Atatürk Yılı
UNESCO'nun 27 Kasım 1978'de Paris'te düzenlediği 20. Genel Kurul toplantısında 1981 yılının Atatürk Yılı olarak kutlanmasına karar verildi. 12 Eylül Darbesi ile yönetime gelen Millî Güvenlik Konseyi de bir kanun çıkararak 1981 yılını Atatürk Yılı kabul ve ilan etti.[1]
.jpg)
Mustafa Kemal Atatürk'ün doğumunun yüzüncü yılı dolayısıyla UNESCO'nun da girişimleriyle; Atatürk'ün kişiliğini, icraatlarını ve görüşlerini dünyaya tanıtmak için çeşitli etkinlikler düzenlendi. Devlet sanatçıları çeşitli konserler verdi. UNESCO Genel Merkezinde ise sergiler açıldı. Kıbrıs Türk Federe Devleti'nde de kutlamalar yapıldı. Türkiye'de ise Atatürk Yılı 5 Ocak 1981 tarihinde Kenan Evren'in TBMM'de yaptığı konuşmayla başladı. Ülkedeki kutlama programları "Millî Komite" tarafından düzenlendi. Ayrıca kutlamaların gerçekleşebilmesi için de "Kutlama Koordinasyon Kurulu" oluşturuldu. Koordinasyonun amaç ve hedefleri Kenan Evren tarafından yazılı olarak belirlendi. Ülkede 1981 yılı içerisinde Atatürk adına gerçekleştirilen çeşitli spor temasları, basın-yayın etkinlikleri ve kültürel programlar ile 100. yılın kalıcılığını sağlamak maksadı güdüldü.
Yapılan çalışmalar
değiştirAtatürk Yılı nedeniyle ülkenin farklı yörelerine kültür merkezleri açıldı. Ankara'da Atatürk Kültür Merkezi'nin temelleri atıldı, birinci ve ikinci meclis binaları ise müze olarak faaliyet göstermeye başladı. Atatürk'ün adının verildiği tatbikatlar yapıldı. Atatürk ile ilgili kitap ve belgeler Millî Kütüphane'de toplanırken il ve ilçelere de Atatürk kitaplıkları kuruldu. Farklı bölgelere toplamda 24 Atatürk anıtı yapıldı. Atatürk'ün kaldığı evler restore edilerek müze hâline getirildi. "Atatürk 100 Yaşında" sloganı ile 73 adet ilkokul yapıldı. Bu dönemde imam hatip açılmadı.[2] Atatürk'ün çeşitli illere yaptığı ilk ziyaretlerin yıl dönümlerinde kutlamalar gerçekleşti. Ülkenin tanınmış sanatçılarına 100. yılı simgeleyen plaketler verildi. Ünlü ressamlardan ısmarlanan Atatürk ve Atatürk Devrimleri konulu resimler, düzenlenen sergilerde ziyarete açıldı. Tanınmış müzisyenlere Atatürk hakkında marşlar besteletildi. TRT, Atatürk'ün görüşlerini yansıtan programlara yer verdi. Okur yazar oranının artırılması için seferberlik başlatıldı. Ağaçlandırma çalışmaları yapıldı.[3] Açılan birçok kurum ve kuruluş "Yüzüncü Yıl" adını aldı. 23 Nisan'daki bayramın adı "Ulusal Egemenlik ve Çocuk Bayramı" olarak değiştirildi. 19 Mayıs'taki Gençlik ve Spor Bayramı'nın adı "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı" olarak değiştirildi ve 19 Mayıs 1981 günü stadyumlarda coşkulu şekilde kutlandı.[4] 30 Ağustos Zafer Bayramı ve 29 Ekim Cumhuriyet Bayramı günlerinde törenler düzenlendi. Atatürk'ün başöğretmen olduğu 24 Kasım günü "Öğretmenler Günü" olarak kutlandı. Üniversitelere zorunlu "Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi" dersi getirildi.[5] Kara Harp Okulu ve diğer askerî okullar için üç ciltlik "Atatürkçülük - Atatürk'ün Görüş ve Direktifleri" adlı kitap bastırıldı ve öğrencilere dağıtıldı.
Bu etkinliklerin yanı sıra Sovyetler ile çalışmalar yapıldı. Nitekim Sovyetler ile yapılan etkinliklerde, Sovyet bilimciler, Atatürk'e "emperyalizme karşı savaşım vermiş bir Türk" olarak olumlu bakış açıları sunmuştur.[6] Bunun yanı sıra UNESCO, Atatürk'ün ilkelerini, devrimlerini, Atatürkçü politikaları inceleyip tanıtan "Atatürk: Founder Of A Modern State" adlı bir yapıt yayınlamıştır.[7]
Ayrıca bakınız
değiştirKaynakça
değiştir- ^ "Atatürk'ün Doğumunun 100 üncü Yılının Kutlanması ve 'Atatürk Kültür Merkezi Kurulması' Hakkında Kanun" (PDF). 27 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Dünden Bugüne İmam Hatip Liseleri". 27 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Atatürk yılı (1986 bas.). Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi - 2. Cilt. s. 963.
- ^ "Atatürk'ü Anma, Gençlik ve Spor Bayramı - 19 Mayıs 1981". 20 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ ""Atatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi" Dersi". 1 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Potskhveriya, Boris (20 Ocak 1983). "Mustafa Kemal Atatürk'ün 100. Doğum Yıldönümü Dolayısıyla 1981 Yılında SSC Birliğinde Yapılan Bilimsel Faaliyetler". BELLETEN. 47 (185): 281-294. ISSN 0041-4255. 7 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2023.
- ^ Fakültesi, Bursa Üniversitesi/İktisadi ve Sosyal Bilimler; Sarıbay, Ali Yaşar (1981). "Kitap tanıtımı: Atatürk: Founder of a modern state". 7 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2023.