Dil biliminde anadil veya proto dil, genellikle varsayımsal veya yeniden yapılandırılmış ve genellikle denenmemiş bir dildir; bu dilden, evrimle ortaya çıkarak bir dil ailesi oluşturduğuna inanılır. Tarihsel dil biliminin ağaç modelinde yer alan bir proto dil, soy ağacı metaforunda ana dil olarak adlandırılabilir. Bir diğer tanımla kendisinden başka dil veya lehçelerin türediği dil.[1]

Başka bir ifadeyle ses yapısı, mânâsı ve şekli bakımından birbirinden az ya da çok farklılaşmış olan dil veya lehçelerin kök bakımından bilinmeyen bir tarihte birleştikleri ortak diller bu kavram altında toplanır. Örneğin Ana Altayca, Ana Moğolca, Ana Türkçe, Lâtince gibi diller, anadillerdendir.[2][3] Proto dil, mevcut veriler birleştirilerek 'yeniden oluşturulmuş' bir dildir.[4] Proto ön eki "ilk" ve "en eski" anlamlarına gelir.[5] Proto dil, belirli bir dönemdeki konuşma dili ile birebir aynı olmayabilir.[4] Belirli hipotezlere dayanarak oluşturulmuş bir model olup bir dilin sonraki dönemlerdeki varyasyonları arasındaki farklılıkların daha iyi anlaşılması için formüller sunar.[4] Tüm insan dillerinin atası olan bir ön insan dilinin var olup olmadığı konusunda tartışmalar devam etmektedir.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "ana dil". Türk Dil Kurumu. 14 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018. 
  2. ^ "Ana Dil Nedir? Ana Dili Nedir?". Türk Edebiyatı.org. 26 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018. 
  3. ^ "Ana Dil ve Ana Dili Nedir?". Çok bilgl.com. 26 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2018. 
  4. ^ a b c The Turkic Languages Lars Johanson. s 67. 1998. ISBN 0-415-08200-5
  5. ^ "proto-." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.