Demokrat Parti (KKTC)
Demokrat Parti ya da kısaltmasıyla DP, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki muhafazakâr ve Kıbrıs Türk milliyetçisi bir siyasi partidir.
Demokrat Parti | |
|---|---|
 | |
| Kısaltma | DP |
| Genel başkan | Fikri Ataoğlu |
| Genel sekreter | Serhat Akpınar |
| Kurucu | Hakkı Atun |
| Slogan(lar) | Gelecek Bizimle Gelecek, Kuzey Kıbrıs'a Değer |
| Kuruluş tarihi | 30 Temmuz 1992 |
| Önceli | Ulusal Birlik Partisi |
| Merkez | Lefkoşa, Kuzey Kıbrıs |
| İdeoloji | Muhafazakârlık[1] Kıbrıs Türk milliyetçiliği İki devletli çözüm |
| Siyasi pozisyon | Merkez sağ[2] |
| Resmî renkler | Kırmızı, Beyaz, Yeşil |
| Meclis | 3 / 50
|
| Belediyeler | 1 / 18
|
| Belediye meclis üyeleri | 15 / 220
|
| İnternet sitesi | |
| Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti | |
Tarihi
değiştir1992-2003
değiştir30 Temmuz 1992 tarihinde UBP'den ayrılan 9 milletvekili ("Dokuzlar Hareketi") tarafından kuruldu. Daha sonra SDP ve YDP, DP'ye katıldılar. 1993 erken genel seçimlerinde 17 yıllık iktidarı UBP'nin elinden aldı. Bu seçimlerde ve sonraki seçimlerde Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş DP'ye yakın bir tavır izlemiş, bunu kimi zamanlar (özellikle de 1993'te) açık bir şekilde belirtmiştir. 17 milletvekiliyle mecliste Cumhuriyetçi Türk Partisi ile birlikte koalisyon hükûmetini kurdu. Bu hükûmette DP genel başkanı Hakkı Atun başbakan olarak yer aldı. Rauf Denktaş'ın oğlu Serdar Denktaş da gençlik bakanlığı yaptı. 1994 yerel seçimlerinde oy kaybı yaşadı ve üçüncü sıraya geriledi. 1995 Cumhurbaşkanlığı seçiminde Rauf Denktaş desteklendi. 1996'da DP-CTP hükûmetinin bozulmasıyla Derviş Eroğlu başkanlığındaki UBP-DP hükûmetinde küçük ortak olarak yer aldı. 1998 yerel seçimlerinde yine oy kaybı yaşadı, 1998 genel seçimlerinde "değişim" temasını ön plana çıkardı ve Vivaldi'nin Dört Mevsim şarkısını fon müziği olarak kullandı; bu seçimlerde yeni bir genel başkan, Salih Coşar vardı. 13 milletvekili çıkarabildi, ikinci parti oldu ancak UBP'nin TKP'yle hükûmeti kurması üzerine ana muhalefet partisi oldu.
Mayıs 2001'de UBP-TKP hükûmeti bozulunca yerine UBP-DP hükûmeti kuruldu. Önceleri Salih Coşar, daha sonra da ondan başkanlığı devralan Serdar Denktaş bu hükûmette başbakan yardımcısı olarak görev yaptılar.
2003-2013
değiştir2003'teki genel seçimlerde DP %12 oyla ancak 7 milletvekili çıkarabildi ve CTP'yle kurulan koalisyonun küçük ortağı oldu. Genel başkan Serdar Denktaş, dışişleri bakanı ve başbakan yardımcısı oldu. Bu hükûmet, 2005 erken genel seçimlerinin ardından 2006 yerel seçimlerinin sonrasına kadar devam etti. Daha sonra CTP, yeni kurulan Özgür Parti ile hükûmete gidince UBP'yle beraber meclisi boykot etti. Bu boykot 2009 başında sona erdi.
1. Cumhurbaşkanı Rauf Raif Denktaş, Cumhurbaşkanlığı'ndan ayrıldıktan sonra DP kurultayına katılmış ve bir konuşma yapmıştır. 2006 yerel seçimlerinde de aday tanıtım toplantıları başta olmak üzere pek çok seçim mitingine katılmıştır.
2009 seçiminde umduğunu bulamayan ve sadece 5 milletvekili çıkarabilen parti, 3 milletvekilini UBP'ye kaptırdıktan sonra toparlanmaya çalışmış, Nisan 2013'teki Lefkoşa yerel ara seçimlerinde parti oylarının çok üstünde olan %20 gibi bir oy oranıyla üçüncü parti olmuştur.
Demokrat Parti-Ulusal Güçler dönemi
değiştir2013'te UBP'de o dönem İrsen Küçük'e karşı parti içi muhalefette yer alan sekiz milletvekilinin (Ahmet Kaşif, Hasan Taçoy, İlkay Kamil, Afet Özcafer, Ejder Aslanbaba, Türkay Tokel, Zorlu Töre, Ergün Serdaroğlu) partiye geçmesiyle büyüyen DP, tüzük kurultayı gerçekleştirerek "Demokrat Parti - Ulusal Güçler" adını aldı ve 28 Temmuz 2013 tarihinde yapılan genel seçimlere bu isimle katıldı.[3] Bu seçimde parti oy oranını %23,2'ye yükseltti ve üçüncü parti gelerek 12 milletvekili çıkardı. Seçim sonrasında CTP ile Özkan Yorgancıoğlu başkanlığında kurulan hükûmette küçük ortak olarak yer alan DP, bu hükûmetin dağılması ve 16 Temmuz 2015'te CTP-UBP hükûmetinin kurulmasıyla ana muhalefet partisi hâline geldi. Bununla beraber bu hükûmetin Nisan 2016'da dağılmasıyla, Hüseyin Özgürgün başbakanlığında kurulan Özgürgün Hükûmeti'nde küçük ortak olarak hükûmete geri döndü.
Partiye 2013'te UBP'den geçen milletvekillerinden 2018 seçimlerine dek DP'de kalan, sadece 2013'te milletvekili seçilemeyen Afet Özcafer oldu. 2014 yılında Zorlu Töre'nin istifasıyla başlayan süreçte, UBP'den gelen siyasetçilerin yanı sıra siyasete DP kadrolarından girmiş Hamit Bakırcı ve Hakan Dinçyürek de partiden ayrılarak UBP çizgisine geçti.[3] Sürecin sonunda, 2016 yılının aralık ayında parti isminden "Ulusal Güçler" ibaresini kaldırdı.[4]
Bu dönemde gerçekleşen cumhurbaşkanlığı seçiminde DP-UG her iki turda da da Derviş Eroğlu'nu destekledi.[5] Eroğlu seçimi ikinci turda kaybetti.
2016-günümüz
değiştir2018 genel seçimlerinde oy oranını %7,8'e düşüren parti, üç milletvekili çıkarabildi. Bununla birlikte seçim sonrasında Tufan Erhürman başbakanlığında kurulan dörtlü koalisyon hükûmetinde yer aldı. Bu hükûmetin Mayıs 2019'da dağılmasıyla muhalefete düştü.
9 Eylül 2019'da Serdar Denktaş DP genel başkanlığından istifa etti.[6] 30 Kasım 2019'da gerçekleşen kurultaya dek Genel Sekreter Afet Özcafer vekâleten başkanlığı yürütürken, bu tarihte kurultayda tek aday olan Gazimağusa milletvekili Fikri Ataoğlu başkanlığı devraldı.[7]
Seçim sonuçları
değiştir| Seçim | Oy | Sandalye | Sonuç | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| # | % | Sıra | # | ± | ||
| 1993 | 523,487 | 29.2 | 2. | 16 / 50
|
Yeni | DP–CTP Koalisyonu |
| 1998 | 246,602 | 22.6 | 4. | 13 / 50
|
 3
|
UBP–DP Koalisyonu |
| 2003 | 172,473 | 12.9 | 3. | 7 / 50
|
6
|
CTP–DP Koalisyonu |
| 2005 | 174,721 | 13.5 | 3. | 6 / 50
|
1
|
CTP–DP Koalisyonu |
| 2009 | 150,695 | 10.7 | 3. | 5 / 50
|
1
|
Muhalefet |
| 2013 | 288,021 | 23.2 | 3. | 12 / 50
|
 7
|
CTP–DP Koalisyonu |
| 2018 | 420,102 | 7.8 | 5. | 3 / 50
|
9
|
CTP–HP–TDP–DP Koalisyonu |
| 2022 | 379,658 | 7.42 | 3. | 3 / 50
|
|
UBP–DP–YDP Koalisyonu |
Parti genel başkanları
değiştir| № | Resim | İsim | Görev Süresi | |
|---|---|---|---|---|
| Başlangıç | Bitiş | |||
| 1 | 
|
Hakkı Atun | 1992 | 1996 |
| 2 | 
|
Serdar Denktaş | 1996 | 2000 |
| 3 | Salih Coşar | 2000 | Aralık 2002 | |
| (2) |
|
Serdar Denktaş | Aralık 2002 | 9 Eylül 2019 |
| – | Afet Özcafer Geçici |
9 Eylül 2019 | 30 Kasım 2019 | |
| 5 | Fikri Ataoğlu | 30 Kasım 2019 | Görevde | |
Kaynakça
değiştir- ^ "Parties and Elections in Europe: The database about parliamentary elections and political parties in Europe, by Wolfram Nordsieck". 21 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ocak 2018.
- ^ Andrekos Varnava; Christalla Yakinthou (2011). Cyprus: Political Modernity and the Structures of Democracy in a Divided Island. The Oxford Handbook of Local and Regional Democracy in Europe. Oxford University Press. s. 469.
- ^ a b "DP'yi bırakıp gittiler". Kıbrıs Gazetesi. 12 Ocak 2018. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2020.
- ^ "Demokrat Parti 'Ulusal Güçler'i' Kaldırdı". Havadis. 24 Aralık 2016. 25 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2020.
- ^ "DP-UG Parti Meclisi 2. Turda da Derviş Eroğlu'na destek kararı aldı". Gündem Kıbrıs. 22 Nisan 2015. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2020.
- ^ "Serdar Denktaş DP Genel Başkanlığı'ndan istifa etti..." Kıbrıs Time. 9 Eylül 2019. 22 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2020.
- ^ "DP'nin yeni genel başkanı Fikri Ataoğlu". Kıbrıs Gazetesi. 30 Kasım 2019. 2 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ocak 2020.