Northrop Grumman B-2 Spirit
Northrop Grumman B-2 Spirit veya bilinen adıyla Gizli Bombardıman Uçağı, yoğun uçaksavar savunmalarını delmek için tasarlanan, düşük gözlemlenebilir gizlilik teknolojisine sahip bir Amerikan ağır stratejik bombardıman uçağıdır. İki kişilik mürettebatı olan, süpersonik olmayan ve uçan kanat tasarımına sahip bu uçak, Northrop Grumman tarafından tasarlandı ve Boeing, Hughes ve Vought ana alt yüklenicileri olarak 1987'den 2000'e kadar üretildi.[1] Bombardıman uçağı, seksen adet 500-pound class (230 kg) MK-82 JDAM GPS güdümlü bomba ya da on altı adet 2.400-pound (1.100 kg) B83 nükleer bomba gibi konvansiyonel ve termonükleer silahlar atabilir.[2] B-2, gizlilik konfigürasyonunda büyük havadan karaya stand-off silahları taşıyabilen ve hizmette olduğu kabul edilen tek uçaktır.
| B-2 Spirit | |
|---|---|
.jpg) | |
| Türü | Bombardıman |
| Ulusal köken |  ABD |
| Üretici | Northrop-Grumman |
| İlk uçuş | 17 Temmuz 1989 |
| Hizmete giriş | Nisan 1997 |
| Durumu | Etkin hizmette |
| Ana kullanıcı | ABD Hava Kuvvetleri |
| Üretim aralığı | 1988-2000 |
| Üretim sayısı | 21 |
| Program maliyeti | 44.75 milyar $ |
| Birim maliyeti | 737 milyon $ |
B-2 Spirit'in geliştirilmesi, Jimmy Carter döneminde başlatılan İleri Teknoloji Bombardıman Uçağı (ATB) projesi kapsamında başladı. Bu proje, saatte yaklaşık 2.400 km hıza (Mach 2) ulaşabilen bir uçak olan B-1A bombardıman uçağı projesinin iptal olmasına sebep oldu ve kaynaklar B-2 Spirit'e aktarıldı. Ancak geliştirme zorlukları ilerlemeyi geciktirdi ve maliyetleri artırdı. Sonuçta, proje kapsamında 21 adet B-2 üretildi ve bu uçakların her biri, geliştirme, mühendislik, test ve üretim masrafları dâhil edildiğinde ortalama 2,13 milyar dolara mâl oldu. Uçağın üretim maliyeti yaklaşık 737 milyon dolarken, toplam tedarik maliyeti, yedek parçalar, ekipman ve yazılım desteği dâhil olmak üzere uçak başına ortalama 929 milyon dolar seviyesindeydi. Projenin yüksek maliyeti, Soğuk Savaş'ın sona ermesi ve Sovyetler Birliği'ne derinlemesine saldırı yapabilen hayalet uçaklara olan talebin azalması nedeniyle ABD Kongresi'nde tartışmalara yol açtı. Bu sebeplerden dolayı kanun koyucular, 1980'lerin sonu ve 1990'larda planlanan 132 uçak alımını 21'e indirdi.
B-2 Spirit, 50.000 fit (15.000 m) irtifaya kadar saldırı görevleri yapabilmektedir; yakıt ikmali yapmadan 6.000 deniz mili (6.900 mi; 11.000 km)'den fazla menzile sahiptir ve havada bir kez yakıt ikmali yaparak 10.000 deniz mili (12.000 mi; 19.000 km)'ni aşan uçuşlar gerçekleştirebilir. Lockheed F-117 Nighthawk saldırı uçağından sonra gelişmiş gizlilik teknolojisiyle tasarlanan ikinci uçak olarak 1997 yılında hizmete girdi. Öncelikli olarak nükleer bombardıman uçağı olarak tasarlanan B-2, ilk kez 1999'da Kosova Savaşı'nda konvansiyonel, nükleer olmayan mühimmat atmak için savaşta kullanıldı. Daha sonraki yıllarda Irak, Afganistan ve Libya'daki askeri operasyonlarda da benzer şekilde konvansiyonel mühimmat kullanarak görev yaptı. Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri'nin 2024 itibariyle hizmette olan 19 adet B-2 bombardıman uçağı bulunmaktadır; bir tanesi 2008'deki bir kazada,[3] bir diğeri ise 2022'deki bir kazada kaybedildi. Hava Kuvvetleri, bu uçakları 2032 yılına kadar kullanmayı planlamaktadır ve daha sonrasında bu uçakların, Northrop Grumman B-21 Raider ile değiştirilmesini hedeflemektedir.[4]
B-2 Spirit teknik özellikleri
değiştir
- Mürettebat: 2 personel
- Kanat açıklığı: 52,4 m
- Uzunluk: 21,0 m
- Yükseklik: 5,18 m
- Boş ağırlık: 71.700 kg
- Yüklü ağırlık: 152.200 kg
- Kalkış sırasındaki maksimum ağırlık: 170.600 kg
- En yüksek hız: 1.020 km/h
- Motorlar: 4x General Electric F118-GE-100 turbofans
- İtiş gücü: 4x 77 kN
Silahlandırma
değiştirB-2 listesi
değiştir
| Isim | Tail # | Adı | |
|---|---|---|---|
| AV-1 | 82-1066 | Spirit of America | |
| AV-2 | 82-1067 | Spirit of Arizona | |
| AV-3 | 82-1068 | Spirit of New York | |
| AV-4 | 82-1069 | Spirit of Indiana | |
| AV-5 | 82-1070 | Spirit of Ohio | |
| AV-6 | 82-1071 | Spirit of Mississippi | |
| AV-7 | 88-0328 | Spirit of Texas | |
| AV-8 | 88-0329 | Spirit of Missouri | |
| AV-9 | 88-0330 | Spirit of California | |
| AV-10 | 88-0331 | Spirit of South Carolina | |
| AV-11 | 88-0332 | Spirit of Washington | |
| AV-12 | 89-0127 | Spirit of Kansas | |
| AV-13 | 89-0128 | Spirit of Nebraska | |
| AV-14 | 89-0129 | Spirit of Georgia | |
| AV-15 | 90-0040 | Spirit of Alaska | |
| AV-16 | 90-0041 | Spirit of Hawaii | |
| AV-17 | 92-0700 | Spirit of West Virginia | |
| AV-18 | 93-1085 | Spirit of Oklahoma | |
| AV-19 | 93-1086 | Spirit of Kitty Hawk | |
| AV-20 | 93-1087 | Spirit of Pennsylvania | |
| AV-21 | 93-1088 | Spirit of Louisiana | |
| AV-22–AV-135 İptal Edildi | |||
Kaynakça
değiştir
- ^ Thornborough, A.M.; Stealth, Aircraft Illustrated special, Ian Allan (1991).
- ^ "B-2 Spirit". United States Air Force. 25 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2023.
- ^ Rolfsen, Bruce. "Moisture confused sensors in B-2 crash." Air Force Times, 9 Haziran 2008. Erişim tarihi: 13 Eylül 2009.
- ^ admin (9 Şubat 2018). "USAF to Retire B-1, B-2 in Early 2030s as B-21 Comes On-Line". Air & Space Forces Magazine (İngilizce). 17 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2022.