Eflani
Eflani, Karabük'ün kuzeydoğusunda bulunan bir ilçe.
| Eflani | |
|---|---|
 | |
 Türkiye'de bulunduğu yer | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Karabük |
| Coğrafi bölge | Karadeniz Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Gizem Tokur |
| • Belediye başkanı | Hüsnü Akın (MHP) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 536 km² |
| Rakım | 897 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 9.088 |
| • Kır | 6,466 |
| • Şehir | 2.110 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 78300 |
| İl alan kodu | 0370 |
| İl plaka kodu | 78 |
Resmî site http://www.eflani.bel.tr/ | |
Merkezinde ve çevre köylerinde kaya mezarları, tarihi su yolları, türbeler ve camiler bulunmaktadır.
İlçede mermer ocakları vardır, çıkartılan mermerlerin büyük bir bölümü ihraç edilmektedir. Her yıl Hindi Festivali ve Karabük, Kastamonu ve Bartın illeri ile ortak sınırlara ve Türkiye'nin en uzun yaylası unvanına sahip Ulu Yayla'da Ulu Yayla Şenlikleri yapılmaktadır. Ulu Yayla şenlikleri Sinsin Ekibi, Mehter gösterileri(davul, zurna, keman ve köçek eşliğinde yapılan bir gösteri) ile başlamakta ve diğer eğlencelerle sürmektedir.
Eflani'nin bilinen tarihi, Bitinyalılar tarafından buraya bir savunma kalesi kurması ile başlar. 1084'te Kara Tigin Bey tarafından ele geçirilen bölge, bir süre sonra Bizans hakimiyetine girmiş ve 1213'te tekrar Türk hakimiyetine geçmiştir. Kastamonu'nun sancak olmasından sonra Eflani'nin stratejik ve askeri önemi azalmıştır.
Tarihi
değiştir
Bitinya Kralı II. Nikomedes saraydaki iktidar kavgalarını önlemek için, Paflagonya bölgesine oğlu Pylaimenes'i özerk kral olarak atamıştır.[2]MÖ 1. yüzyılda Roma ile Bitinya arasında savaşlar sürmekte idi, bu sebeple Bitinyalıların burada bir savunma kalesi kurdukları düşünülmektedir.[3] 1084'te Kastamonu ve Sinop bölgelerini hakimiyeti altına alan Kara Tigin Bey (Emir Karatekin), Eflani bölgesine de hakimiyeti altına almıştır.[2] Daha sonra Bizans hakimiyetine geçen bölge 1213 yılında tekrar Türk hakimiyetine geçmiştir. Sultan Mesut bölgedeki karışıklıkları sonlandırması için görevlendirdiği komutanın, karşı safa geçmesi üzerine, bölgeyi Kastamonu bölgesi komutanlarından Şemsettin Yaman Candar'a vermiştir. 1292'de Mahmut'un Kastamonu Kalesi'ni Candar Bey'e teslim etmemesi üzerine, Şemsettin Yaman Candar Eflani'de bulunan kaleye yerleşmiş ve 1309'da Eflani Candaroğulları Beyliği'nin ilk merkezi durumuna gelmiştir. Kastamonu Süleyman Paşa tarafından tekrar alınmış ve beyliğin merkezi Kastamonu'ya taşınmıştır. Kötürüm Beyazıt'ın oğlu 11. Süleyman Bey, I. Murat'ın yardımı ile yönetime gelmiştir ve buna karşılık Eflani kalesi ve çevresini hediye olarak vermiştir. Bölge Amasra'da bulunan Cenevizlilere ve Candaroğulları'na karşı bir savunma noktası oluşturmuştur. Fatih Sultan Mehmet Ceneviz problemini çözmek için 1459'da çıktığı Amasra seferinde, birliklerini Eflani'de toplamıştır.
Kastamonu'nun sancak olarak Anadolu Beylerbeyliği'ne katılmasıyla, Eflani stratejik ve askeri önemini kaybetmiş ve Pazar olarak anılmaya başlamıştır. Kastamonu Sancak Beyliği'ne bağlanan bölge, tanzimat fermanının ardından kurulan vilayet teşkilatı ile 35 köyüyle Kastamonu Vilayeti'nin Safranbolu ilçesine bağlı bir bucak haline gelmiştir. Cumhuriyetin ilanından önce Kastamonu iline bağlı Safranbolu ilçesine bağlıydır. Cumhuriyet dönemine geçildiğinde, 1927'e kadar Kastamonu ilinin Safranbolu ilçesine bağlı olan Eflani, 1927'de Zonguldak iline bağlanmıştır. 03.03.1953 tarihli ve 8349 sayılı Resmi Gazete' de yayınlanan 6068 sayılı Kanun ile ilçe merkezi olan Eflani, 1994' te Karabük'ün il olması ile 54 köyü ve 5 mahallesi ile küçük bir ilçe durumuna gelmiştir. 1 Eylül 1953 tarihinde ilçe merkezinde belediye teşkilatı kurulmuştur.
Coğrafya ve İklim
değiştir
Karabük iline 47 km uzaklıkta olan Eflani, yüksek dağlar ve vadiler arasında yer alır, yüzölçümü 536 km2 ve râkımı 930 metredir. Toplam nüfus 12.270 kişidir ve bunun 3.897'si şehir merkezinde diğerleri ise köylerde yaşamaktadır. İlçenin en önemli yükseltisi 1043 metre yüksekliği ile Tepedağ'dır. Eflani 1953 yılında ilçe olmuş, 1995 yılına kadar Zonguldak'a bağlı kalmıştır ve ardından Karabük iline bağlanmıştır.
Yağışlı bir iklime sahip olan Eflani, zengin bir bitki örtüsü ve orman alanlarına ve mermer yataklarına sahiptir. Çıkartılan mermerlerin önemli bir kısmı ihraç edilmektedir. Ormancılık ve hayvancılık bölge ekonomisinde önemli yere sahiptir. Ortakçılar (Bostancı), Bostancılar ve Esencik (Kulüp Köyü) isimlerinde üç tane göleti bulunmaktadır. Her yıl Aralık ayının 2. haftasında Hindi Festivali yapılmaktadır ve yine her yıl Ulu Yayla Şenlikleri yapılmaktadır.
Bölgedeki tarihi yapıtlardan; Taşhan, Evliyahanı ve Refikdayıoğulları Oteli ile Tabaklar Köprüsü özelliklerini korumaktadırlar. Gelicek ve Karacapınar köylerindeki birçok ev koruma altına alınmıştır. Tarihî eserler arasında, kalıntılarına rastlanan su yolları, manastır yıkıntıları, kaya mezarları, tümülüsler ve höyükler ile mağaralar mevcuttur. Eflani ilçesi düz, yüksek ve bozkırlı bir arazide kurulduğu için kışları çok sert geçer. Ölçülen en düşük sıcaklık 29 Şubat 1929 yılında -43.7 derecedir.[kaynak belirtilmeli]
Yönetim
değiştirTanzimat fermanına kadar Kastamonu Sancak Beyliğine bağlı olan Eflani, fermanın ardından Kastamonu Vilayeti'nin Safranbolu ilçesine bağlı bir bucak haline gelmiştir. 1927 yılında ise Zonguldak iline bağlanmış, 1953'te çıkartılan 6608 sayılı kanun ile ilçe merkezi olmuş ve 1 Eylül 1953 tarihinde ilçe merkezinde belediye teşkilatı kurulmuştur. 1996'da Karabük'ün il olması sonucunda, 54 köyü ve 5 mahallesi ile Karabük'ün ilçesi durumuna gelmiştir.
Eflani Kaymakamı, Tolga Özdemir'dir.[4] İlçede yalnızca Eflani belediyesi vardır. 2004 yılı seçimlerinde İbrahim Ertuğrul 775 oy ile, oyların % 42.84'ünü alarak Eflani Belediye Başkanlığına seçilmiştir. Seçmen sayısının 2,245 olduğu 2004 yılı seçimlerinde, katılım oranı % 81.69 olmuştur.
Eğitim
değiştirEflani'de Eflani İMKB Çok Programlı Lisesi, Eflani Atatürk İlköğretim Okulu, Şehit Alişen Korkut İlköğretim Okulu, Avni Akyol Yatılı İlköğretim Bölge Okulu ve Şehit Yaşar Semerci İlköğretim Okulu olmak üzere 5 okul bulunmaktadır.
Eflani İMKB Çok Programlı Lisesi 1977'de eğitime açılmıştır ve 2000-2001 yıllarında bünyesine Ticaret Lisesi Muhasebe bölümü ve Kız Meslek Lisesi Giyim Teknolojisi Bölümleri'ni alarak çok programlı liseye dönüşmüştür. Ekim 2005'te İMKB tarafından yaptırılan yeni binaya taşınmış ve adını Eflani İMKB Çok Programlı Lisesi olarak değiştirilmiştir. 2007-2008'de Çocuk Gelişimi bölümü açılmıştır. Okulun yabancı eğitim dili İngilizcedir. Açık basketbol ve futbol sahası bulunmakta olan okulun kullanım alanı 5.238 m2'dir.
1993'te kurulan Şehit Yaşar Semerci İlköğretim Okulu, şehir merkezine 10 km uzaklıkta Osmanlar Köyü'nde bulunmaktadır.[5] Avni Akyol Yatılı İlköğretim Bölge Okulu 1992'de,[6] ve Eflani Atatürk İlköğretim Okulu ise 1927'de kurulmuştur,[7]
Yükseköğretim kurumu olarak Karabük Üniversitesi'ne bağlı Eflani Meslek Yüksekokulu bulunmaktadır.
Nüfus
değiştir| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| Eflani ilçesi (Zonguldak) | |||
| 1955[8] | 21.854 | 687 | 21.167 |
| 1960[9] | 21.570 | 786 | 20.784 |
| 1965[10] | 22.083 | 2.157 | 19.926 |
| 1970[11] | 23.284 | 3.141 | 20.143 |
| 1975[12] | 23.182 | 3.793 | 19.389 |
| 1980[13] | 21.843 | 3.183 | 18.660 |
| 1985[14] | 20.145 | 3.062 | 17.083 |
| 1990[15] | 17.266 | 2.894 | 14.372 |
| Eflani ilçesi (Karabük) | |||
| 2000[16] | 12.270 | 3.897 | 8.373 |
| 2007[17] | 9.592 | 2.506 | 7.086 |
| 2008[18] | 10.187 | 2.367 | 7.820 |
| 2009[19] | 9.673 | 2.243 | 7.430 |
| 2010[20] | 9.440 | 2.158 | 7.282 |
| 2011[21] | 9.246 | 2.117 | 7.129 |
| 2012[22] | 9.108 | 2.159 | 6.949 |
| 2013[23] | 9.333 | 2.312 | 7.021 |
| 2014[24] | 8.918 | 2.235 | 6.683 |
| 2015[25] | 8.499 | 2.115 | 6.384 |
| 2016[25] | 8.307 | 2.089 | 6.218 |
| 2017[25] | 8.085 | 2.033 | 6.052 |
| 2018[25] | 9.088 | 2.168 | 6.920 |
| 2019[25] | 8.823 | 2.110 | 6.713 |
| 2020[25] | 8.576 | 2.110 | 6.466 |
Kaynakça
değiştir- ^ "Eflani, Turkey Page" (İngilizce). Fallingrain.com. 7 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2014.
- ^ a b "Eflani". Yurt Ansiklopedisi. 10. s. 7733.
- ^ "Eflani". Yurt Ansiklopedisi. 10. s. 7734.
- ^ "Eflani Kaymakamı". eflani.gov.tr. 20 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2012.
- ^ "Şehit Yaşar Semerci İlköğretim Okulu". 23 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2007.
- ^ "Avni Akyol Yatılı İlköğretim Bölge Okulu". 17 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2007.
- ^ "Eflani Atatürk İlköğretim Okulu". 17 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2007.
- ^ . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021.
- ^ . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021.
- ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Eflani Nüfusu - Karabük". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Karabük Eflani Nüfusu". nufusune.com.
Dış bağlantılar
değiştir
- Eflani Belediyesi 10 Nisan 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Eflani Kaymakamlığı 1 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Mesafe tablosu (Eflani Safranbolu) 17 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.