Curia

Curia, Roma'nın erken dönemlerinde aşağı yukarı kabilelere göre yapılmış toplumsal taksimle oluşmuş her bir alt bölüm ve aynı zamanda kabile üyelerinin bir araya gelerek kabile ile ilgili meselelerini tartıştıkları yer. Etimolojik olarak Eski Latince "erkekler topluluğu" anlamına gelen "co-viria" teriminden türetilmiştir.

Fetihlerden sonra genişlemiş olan Roma, topraklarına dâhil edilen her bir bölgeye kendi senatosunu edinme hakkı tanımıştır: geleneklere bir bağlılık olarak, Roma şehri dışındaki diğer tüm şehirler için merkezî yönetimin onayı beklense de Roma şehri için kendisi için doğrudan halk tarafından bir 'curia' tâyin etme ve oluşturma hakkı verilmiştir. (Görsel: kendine ait ve halk tarafından doğrudan seçilen bir 'curia' sahibi olan Roma şehri ve şehirdeki yedi tepeden biri olan Capitoline Tepesi'ndeki Jüpiter Tapınağı)

Curia per antonomasia, Roma'da bulunan ve genellikle Senatonun toplandığı yer olan Curia Hostilia idi. Senato, başlangıçta şehrin tüm kabilelerinden önde gelen yaşlılarının toplanma yeriydi (Senato, "yaşlı adam" anlamına gelen "senex" kelmesinden türetilmiştir). Görünüşe göre fetihlerle gelen güç, bir şehir dolusu mütevazı insanın koca bir Cumhuriyete hükmeder hale gelmesine neden olmuştur.

Romalılar fetihlerle gelen genişlemeleri sırasında, bu modeli Municipium statüsüne sahip tüm şehirlere ihraç etmişler, böylece her bir şehir kendi Senatosuna ve yerel yönetimden sorumlu görevlilere sahip olmuştur. (Roma dışında tüm şehirlerdeki seçilmiş yöneticiler merkezi yönetimin onayına ihtiyaç duyarken Roma'nın yöneticileri doğrudan halk tarafından seçilirdi. Bu uygulama İmparatorluk döneminde geleneklere uymak için sürdürülmüş ancak sadece sembolik bir anlam ifade etmiştir.) Senatörler Cumhuriyetin başlangıcından beri seçilmemişler, kalıtsal soyluluklarına göre göreve gelmişlerdir.

İmparatorlukla birlikte, curia yerel hükûmetin bulunduğu, yargılama işlemlerin yürütüldüğü, yönetimle ilgili toplantıların yapıldığı herhangi bir yer anlamında kullanılmış, kısa bir süre sonra da terim yerel yönetimin yapıldığı yer (curiales) anlamında kullanılmaya başlanmıştır.

Roma Forumunda bulunan Curia, Senatonun toplandığı ve İmparatorluğun idaresi ile ilgili tartışmalar yaptığı Senato binası işlevine sahipti. Yapı, Forum'un kuzeyinde yer alıyordu ve özellikle bir imparatorun yönetimi altındaki hükûmetin işlerini yürütmek için kullanılıyordu. Roma Forumu'nda hâlâ ayakta kalan birkaç yapıdan birisidir ve bu haliyle Romalılar döneminde neye benzediğini gözümüzde canlandırmak mümkün olabilmektedir.