Aslanbeyli, Kazah
Aslanbeyli (Azerice 'Aslanbəyli'), eski ismi (Ali Bayramlı) Azerbaycan'ın Kazah Rayonunun idari biriminde köy. İnce deresinde bulunan 3 köyden biridir.
 Aslanbəyli
| |
|---|---|
 Kazah Rayonu | |
| Harita | |
| Bilgiler | |
| Nüfus | 4 141[1] |
| Rakım | 373 metre |
| Koordinatlar | 41°13′52″K 45°10′3″D / 41.23111°K 45.16750°D |
| Posta Kodu | AZ 3513 |
| Alan Kodu | +994 22 29 |
| Genel bilgiler | |
| Ülke | Azerbaycan |
| Coğrafi Bölge | Gence - Kazah Bölgesi |
| Rayon | Kazah Rayonu |
Etimoloji
değiştirKöyün ismi aşiret başkanının isminden oluşmuştur. Köyün adını taşıyan Aslanbey 400-500 yıl önce yaşamıştır.
Tarihi
değiştirKöyün çok eski bir geçmişi vardır. Köyde tunç çağı ait 5 adet kurgan bulunmaktadır. Eskiden ince deresinde incu (Aslanbeyli köyü), Kimer (Kemerli köyü) ve Qamak (Kaymaklı köyü) aşiretleri yaşamıştır. Bunlardan en eskisi "incu" (Aslanbeyli) aşiretidir.
1982 yılında köy topraklarının bir bölümü Sovyet Rusyasının kararıyla Ermenistan SSCB-ye verilmiştir.
Sovyet döneminde köy bolşevik devrimcisi Ali Bayramovun adı ile "Ali Bayramlı" seçildi. 29 Mayıs 1996 yılında isim değiştirilerek "Aslanbeyli" ismi restore edilmiştir. Aslanbeyli köyü Karabağ Savaşı ve Kazak taraflardakı dövüşlerde 24 şehit verdi.
Şu anda köyde 400-500 yıllık tarihi olan kabir taşları var. 1977 yılında köyün sonunda tümör tepede bulunan taşları çıkartırken anıtkabir bulunur. Anıtkabir kırmızı taştan yapılmıştır. Kazah Rayonunda böyle taşlardan kırmızı köprünün yapılmasında kullanılmıştır. Anıtkabirin kapısı şah saraylarının kapısındaki süslere benziyor. Anıtkabir Gence şehrinde bulunan tonoza çok benziyor. Anıtkabirdeki tabutta boyu 2 metreden kısa olmayan bir erkek ve 1.50 metre boyunda kadın birlikte koyulmuştu. Onların saçı, el ve yüzlerinin rengi, kıyafetleri olduğu gibi kalıyordu. Birçoğu böyle sandılar ki, tabutdakı ceset köyün ismini taşıyan Aslanbeydir.
Coğrafyası
değiştirAslanbeyli köyü Kazah Rayonunun batısında, İnce deresinde, İncesu nehrinin (Kürün kolu) vadisinde yer alır. Rayonun merkezi olan Kazah şehrinden 30 kilometre kuzey-batıda, Bakü - Gürcistan karayolundan 9 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır. Köyün arazisi batıdan Kaymaklı köyüyle, İnce deresine giden yoldan doğu yönünde Yukarı Salahlı kendiyle, kırsal arazilerden güney ve güneydoğudan Daş Salahlı, kuzeyden Birinci Şıhlı köyüyle, güneyden Batı Azerbaycan'ın (Şimdiki Ermenistan) Barana (Noyemberyan) rayonuyla komşudur. Vadi'de bulunan Aslanbəyli, Kaymaklı ve Kemerli köylerinin bulunduğu araziye İnce deresi denir. Aslanbəyli köyü, nüfusunun ve arazisinin büyüklüğüne göre derede en büyük köydür.
İklimi
değiştirİklimi ılıman kış ve sıcak yayla karakterize olunur. Kışı kurak geçer.
Nüfusu
değiştirYaklaşık 800'den fazla ev bulunan köyde 4.141[1] kişi yaşıyor. Aslanbəyli köyü nüfusunun sayısına göre, rayonun idari merkezi olan Kazak şehri başta olmak üzere, Daş Salahlı, Dağ Kesemen ve Çaylı köylerinden sonra rayonda 4. büyük köydür.
Ünlü soyları
değiştir- Seyidovlar - Azerbaycanın ünlü soylarından biri. Şeyh, ünlü din adamı, tasavvuf alimi, şair Hacı Mahmut Efendinin soyundandırlar. Şeyh nesli ve entelektüel nesildir. Soyun 2 kolu var: Molla Seyyid türevleri ve Hacı Mahmut Efendi türevleri. Molla Seyyidin türevleri Azerbaycan da yaşıyorlar ve Molla Seyidlilər gibi tanınıyorlar. Birçok entelektüelleri, çeşitli alanlarda hürmet kazanan temsilcileri ile tanınıyorlar. Hacı Mahmut Efendinin türevleri ise çoğunlukla Türkiyede, diğerleri ise Azerbaycanda yaşıyorlar. Türkiyede yaşayanların büyük kısmı Amasya ilinde ve Amasya şehrinde yaşıyorlar. Aralarında Türkiye Büyük Millet Meclisi nin eski milletvekilleri, birçok entelektüelleri, İlahiyat bilim insanları ve çeşitli alanlarda hürmet kazanmış kişilerde var. Bu nesil Profesör, Felsefe doktoru, Doç.Dr. bilimsel derecelerini almış pek çok entelektüel temsilcileri, sporcu ve pehlevanları, yiğit ve kahramanları ile tanınmıştır. Bu soy Karaniler soyunun şimdiki kollarından biridir. Karaniler Osman Türk kökenli Yemen aşiretlerinden biridir (6. yüzyıl). Karanilər soyunun geçmişi Muhammed Peygamber döneminde yaşamış, Yemenli ve Osman Türk asıllı bir Müslüman, Evliya, mistik ve Filozof olan Veysel Karaninin soyundan (Karaniler) geliyor.
Din
değiştirKöyde Muhammed Peygamber döneminde yaşamış, Yemenli ve Osman Türk asıllı bir Müslüman, evliya, mistik ve filozof olan Veysel Karani nin kabri var ve bu soydan türeyen nesillere Karanallılar (Karaniler) diyorlar. Seyidovlar neslide bu soyun kollarından biridir. Müridizm bakış açısından kutsal bir mekandır. Her köy ünlüleri ile daha çok tanındığı gibi Aslanbeyli de her şeyden önce bu köyde yaşayıp toprağa havale edilen büyük nakşibendi evliyası Hacı Mahmut Efendi'nin adı, onun inançlıların ziyaret ettiği Hacı Mahmut Efendi Türbesi ile tanınıyor. Köy aşık sanatının, sözün beşiği olmaktan önce, aynı zamanda dini bir mekan - İslam dininin perveriş bulduğu inançlı insanların yurdu olarak da bilinir.
Aşık sanatı
değiştirAslanbeyli eskiden aşık sanatının, sözün beşiğidir. Aşıq sanatının çok büyük bir geçmişi vardır. İnce deresinden çok üstad, yetenekli âşıklar çıkmıştır ve şimdi de bu sanatı başarıyla sürdürüyorlar.
Tarım ve hayvancılık
değiştirKöy tasarrufatının temelini tarımcılık, hayvancılık, tahılcılık, sebzecilik, bağcılık ve üzümcülük oluşturmaktadır. Ekonomi bitkileri tahıl, yonca, patates ve diğerleridir. Köyde büyük otlak alanları var. Aslanbeyli köylülerinin 1720 hektar tarım alanı var. Şunun da 800 hektara yakını tahıl, 290 hektarı yonca alanı, 700 hektara yakını, diğer tarım alanlarıdır.
Kaynakça
değiştir- ^ a b "İcra hakimiyyəti: Bələdiyyələr" (Azerice). www.qazax-ih.gov.az Qazax Rayon İcra Hakimiyyəti. 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2015..
- Fikrət Seyidov. Aslanbəylidən başlanan xatirələr. Bakı: 2000, 350 səh.