bilim Tarihi Anabilim Dalı'nı kurdu. Üniversite ve IRCICA'daki görevlerinin yanı sıra Türk Bilim Tarihi Kurumu'nun başkanlığı ve İstanbul Üniversitesi Bilim Tarihi Müze ve Dokümantasyon Merkezi müdürlüğü görevlerinde bulundu.

İslam İşbirliği Teşkilatı genel sekreterliği

değiştir
 
İhsanoğlu, İslam İşbirliği Teşkilatı konferansında.

İhsanoğlu, 14-16 Haziran 2004'te İstanbul'da düzenlenen İslam Konferansı Örgütü (sonradan İslam İşbirliği Teşkilatı adını almıştır) 31. Dışişleri Bakanları Toplantısında, Genel Sekreterlik için Türkiye'nin adayı olarak gösterildi. Malezya ve Bangladeş ile genel sekreterlik için yarışan İhsanoğlu, 5 Haziran 2004′te Genel Sekreterliğine seçildi. Örgütün seçimle gelen ilk genel sekreteri ve ilk Türk genel sekreteri oldu; görevi 1 Ocak 2005'te devraldı.[7] Görev süresi, 18-20 Haziran 2008 tarihlerinde Kampala'da düzenlenen 35. Dışişleri Bakanları Konseyi'nde 5 yıllık bir süre için uzatıldı.

İhsanoğlu, genel sekreterlik görevini Cidde'de düzenlenen törenle 30 Aralık 2013′te Suudi Arabistanlı İyad Medeni'ye devretti.[8]

Siyasi hayatı

değiştir

Cumhurbaşkanlığı adaylığı

değiştir
 
İhsanoğlu'nun seçim kampanyası sloganı "Ekmek İçin Ekmeleddin"
 
Ekmeleddin İhsanoğlu`nun 2014 cumhurbaşkanlığı seçiminde aldığı oy oranının haritalı hali

10 Ağustos 2014 tarihinde yapılan cumhurbaşkanı seçiminde Cumhuriyet Halk Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi tarafından cumhurbaşkanlığı için çatı adayı olarak açıklanmıştır.[2] Daha sonra da bu partiler tarafından resmen cumhurbaşkanlığına aday gösterilmiştir. Seçim sloganı olarak 'Ekmek İçin Ekmeleddin' sloganını seçmiştir. İhsanoğlu'nun adaylığına bu iki partinin yanı sıra Demokrat Parti, Demokratik Sol Parti ve Bağımsız Türkiye Partisi ortak basın toplantısıyla desteğini açıklamıştır. Ayrıca Büyük Birlik Partisi,[9] Liberal Demokrat Parti, TSİP ve DEV-PARTİ Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Ekmeleddin İhsanoğlu'nu desteklediklerini açıklamıştır.[10] Kadın Partisi 21 Temmuz 2014 tarihinde yaptığı ilk parti meclisi toplantısında aldığı kararla[11] ve Doğru Yol Partisi daha önce desteğini çekmiş olduğu halde[12] gene 21 Temmuz 2014 tarihinde aldığı kararla Ekmeleddin İhsanoğlu'na destek vereceklerini açıklamışlardır.[13] Daha sonra alınan kararlarla HAP ve TURK PARTİ de çatı adaya destek vermişlerdir.[14] En son ise 3 Ağustos 2014 tarihinde BAK Parti Ekmeleddin İhsanoğlu'na destek vereceğini açıkladı.[15] Böylece Ekmeleddin İhsanoğlu'na destek veren parti sayısı 14 olmuştur.

3 adayın yarıştığı 10 Ağustos 2014 cumhurbaşkanlığı seçimi sonucunda oyların %38,44'ünü alarak Recep Tayyip Erdoğan'dan sonra en çok oy alan 2. aday olmuştur.[16]

Milletvekilliği

değiştir

7 Nisan 2015 tarihinde, Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri için Milliyetçi Hareket Partisi'den İstanbul 2. bölge 1. sıra milletvekili adayı olmuştur.[17] Seçim sonucu İstanbul 2. bölgeden 3 milletvekili çıkarmayı başaran Milliyetçi Hareket Partisi ile meclise girmeye hak kazanmıştır.[18]

TBMM başkanlığı adaylığı ve sonrası

değiştir

24 Haziran 2015 tarihinde Milliyetçi Hareket Partisi tarafından 30 Haziran 2015'te yapılacak TBMM başkanlık seçimleri için TBMM başkan adayı olarak gösterildi.[19] Seçimde 1. turda 81, 2. turda 80 ve 3. turda 80 oy alarak seçimi kaybetmiştir. 4. tura, 3. turda 3. olduğu için; yani 1. veya 2. olamadığı için katılamamıştır.[20]

13 Mart 2018 tarihinde Bakü, Azerbaycan'da kalp krizi geçirmiştir.[21] 2018 yılının Haziran ayında yapılan genel seçimleri için milletvekili adaylığı için başvuru yapmadı.[22] 2018 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde partisi MHP'nin yaptığı her tercihi onaylayacağını açıkladı.[23]

Eserleri

değiştir
  • Kaybolan Dünyadan Nurlu Bir Sima Yozgatlı İhsan Efendi, 2018[24]
  • Medreseler Neydi? Ne Değildi?, 2019[25]
  • Yeni Yüzyılda İslam Dünyası, 2013
  • İslam Kültürü Çeşitli Konuları ile İslam’da Kültür ve Bilgi Cilt: 5, 2008
  • Osmanlı Tıbbi Bilimler Literatürü Tarihi (4 Cilt), 2008
  • Mısır’da Türkler ve Kültürel Mirasları: Mehmed Ali Paşa Günümüze Basılı Türk Kültürü Bibliyografyası ve Bir Değerlendirme, 2006
  • Osmanlı Tabii ve Tatbiki Bilimler Literatürü Tarihi, 1 - 2 Cilt, 2006
  • Osmanlıca Tıp Terimleri Sözlüğü, 2004
  • Osmanlı Askerlik Literatürü Tarihi, I - II Cilt, 2004
  • Osmanlılar ve Bilim, 2003
  • Mushrabiyya And Stucco Colored Glass in The Muslim World (Arapça), 2002
  • Osmanlı Coğrafya Literatürü Tarihi, 1 - 2, 2000
  • Suriye’de Modern Osmanlı Sağlık Müesseseleri, Hastahaneler ve Şam Tıp Fakültesi, 1999
  • Osmanlı Matematik Literatürü Tarihi, 1-2, 1999
  • The West And Islam (Towards a Dialogue), 1999
  • Büyük Cihaddan Frenk Fodulluğuna, 1996
  • Istanbul: A Glimpse into the Past, 1987

Ödülleri

değiştir

UNESCO ve Harvard Üniversitesi'ndeki görevlerinin yanı sıra millî ve uluslararası birçok bilim kurumunun üyesi olan İhsanoğlu, bilim ve eğitim tarihine katkı ve hizmetlerinden dolayı birçok ödül aldı. Türkiye Devlet Üstün Hizmet Madalyası (2000), Ürdün Birinci Derece İstiklal Madalyası, İKÖ Şeref ve Liyakat Sertifikası ile Mısır Cumhuriyeti Liyakat Nişanı ile ödüllendirildi.

2008'de Uluslararası Bilim Tarihi Akademisi tarafından Koyre Madalyasına layık bulundu.[26] 2009 yılında Mısır Cumhuriyeti Sanat ve Kültür Nişanını, Malezya'da en üst sivil unvan olan "Tansri" unvanını[27] ve 2010 yılında "İslamofobiye karşı verdiği mücadele ve Keşmir konusundaki çabaları" nedeniyle Pakistan'da en yüksek unvan olan Hilal-i Pakistan unvanını aldı.[28] 22 Kasım 2013'te KKTC Cumhurbaşkanı Derviş Eroğlu tarafından gerek Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nin İİT'deki durumunun yüceltilmesi, gerekse İİT üyeleriyle ilişkilerinin geliştirilmesi konusunda verdiğini hizmetler nedeniyle kendisine KKTC Devlet Nişanı verildi. İhsanoğlu, şimdiye kadar bu nişana layık görülen ilk ve tek kişidir.[29]

Adına verilen ödüller

değiştir

İhsanoğlu Altın Madalyası

değiştir

Üyesi olduğu ve 2001-2005 arasında başkanlığını yaptığı Uluslararası Bilim Tarihi ve Felsefesi Kurumu (ICHSTM), 2007 yılı sonunda aldığı bir kararla, dört yılda bir bilim tarihi ve felsefesi alanlarında yapılacak doktora tezleri arasında yapılacak değerlendirme sonucu seçilen bir eseri bir “Uluslararası İhsanoğlu Altın Madalyası” adı altında ödüllendirmeye karar vermiştir.[30]

Madalya, 2009 yılında Budapeşte'de 23. Uluslararası Bilim Tarihi ve Teknoloji Kongresi sonunda Astronomi Tarihi tezi nedeniyle Dr. Jose Bellver Martinez'e;[31] 2013 yılında Britanya'nın Manchester kentinde 24. Uluslararası Bilim Tarihi ve Teknoloji Kongresi sonunda düzenlenen törenle İslam bilimi tarihinde astronomi üzerine yaptığı çalışma nedeniyle Marc Oliveras Busquets'a takdim edildi.[32]

Milletlerarası Dokuzuncu Hat Yarışması

değiştir

İslâm Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA) tarafından 1986'dan bu yana her yıl farklı bir hat üstadının adına düzenlenen Milletlerarası Hat Yarışması'nın dokuzuncusu, hat sanatını canlandırma ve geliştirme yönünde sağladığı kalıcı üstün katkıları nedeniyle Ekmeleddin İhsanoğlu adına düzenlenmiştir.[33]

Fahri profesörlük ve doktora unvanları

değiştir
 
Vikisöz'de Ekmeleddin İhsanoğlu ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

Dış bağlantılar

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta Ekmeleddin İhsanoğlu ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b c d e f g h i j "Ekmeleddin İhsanoğlu adını neden değiştirdi?". Haber7. 1 Temmuz 2014. 18 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Temmuz 2014. 
  2. ^ a b "CHP ve MHP'nin Köşk adayı İhsanoğlu". NTVMSNBC.com. 16 Haziran 2014. 18 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. 
  3. ^ "Ekmeleddin Ihsanoglu". www.ihsanoglu.com. 7 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. 
  4. ^ ""Nazım'ın şiirlerini Arapça'ya çevirdim", Hürriyet". 20 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. 
  5. ^ a b c d "Beşir Ayvazoğlu, Ekmeleddin İhsanoğlu, Aksiyon dergisi, 01.07.1995". 21 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2014. 
  6. ^ "Baba Ocağına Kültür Vefası, Zaman gazetesi, 28.04.2013". 18 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2014. 
  7. ^ "İKÖ'ye ilk Türk Genel Sekreter, Radikal Gazetesi, 16.06.2004". 30 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2007. 
  8. ^ "Ekmeleddin İhsanoğlu'nun Başarı Öyküsü, Kisiselbasari.com 07.06.2014". 13 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Haziran 2014. 
  9. ^ "Cumhurbaşkanı Adayı Sayın Ekmeleddin İhsanoğlu Kocaeli İl Teşkilatımızı Ziyaret Etti". bbp.org.tr. 18 Temmuz 2014. 26 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2014. 
  10. ^ "İhsanoğlu'na iki partiden daha destek geldi Milliyet 19.07.2014". 21 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2014. 
  11. ^ "Kadın Partisi'nden destek, Hürriyet Gazetesi, 23.07.2014". 7 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2014. 
  12. ^ "DYP, Ekmeleddin İhsanoğlu'ndan desteğini çekti, Hürriyet Gazetesi, 23.07.2014". 7 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2014. 
  13. ^ "DYP'den Ekmeleddin İhsanoğlu'na destek kararı, Ajans Haber, 23.07.2014". 29 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Temmuz 2014. 
  14. ^ "İhsanoğlu'na destek veren parti sayısı 13′e çıktı, İMC.com.tr, 24.07.2014". 26 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2014. 
  15. ^ "İhsanoğlu'na BAK Parti'den destek kararı". 3 Ağustos 2014. 8 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ağustos 2014. 
  16. ^ "10 Ağustos 2014 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi sonuçları" (PDF). 22 Aralık 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ağustos 2014. 
  17. ^ "MHP Milletvekili İl İl Aday Listesi açıklandı". Milliyet. 7 Nisan 2015. 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2015. 
  18. ^ "Arşivlenmiş kopya". 31 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2015. 
  19. ^ "MHP'nin Meclis Başkanı adayı belli oldu". NTV. 24 Haziran 2015. 24 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015. 
  20. ^ "Ekmeleddin İhsanoğlu 11 ayda iki seçim kaybetti". Sabah. 1 Temmuz 2015. 17 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2015. 
  21. ^ avanes (16 Mart 2018). "Ekmeleddin İhsanoğlu kalp krizi geçirdi!". Sözcü. 3 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2023. 
  22. ^ "Ekmeleddin İhsanoğlu'ndan 'adaylık' açıklaması". Haberturk.com. 7 Mayıs 2018. 10 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2018. 
  23. ^ "Ekmeleddin İhsanoğlu'nun oyu Tayyip Erdoğan'a!". Gazete Duvar. 19 Nisan 2018. 25 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2023. 
  24. ^ "Kaybolan Dünyadan Nurlu Bir Sima Yozgatlı İhsan Efendi". www.kitapyurdu.com. 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2021. 
  25. ^ "Medreseler Neydi, Ne Değildi? & Osmanlılarda Akli İlimlerin Eğitimi ve Modern Bilimin Girişi". www.kitapyurdu.com. 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2021. 
  26. ^ İhsanoğlu Bilim Tarihinin Nobelini Alacak, Zaman Gazetesi, 2 Aralık 2008[ölü/kırık bağlantı]
  27. ^ Ikt Genel Sekrteri İhsanoplu Malezya'da Tan Sri Unvanı Aldı, Bighaber.com sitesi, 06.06.2009[ölü/kırık bağlantı]
  28. ^ "İhsanoğlu'na Hilal-i Pakistani Ödülü, Milliyet Gazetesi, 24.03.2010". 12 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ağustos 2010. 
  29. ^ "İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) Genel Sekreteri Prof. Dr. Ekmeleddin İhsanoğlu'na "KKTC Devlet Nişanı" verildi, KKTC Cumhurbaşkanlığı, 22.11.2013". 8 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2014. 
  30. ^ "İlk defa bir Türk bilimadamının adına madalya verilecek! Haberaktuel.com, 27.12.2007". 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2014. 
  31. ^ "İhsanoğlu Madalyası Dr. Martinez'e verildi, Hürriyet gazetesi, 03.08.2009". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2014. 
  32. ^ "İhsanoğlu Altın Madalyası İspanyol akademisyenin, Anadolu Ajansı, 28.07.2013". 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2014. 
  33. ^ "Ekmeleddin İhsanoğlu Adına Milletlerarası Dokuzuncu Hat Yarışması, IRCICA.org sitesi, Erişim tairhi:18.06.2014". 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2014. 
Diplomatik görevi
Önce gelen
Abdulvahed Belkeziz 		İslam İşbirliği Teşkilatı Genel Sekreteri
2004-2014 		Sonra gelen
İyad bin Emin Madani
"https://tr.wiki.x.io/w/index.php?title=Ekmeleddin_İhsanoğlu&oldid=33878627" sayfasından alınmıştır