Dostlar Tiyatrosu

Istanbul'daki bir özel tiyatro
(Dostlar tiyatrosu sayfasından yönlendirildi)

Dostlar Tiyatrosu, İstanbul'da kurulu bir tiyatro topluluğu.

Dostlar Tiyatrosu
Kuruluş tarihi1969
Konumİstanbul
Resmî sitehttp://www.dostlartiyatrosu.com/>

1969 yılında Genco Erkal tarafından kurulmuştur. Sahnelemede ve oyunculukta "göstermeci" biçimi benimser. Dostlar Tiyatrosu, özellikle yetmişli yıllarda belgesel tiyatroya özel bir önem verdi.[1] Çağdaş dünya tiyatrosunun örneklerini ve Türk yazarların yeni oyunlarını sergilediği gibi pek çok sanatçı ve edebiyatçının eserlerini tiyatroya uyarladı.

Oyun sergilemenin yanı sıra, zaman zaman tiyatro kursları, koro çalışmaları ve amatör işçi tiyatrosu grubu, çağdaş halk dansları grubu kurma gibi yan etkinlikler gerçekleştiren Dostlar Tiyatrosu; bu çalışmalarıyla bir kültür ve eğitim merkezi niteliği de kazanmıştır.

Oyunlarını 23 yıl boyunca Muammer Karaca Tiyatrosu'nda sergileyen topluluk, 2012'de Muammer Karaca Tiyatrosu'nun kapatılması nedeniyle oyunlarını gezgin tiyatro olarak farklı yerlerde sürdürmektedir.[2]

Tarihçe

değiştir

Açılışı Harbiye'deki Yapı Endüstri Merkezi binasında yapıldı. Yaşamının ilk yirmi yılında sekiz ayrı tiyatro sahnesinde otuz altı yapım sahneledi. İlk üç oyunu "Rosenberg’ler Ölmemeli", "Durdurun Dünyayı İnecek Var" ve "Ha Me Ka Ha Ha Pe (Haysiyetli Milli Kalkınma ve Hak Hukuk Partisi)" idi. Bu oyunları Yapı Endüstri Merkezi'nde sahneledikten sonra Küçük Sahne, Ses Tiyatrosu, Şişli'deki Ümit Tiyatrosu, Elhamra Tiyatrosu, Baro Han ve son olarak 23 yıl boyunca Muammer Karaca Tiyatrosu'nda oyunlarını sergiledi.

Özellikle yetmişli yıllarda belgesel tiyatrosuna özel bir önem veren Dostlar Tiyatrosu'nun 12 Mart öncesinde kurmuş olduğu Amatör İşçi Kolu ile Haşmet Zeybek'in işbirliğiyle oluşturduğu ve 1974-1975 sezonunda sahnelediği "Alpagut Olayı" adlı oyun, Türkiye'de yazılmış ve sahnelenmiş olan belgesel oyunların en ilginçleri arasında gösterilir.[3] Geleneksel köy seyirlik oyunlarından yararlanarak sahnelenmiş olan oyun Çorum Özel İdaresi'ne bağlı Alpagut Linyit İşletmesi'nde 13 Haziran 1969'da başlayan ve 35 gün süren işgal ve yönetime el koyma eylemini konu alır.[3] Alain Decaux'nun Rosenbergler Ölmemeli, Enzensberger'in Havana Duruşması, Peter Weiss'ın Soruşturma, Orhan Asena'nın Şili'de Av oyunları sahnelediği belgesel tiyatro örneklerindendir.

Bir "çizgi-roman tiyatro" denemesi olan Abdülcanbaz'dan, Aziz Nesin'in fıkra ve öykülerinden oluşan Azizname, Nâzım Hikmet'in şiirlerinden yola çıkarak kotarılan ve bir şiir-tiyatro denemesi olan Kerem Gibi, Yaşar Kemal'in romanından uyarlanan Ağrıdağı Efsanesi, yerli bestecilerin 1960'larda ve 70'lerde tiyatro için yazmış oldukları şarkılara Brecht şarkılarının ekleyen "Ezenler, Ezilenler, Başkaldıranlar", Dostlar Tiyatrosu tarafından tiyatroya uyarlanmış eserlerdendir.[4]

Kafkas Tebeşir Dairesi, Brecht - Kabare, Galileo Galilei, Rosenbergler Ölmemeli, Asiye Nasıl Kurtulur, Ezenler, Ezilenler, Başkaldıranlar, İkili Oyun gibi yapımlar, Brecht eserlerine özel bir önem veren Dostlar Tiyatrosu'nun gerçekleştirdiği Brecht yapımlarındandır.

2012'de Muammer Karaca Tiyatrosu'nun kapatılması üzerine sahnesiz kalan topluluk, oyunlarını gezgin tiyatro olarak farklı yerlerde sürdürmektedir.

Oyuncular

değiştir
 

Bugüne kadar Dostlar Tiyatrosu'nda rol alan bazı sanatçılar şunlardır:

Arif Erkin Güzelbeyoğlu, Nilüfer Açıkalın, Mehmet Akan, Ezel Akay, Halit Akçatepe, Ulvi Alacakaptan, Ayla Algan, Şevket Altuğ, Zeliha Berksoy, Umur Bugay, Serdar Bordanacı, Yavuzer Çetinkaya, Zeynep Irgat, Güzin Çorağan, Füsun Demirel, Genco Erkal, Zeynep Erkekli, Ahmet Gülhan, Defne Halman, Alpay İzer, Salih Kalyon, Mehmet Keskinoğlu, Emre Kınay, Macit Koper, Sumru Yavrucuk, Jülide Kural, Oya Küçümen, Zihni Küçümen, Ziya Kürküt, Ahmet Mekin, Meral Niron, Yaman Okay, Cem Özer, Selçuk Özer, Şebnem Özinal, Erdal Özyağcılar, Dolunay Soysert, Ali Sürmeli, Cihat Tamer, Zeynep Tedü, Şahika Tekand, Gülsen Tuncer, Ali Uyandıran, Nejat Yavaşoğulları, Işık Yenersu, Serra Yılmaz, Bülent Emin Yarar, Erdem Akakçe, Hikmet Karagöz, Tülay Günal, Ahmet Şefik Kıran

Ödüller

değiştir
  • Sivas '93 2007 - 2008
  • Oyun Sonu 2006 - 2007
  • Aymazoğlu ile Kundakçılar 2005 - 2006
  • Buluşma 2004 - 2005
  • Fay Hattı 2003 - 2004
  • Yaşasın Savaş 2002 - 2003
  • Yarışma 2001 - 2002
  • Oyuncu 2000 - 2001
  • Can 1999 - 2000
  • Yalınayak Sokrates 1998 - 1999
  • Yosma 1997 - 1998
  • Simyacı 1996 - 1997
  • İçimdeki Çığlık 1995 - 1996
  • Bir Takım Azizlikler 1994 - 1995
  • Bir Delinin Hatıra Defteri 1992 - 1993
  • Sevdalı Bulut 1991 - 1992
  • Aslan Asker Şvayk 1990 - 1991
  • Merhaba 1989 - 1990
  • Buruk Ezgi 1989 - 1990
  • Üzbik Baba 1988 - 1989
  • Bay Puntila ile Uşağı Matti 1987 - 1988
  • Ben, Bertolt Brecht 1986 - 1987
  • Yaz 1985 - 1986
  • Yalınayak Sokrates 1984 - 1985
  • Galileo Galilei 1983 - 1984
  • Ağrı Dağı Efsanesi 1981 - 1982
  • Her gün Yeni Baştan 1980 - 1981
  • Kafkas Tebeşir Dairesi 1979 - 1980
  • Brecht-Kabare 1978 - 1979
  • Devrik Süleyman 1977 - 1978
  • İkili Oyun 1977 - 1978
  • Gün Dönerken 1976 - 1977
  • Bitmeyen Kavga 1976 - 1977
  • Sabotaj Oyunu 1975 - 1976
  • Ortak 1975 - 1976
  • Ezenler, Ezilenler 1975 - 1976
  • Düşmanlar 1974 - 1975
  • Kerem Gibi 1974 - 1975
  • Alpagut Olayı 1974 - 1975
  • Büyük Dümen 1973 - 1974
  • Şili'de Av 1973 - 1974
  • Azizname 1973 - 1974
  • Abdülcanbaz 1972 - 1973
  • Analık Davası 1971 - 1972
  • Soruşturma 1971 - 1972
  • Zemberek 1971 - 1972
  • Aslan Asker Şvayk 1971 - 1972
  • Havana Duruşması 1970 - 1971
  • Asiye Nasıl Kurtulur 1970 - 1971
  • Nekrasof 1970 - 1971
  • Rosenberg’ler Ölmemeli 1969 - 1970
  • Durdurun Dünyayı İnecek Var 1969 - 1970
  • Ha Me Ka Ha Ha Pe (Haysiyetli Milli Kalkınma ve Hak Hukuk Partisi) 1969 - 1970

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Doğan, Abide. "Türk Tiyatrosunda Brecht Etkisi" (PDF). turkoloji.cu.edu.tr/. Çukurova Üniversitesi Türkoloji Araştırmaları Merkezi. 25 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2017. 
  2. ^ Solmaz, Eda. "Muammer Karaca tiyatrosundan atıldık!". www.gazetevatan.com. Gazete Vatan, 11 Kasım 2012. 26 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2017. 
  3. ^ a b Kocabay, Hasibe Kalkan. "Tiyatro ve Gerçeklik İlişkisinde Belgesel Tiyatro". dergipark.ulakbim.gov.tr/. iyatro Eleştirmenliği ve Dramaturji Bölüm Dergisi, 2012. 27 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2017. 
  4. ^ Yüksel, Ayşegül. "Dostlar'ın Yirmi Yılına Merhaba". www.dostlartiyatrosu.com/. Dostlar Tiyatrosu web sites. 9 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Aralık 2017.