Dofen[1] (FransızcaDauphin de France Fransızca telaffuz: [dofɛ̃ də fʁɑ̃s] veya Dauphin de Viennois), 1350-1791 ile 1824-1830 dönemlerinde Fransa Krallığı'nda veliaht olan kişiye verilen ünvan. Bu ünvan Valois Hanedanı ve Bourbon Hanedanı'dan olan Fransa kralının veliahtına verilmiştir. Ünvan genellikle en büyük erkek çocuğuna verilmiştir. "Dofen" ünvanını taşıyan bayana veya dofenin eşine dofin[1] (FransızcaDauphine Fransızca telaffuz: [dofin]) denir.

Fransız dofenlerinin hanedan armasında yunus figürleri vardır.

Dofen teriminin kökeni, Fransızca dauphin olup Yunanca delphin (yunus) kelimesinden türemiştir. Ünvanın kökeni güneydoğu Fransa'daki "Dauphiné" bölgesine uzanır. İlk kez, 1349'da bölgenin prensi olan V. Charles'a verilmiştir. Charles kral olunca, bahsi geçen toprakları ve ünvanı en büyük oğluna devretmiştir. Böylece bu ünvan, "tahta en yakın prens veya prenses" yani "veliaht" anlamında kullanılagelmiştir.

Dofenler Listesi

değiştir
Resim İsmi Kime veliaht Doğum Dofen olma tarihi Dofenlikten ayrılma tarihi Ölüm Dofen iken veya olmadan önceki ünvanlar Hükümdarlık
ismi
Dofenes
  Charles,
1. Fransa Dofeni
II. Jean 21 Ocak 1338 22 Ağustos 1350 8 Nisan 1364
Kral olma
16 Eylül 1380 Normandi Dükü V. Charles Joanna Bourbon
Jean,
2. Fransa Dofeni
V. Charles 7 Haziran 1366 21 Aralik 1366
  Charles,
3. Fransa Dofeni
V. Charles 3 Aralık 1368 16 Eylül 1380
Kral olma
21 Ekim 1422 VI. Charles
Charles,
4. Fransa Dofeni
VI. Charles 26 Eylül 1386
  Charles, Guyenne Dükü,
5. Fransa Dofeni
VI. Charles 6 Şubat 1392 13 Ocak 1401 Guyenne Dükü
  Louis, Fransa Dofeni (1397-1415),
6. Fransa Dofeni
VI. Charles 22 Ocak 1397 13 Ocak 1401 18 Aralık 1415 Guyenne Dükü Margaret Burgundili (1393-1441)
  Jean,
7. Fransa Dofeni
VI. Charles 31 Ağustos 1398 18 Aralık 1415 5 Nisan 1417 Touraine Dükü Jacqueline, Hainaut Kontesi
  Charles,
8. Fransa Dofeni
VI. Charles 22 Şubat 1403 5 Nisan 1417 21 Ekim 1422
Kral olma
22 Temmuz 1461 Ponthieu Kontu VII. Charles
  Louis,
9. Fransa Dofeni
VII. Charles 3 Temmuz 1423 22 Temmuz 1461
Kral olma
30 Ağustos 1483 XI. Louis Margaret Stewart İskoçyalı
Charlotte Savoyalı
François,
10. Fransa Dofeni
XI. Louis 4 Aralık 1466
  Charles,
11. Fransa Dofeni
XI. Louis 30 Haziran 1470 30 Ağustos 1483
Kral olma
7 Nisan 1498 VIII. Charles
  Charles-Orlando,
12. Fransa Dofeni
VIII. Charles 11 Ekim 1492 16 Aralık 1495
  Charles,
13. Fransa Dofeni
VIII. Charles 8 Eylül 1496 2 Ekim 1496
François,
14. Fransa Dofeni
VIII. Charles Temmuz 1497
  François,
15. Fransa Dofeni
I. François 28 Şubat 1518 10 Ağustos 1536 Brötanya Dükü
  Henri,
16. Fransa Dofeni
I. François 31 Mart 1519 10 Ağustos 1536 31 Mart 1547
Kral olma
10 Temmuz 1559 Orléans Dükü, Brötanya Dükü II. Henri Catherine de' Medici
  François,
17. Fransa Dofeni
II. Henri 19 Ocak 1544 31 Mart 1547 10 Temmuz 1559
Kral olma
5 Aralık 1560 İskoçya Kraliçesi kocası Kral II. François Mary, İskoçlar Kraliçesi
  Louis,
18. Fransa Dofeni
IV. Henri 27 Eylül 1601 14 Mayıs 1610
Kral olma
14 Mayıs 1643 XIII. Louis
  Louis-Dieudonné,
19. Fransa Dofeni
XIII. Louis 5 Eylül 1638 14 Mayıs 1643
Kral olma
1 Eylül 1715 XIV. Louis
  Louis, le Grand Dauphin,
20. Fransa Dofeni
XIV. Louis 1 Kasım 1661 14 Nisan 1711 Düşes Maria Anna Bavyeralı
  Louis, le Petit Dauphin,
21. Fransa Dofeni
XIV. Louis 16 Ağustos 1682 14 Nisan 1711 18 Şubat 1712 Burgundi Dükü Prenses Marie-Adélaide Savoyalı
  Louis,
22. Fransa Dofeni
XIV. Louis 8 Ocak 1707 18 Şubat 1712 8 Mart 1712 Brötanya Dükü
  Louis,
23. Fransa Dofeni
XIV. Louis 15 Şubat 1710 8 Mart 1712 1 Eylūl 1715
Kral olma
10 Mayıs 1774 Anjou Dükü XV. Louis
  Louis,
24. Fransa Dofeni
XV. Louis 4 Eylül 1729 20 Aralık 1765 İnfanta Maria Teresa Rafaela İspanyalı;
Maria Josepha Saksonyalı (1731–1767)
  Louis-Auguste,
25. Fransa Dofeni
XV. Louis 23 Ağustos 1754 20 Aralık 1765 10 Mayıs 1774
Kral olma
21 Ocak 1789'de giyotinle idam edildi Fransa Devrimi Berry Dükü XVI. Louis Marie Antoinette, Avusturya Arşidüşesi
  Louis-Joseph,
26. Fransa Dofeni
XVI. Louis 22 Ekim 1781 4 Haziran 1789
  Louis-Charles,
27. Fransa Dofeni
align="center"| XVI. Louis 27 Mart 1785 4 Haziran 1789 1 Ekim 1791
Prens-Royal adlı yeni ünvan
8 Haziran 1795 Normandi Dükü XVII. Louis
  Louis-Antoine,
28. Fransa Dofeni
X. Charles 6 Ağustos 1775 16 Eylül 1824 2 Ağustos 1830
Kral olma/Tahttan indirme Temmuz Devrimi
3 Haziran 1844 Angoulême Dükü XIX. Louis Marie-Thérèse-Charlotte Fransalı

Edebiyatta dofen

değiştir

Mark Twain'in "Adventures of Huckleberry Finn" (Huckleberry Finn'in maceraları) adlı eserinde Huck, daha sonradan üçkâğıtçı oldukları anlaşılan iki tuhaf karakterle karşılaşır. Bunlardan biri, servetini yitirmiş bir İngiliz dükü, diğeri de "kayıp dofen" (XVII. Louis) olduğunu iddia eder.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ a b Öztuna, Yılmaz (2005). Devletler ve hânedanlar. 5. s. 191. 
  • "dauphin." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
  • İngilizce Vikipedi, dauphin maddesi [1]26 Kasım 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.