Dünyayı Kurtaran Adam

Dünyayı Kurtaran Adam
	Filmin afişi
Yönetmen	Çetin İnanç
Yapımcı	Mehmet Karahafız
Senarist	Cüneyt Arkın
Hikâye (eser)	Cüneyt Arkın
Anlatıcı	Muhip Arcıman
Oyuncular	Cüneyt Arkın; Aytekin Akkaya; Füsun Uçar; Hüseyin Peyda; Hikmet Taşdemir; Necla Fide
Müzik	Kunt Tulgar (seçen)
Görüntü yönetmeni	Çetin Gürtop
Sanat yönetmeni	Nuri Kırgeç
Kurgu	Necdet Tok; Kunt Tulgar(yardımcı editör)
Stüdyo	Anıt Film
Dağıtıcı	Anıt Ticaret (Türkiye),; BijouFlix Releasing (2005) (ABD) (DVD),; DVD Rulers (2012) (Dünya geneli) (DVD)
Cinsi	Sinema filmi
Türü	Bilimkurgu, Macera, Fantastik
Renk	35 mm, Renkli
Yapım yılı	1982
Çıkış tarih(ler)i	1 Kasım 1982
Süre	91 dakika
Ülke	Türkiye
Dil	Türkçe
Bütçe	50000000₺
Hasılat	25000000₺
Devam filmi	Dünyayı Kurtaran Adam'ın Oğlu

Dünyayı Kurtaran Adam, 1982 yapımı fantastik bilimkurgu türündeki Türk filmi. Zamanla kült haline gelmiş, yönetmeni Çetin İnanç'ı üne kavuşturmuştur. Yıldız Savaşları: Bölüm IV - Yeni Bir Umut ile birlikte 19 Hollywood filminden kopyalanmış sahneler ve müzikler içeren film yapımcı Ed Glaser tarafından Turkish Star Wars adıyla DVD olarak ABD'de satışa çıkmıştır. Bu sebeple dünya çapında Turkish Star Wars adıyla tanınmıştır. Avrupa ve ABD'de yeniden gösterime girmiştir.

Konusu

İki Türk uzay pilotu, rutin bir görev esnasında bilinmeyen bir gücün çekim alanına girerler ve uzay araçları bilmedikleri bir gezegene düşer. Bu gezegende dünyayı bekleyen büyük tehlikeyi öğrenirler.

ABD'de tanınması

İnanç filmin ABD'de tanınması olayını şu şekilde anlatır;

Türk filmleri ABD'de marketlerde bile satılıyor. Ben de 2000 yılında ABD'ye ilk gittiğimde Dünyayı Kurtaran Adam ile Kara Şimşek'i gördüm, 20 dolardan satılıyordu, hemen aldım. Bizim Dünyayı Kurtaran Adam dışarıda da büyük yankı uyandırdı 'kült film', 'en kötü film' olarak. Hatta en kötü yönetmen seçilen İtalyan Ed Wood ile görüşmüştüm. Şimdi, Dünyayı Kurtadan Adam'a İngilizce dublaj ve müzik yapmışlar. 29 Ekim'de California'da birkaç sinemada gösterilecek. Ben de ne oluyor, bu filmleri kim almış kim satmış diye birilerini aradım, haberim yoktu ama bir taraftan da hoşuma gidiyor, neticede benim filmim oynayacak Amerika'da.^[1]

Prodüksiyon

Filmin ilk kurgusu 2.5 saattir, süre oldukça uzun bulunması nedeniyle 1.5 saate düşürülmüştür. Yani filmin 1 saatlik kısmı kayıptır. 1982 yılının parasıyla 50 milyon lira civarında bir bütçe ile çekilmiştir. Filmde 19 ayrı filmden sahneler kopyalanarak kullanılmıştır. 14 ayrı sinema salonunda gösterime girmiştir. Sadece İstanbul'daki gösterimlerden filmin bütçesinin yarısı çıkmıştır.^[2]

Film için Kilyos sahillerine dev uzay aracı maketleri yapılmış ancak çekimler başlamadan gelen fırtına ve dev dalgalar tüm seti yerle bir etmiştir. Filmin maddi sıkıntıya girmesi üzerine Çetin İnanç, Kunt Tulgar'a danışır. Tulgar'ın fikri ile birlikte Yıldız Savaşları’nın Türkiye dağıtımcısının deposundan filmin kopyasını çaldırırlar. Kunt Tulgar'ın stüdyosunda filmi ayıklarlar, bazı parçaları keserek çıkarırlar ve kesilmiş eksik kopyayı rüşvet vererek gece geri götürürler. Ertesi sabah Yıldız Savaşları: Bölüm IV - Yeni Bir Umut filmi sinemada sahneler eksik olarak oynatılmıştır. İnanç elindeki uzay gemisi sahnelerini oyuncuların arkasına yerleştirerek oyuncular bu şekilde uçuyormuş gibi göstermiştir. Ancak Dünyayı Kurtaran Adam, Yıldız Savaşları gibi 16:9 oranında olmadığından İnanç’ın eklediği sahneler kendi filminde içe basık şekilde görünmüştür. Uzay gemisi sahnelerinde kullanılan kask sokakta gördükleri motorsikletli bir adamdan yarım saatliğine kiralanmış ve dönüşümlü olarak sahnelerde oyuncuların kafasına takılmıştır.^[2]^[3]^[4]^[5]

Filmin alternatif afişi

Filmin lobi kartlarından biri

Film müzikleri

Kunt Tulgar evindeki plâk arşivinden yararlanarak, filmi o dönemin en gösterişli filmlerinin müzikleriyle bezemek suretiyle gerçekleştirmiştir, bazıları şunlardır;

Kutsal Hazine Avcıları (1981)
Ay Harekatı (1979)
Ben-Hur (1959)
Flash Gordon (1980)
Giorgio Moroder - Music From "Battlestar Galactica" And Other Original Compositions18 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (1978)
Maymunlar Cehennemi (1968)
Silent Running (1972)
Moses the Lawgiver (1974)
The Black Hole (1979)
Johann Sebastian Bach - Toccata and Fugue in D minor, BWV 565 (icracı bilinmiyor)

Alıntılanan sahneler

Filmde bazıları yabancı, bazıları da İnanç'ın kendi filmlerinden olan sahneler kullanılmıştır, bilinenleri şunlardır;^[1]^[6]

When Worlds Collide (1951 film) - (Fragman kısmı, kızıl gezegen)
Euro International Films - (Fragmandaki animasyonlu amblemin dönen Dünya'lı arka fonu)
Sodom and Gomorrah (1962 film) - (Çalışan işçiler)
The Magic Sword (1962 film) - (Yaratıklı sahneler)
Yıldız Savaşları: Bölüm IV - Yeni Bir Umut (1977) - (Uzay mekiği savaşı) -Ölüm Yıldızı'nın yok ediliş sahnelerinden alıntı-
Sovyet Soyuz roketi fırlatılması haber videosu.
Bilal-i Habeşi (film) (Kendi filmi)
Örümcek Kadın
Yusuf ile Züleyha (1970)
Bilinmeyen Hint filmi - (Cüneyt Arkın kavga ederken patlayan bombalar.)
Battlestar Galactica (dizi, 1978) : Bazı sahnelerde Saylon (Cylon) robotlarının kötü taklitleri mevcuttur. Filmin afişinde Galactica yazmaktadır.

Restorasyon süreci

30 yıldan uzun bir süredir kayıp olan filmin 35 mm’lik orijinal kopyası film yapımcısı ve film tarihçisi Ed Glaser tarafından Türkiye’de 2006 yılında keşfedildi. Glaser kopyayı emekli bir makinistten satın almıştır. İsmi saklı tutulan makinist, prodüksiyon şirketine gösterim sırasında filmin zarar gördüğü şeklinde yalan söyleyerek ve filmi iade etmeyerek o güne kadar saklamıştır. Glaser elindeki kopyayla filmin dijital taramasını yaparak 2K çözünürlükte restore etmiştir. Restore edilen film Londra'da tekrar çeşitli salonlarda gösterime sokulmuştur.^[7]^[8]^[9]^[10]

Notlar

Film Kapadokya'da çekildi. Filmde ayrıca Üçhisar'ın ünlü mağara evlerini birçok kez izliyoruz. Kaymaklı ve Derinkuyu Yeraltı Şehri de bazı sahnelerde yer alıyor. Filmde Hacı Bektaş-ı Veli Türbesi'ni ve son olarak, Göreme'deki Bizans kiliselerinden Tokalı kilisesini görüyoruz.
Çok sayıda diyalog anlamsızdır ve birçok tutarsızlık vardır, Türkçe konuşan bir kişi için bile filmi anlamak zordur.
Filmin basılı afişleri koleksiyon değeri taşımaktadır.

Coğrafi tutarsızlıklar

Filmin hikâyesi, nükleer bir savaşın ardından parçalanan Dünya'nın bir parçası üzerinde gerçekleşiyor. Bununla birlikte, sayısız coğrafi tutarsızlık mevcuttur. Filmin Kapadokya'da gerçekleştiğini biliyoruz, çünkü bu bölgede filmde görülen birçok karakteristik yer var. Ancak filmin başlangıcında, iki kahraman çölde ve Türkiye'de değil Mısır'da Kefren Piramidi ve Büyük Gize Sfenksini görüyorlar. Ayrıca, filmde görülen bazı ünlü anıtları işlevleri değişmiş halde görüyorlar: örneğin, Bizans kilisesi Tokalı ve Hacı Bektaş-ı Veli Türbesi bin uzay yılı önce bir medeniyet tarafından inşa edilmiş bir tapınak olarak gösteriliyor.