Caravaggio

ışık-gölge kullanımıyla tanınan İtalyan ressam (1571-1610)

Michelangelo Merisi da Caravaggio (d. 29 Eylül 1571, Milano – ö. 18 Temmuz 1610), İtalyan ressamdır. Roma, Napoli, Malta ve Sicilya'da çalışmıştır. Barok sanat akımının ilk büyük sanatçısıdır[1]. Güçlü ışık-gölge kullanımı ve resimsel düzenlemeyi dramatik bir açıdan ele alışıyla barok sanatının en özgün uygulayıcılarından biri olmuştur.

Caravaggio
Ottavio Leoni tarafından çizilmiş portresi (yaklaşık 1621)
Genel bilgiler
Doğum adıMichelangelo Merisi
Doğum29 Eylül 1571
Milano
Ölüm18 Temmuz 1610 (38 yaşında)
Monte Argentario, Toskana
Uyrukİtalyan
AlanıResim
Katıldığı akımlarBarok
İmzası

Erken dönemi

değiştir

Caravaggio, soyadını doğduğu kasabadan almıştır. "Michelangelo Merisi Caravaggio" gerçek ismidir. 1584'te Bergamolu bir ressam olan Simone Peterzano’nun yanına 4 yıllığına çırak olarak girmiş, ilk deneyimlerini Lorenzo Lotto ve Giovanni Girolama Savoldo (1480-1548) gibi sanatçıların yapıtlarını incelemekle kazanmış, Tiziano’nun öğrencisi iken Venedik Okulu'yla da ilişki kurmuştur. Roma’da çalıştığı dönem yapıtları dramatik bir anlatım sunmayan kendi portreleri ve ölü doğa resimleridir. Bunlarda güçlü bir ışık gölge kullanılmış ve ayrıntıları özenle betimlemiştir.

Ölümü

değiştir

Caravaggio'nun ölümü sırasında yüksek ateşi vardı ve onu neyin öldürdüğü o zamanlar bir tartışma konusuydu. O zamandan beri tarihsel bir tartışma ve araştırma konusu oldu. Çağdaş söylentiler, ya Tommasoni ailesinin ya da şövalyelerin onu intikam almak için öldürttüğüne inanıyordu. Geleneksel olarak tarihçiler uzun zamandır onun frengiden öldüğünü düşünmüşlerdir. Bazıları, pastörize edilmemiş süt ürünlerinden sıtma veya muhtemelen bruselloz olduğunu söyledi. Bazı akademisyenler, Caravaggio'nun Malta'dan, muhtemelen Wignacourt'tan ve/veya Şövalyelerin hiziplerinden kaçtığından beri onu takip eden aynı "düşmanlar" tarafından saldırıya uğradığını ve öldürüldüğünü ileri sürdüler. Caravaggio'nun kalıntıları araştırmacılar tarafından 2010'da bir yıl boyunca incelendi. İlk testler, Caravaggio'nun kurşun zehirlenmesinden ölmüş olabileceğini öne sürdü. O dönemlerde boyalar yüksek miktarda kurşun tuzu içeriyordu. Ancak 2012'deki araştırmalar sonucunda ise Caravaggio'nun Napoli'deki bir arbedede, özellikle Staphylococcus aureus'un neden olduğu sepsisten aldığı bir yaranın sonucu olarak öldüğü sonucuna vardı.[2]

2002'de yayınlanan Vatikan belgelerinde ise zengin Tommasoni ailesinin üyesi olan model Fillide Melandroni'nin sevgisi yüzünden Caravaggio'yu öldürmesi için tetikçi gönderdiğini raporlandığı görüldü.[3]

Eserleri

değiştir

Caravaggio'nun gerçekçi doğalcılığının ilk kez bütünüyle ortaya çıktığı yapıt Roma'daki San Luigi dei Francesi Kilisesi[4]'nin Contarelli Şapeli'ndeki Aziz Matta[5]'nın yaşamını konu alan bir dizi resimdi. Bu, Aziz Matta ve Melek,[6] Aziz Matta'nın Çağrısı[7] ve Aziz Matta'nın Şehit Edilişi[8] konulu üç resimden oluşan görkemli bir tasarıydı. Sunağın üzerine yerleştirilmesi düşünülen Aziz Matta ve Melek'in ilk biçimi S. Luigi dei Francesci'nin o güne değin bir azizin böyle canlandırıldığını görmemiş rahiplerine o kadar ters geldi ki, resmin yeniden yapılmasını istediler. İncil yazarlarından biri olan Aziz Matta resimde sıradan bir işçi ya da rençper görünümündeydi.; ayağını resmin dışına çıkıp insanın yüzüne gelecekmiş gibi uzatmış, kaba bir biçimde bacak bacak üstüne atmış olarak betimlenmişti. İncelikten yoksun melek figürü ise cahil birisine yol gösterircesine azizin elini zorla kitaba doğru bastırır gibiydi. Kilise ileri gelenleri Caravaggio'nun sıradan bir kişiyi yüceltirken gerçekte Aziz Matta'yı sokaklardan kurtaran İsa'ya öykündüğünü kavrayamamışlardı.

Yaşadığı dönem

değiştir

Caravaggio, Otuz Yıl Savaşları döneminde yaşamıştır. Barok önceleri, kuyumculuk dilinde düzensiz ve acayip biçimli taş ve incileri niteleyen bir kelime olarak kullanılmıştır. Önce İtalya'da doğmuş, daha sonra Avrupa'ya ve hatta, Latin Amerika'ya kadar yayılmıştır. Karşı-reform hareketini benimseyen sanatçılar eserlerinde dini coşku ve heyecanın yaratılmasına çalışmışlardır. Dini atmosfer dışındaki alanlara da yönelmişlerdir.

Rönesans'ın denge ve uyum konusunda eriştiği ölçüden çok, maniyerizm'de beliren abartı ve hareketlilik hakimdir. Işık, gölge oyunlarına dayanarak heykel, resim ve mimarinin kaynaştırıldığı tüm sanat anlayışı getirilmiştir. Çiçek, meyve gibi nesnelerin belli bir düzende ele alındığı ölü tabiat (natürmort) türü bu dönemde ortaya çıkmıştır. Bu dönemin sanatçıları, Agostino Carracci,[9] Caravaggio, Vermeer, Velazquez, Rubens ve Rembrandt'dır. Her ne kadar barok denilen anlayış ve stil 16. yüzyıldaki bazı sanatçılarda görülse de, esas itibarıyla kilisenin önderlik ettiği karşı-reform hareketi içerisinde ortaya çıkıp geliştiği kabul edilir. Gerçekten de, 18. yüzyılda birçok Katolik Avrupa ülkesinde mimar, heykeltıraş ve ressamları teşvik eden, onların kutsal amaca yönelik nitelikteki eserlerinin müşterisi olan; kral ya da prenslerden önce kilisedir.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Hıristiyanlık Tarihi. Robert D. Linder. Yeni Yaşam Yayınları. 2004. s. 430. ISBN 975 8318 86 1. 
  2. ^ "Did Caravaggio die of Sstaphylocossos aureus sepsis?". The Lancet. 17 Eylül 2018. 9 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2022. 
  3. ^ "Caravaggio'nun death". Telegraph. 2 Haziran 2002. 9 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2022. 
  4. ^ "S. Luigi dei Francesi Kilisesi". S. Luigi dei Francesi Kilisesi. Wikipedia. 6 Eylül 2021. 15 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021. 
  5. ^ "Aziz Matta". Aziz Matta. Wikipedia. 6 Eylül 2021. 5 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021. 
  6. ^ "Aziz Matta ve Melek". Aziz Matta ve Melek. safadalli.com. 6 Eylül 2021. 6 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021. 
  7. ^ "Aziz Matta'nın Çağrısı". Aziz Matta'nın Çağrısı. Wikipedia. 6 Eylül 2021. 15 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021. 
  8. ^ "Aziz Matta'nın Şehit Edilişi". Aziz Matta'nın Şehit Edilişi. pivada.com. 6 Eylül 2021. 21 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021. 
  9. ^ "Agostino Carracci". Wikipedia. 6 Eylül 2021. 7 Mayıs 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Eylül 2021. 

Dış bağlantılar

değiştir