Batırşa

Batırşa adıyla bilinen Abdulla Ali oğlu (Tatarca: Ğabdulla Ğali uğlı, Rusça: Габдулла Галиев, 1710 — 24 Haziran 1762), yazar, molla, Tatarların ve Başkurtların 1755-56 yılındaki Müslüman ayaklanmasının önderi ve ideologu.

Orenburg'daki Elizabethan kapısı. 1755’deki Batırşa isyanının bastırılması onuruna kuruldu.

Hayatı

1710 yılında Ufa vilayetinin şimdiki zaman Başkurdistan'ın Baltas ilinde ait olan Karışevo köyünde molla ailesinde doğdu. Yaklaşık 10 yıllık çeşitli medresede okuyordu. Eğitim gördükten sonra kendi dersler vermeye başladı.

İlkbahar 1755 yılında yerli Müslümanlara Başkurdistan'da çarlığın sömürge siyasetini teşhir eden Müslüman ayinini ve yerel yönetim sınırlamaya, halk tarafından vergisiz tuz çıkarması yasağına, aşırı vergilere karşı olan çagrıyla başvurdu. Çağrının son talebi Başkurdistan'ın sömürge yükünden kurtulmasıydı. 3 Haziran 1755 ayaklanmaya başlayacaklardı.

Ama Batırşa ayaklanmayı idare edilmektense izlemeye başladı, sonra birkaç öğrencisi ile ormanlarda saklandı ve az sonra ayaklanma kanlı bir şekilde bastırıldı. 8 Ağustos 1756 yılında Batırşa Azyak köyünde tutuklanıp Moskova'ya, sonra Sankt-Peterburg'a götürüldü. Aralık 1758 yılında kırbaçlamaya, burun deliklerinin koparmasına ve ömür boyu hapise mahkûm edildi.

24 Haziran 1762'de hücresinde bıraktığı baltayla muhafızlara saldırıp 4 muhafızı öldürdü ve kendi öldü.

Kaynakça

• Batırşa 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Восстание Батырши 20 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça)