Akılsız Yaratıklar

Akılsız Yaratıklar ya da Atasözleri (İspanyolca Los disparates ya da Los proverbios^[1]), Francisco de Goya tarafından 1815 ile 1823 yılları arasında, bakır levha üzerine asitle yapılmış kalıplardan oyma baskı yoluyla elde edilip hakkâk kalemi ve perdah ile düzeltilerek çizilen, 22 adet gravürden oluşan resim serisidir.

Akılsız Yaratıklar serisi, Aragonlu ressamın en zor yorumlanan eserlerinden biridir. Resimlerde, şiddet, cinsellik, eski yönetimin kurumlarındaki çöküşün başlangıcı ile genel olarak mevcut sistemin eleştirisini öne çıkaran düşsel görüntüler bulunur. Bu çağrışımların dışında, baskı resimlerde gece, karnaval ve grotesk gibi temalar görülür ve bu temalar hem ayrı ayrı her bir resme, hem de serinin tamamına bir esrar katar.

Bu resim serisi 1864 yılına kadar yayınlanmadı. O sene Real Academia de Bellas Artes de San Fernando seriye ait on sekiz resmi yayınladı. 1877'de, Eugenio Lucas'ın elindeki dört kalıp daha ortaya çıktı ve bunlardan basılan resimler L'Art dergisinde yayınlanınca, seriye ait resimlerin sayısı yirmi ikiye yükseldi.

Notlar

^ Bu serinin hiçbir zaman kesin bir başlığı olmadı, ama Real Academia de Bellas Artes de San Fernando 1864'te bu serideki 18 resmi Los proverbios (Atasözleri) başlığıyla yayınladı. Kalıplar üzerinde çalışan ilk kişiler olan Vicente Carderera ve Jaime Machén resimlerden Caprichos (Kaprisler) ya da Caprichos fantásticos (Fantastik Kaprisler) olarak bahsetmişti. Carderera ayrıca 1863'te, muhtemelen çoğu resmin rüya gibi olması sebebiyle, bu seriyi Sueños (Rüyalar) olarak adlandırdı. Ancak Goya'nın kendine sakladığı deneme baskılarında Disparate femenino (Kadınsı Akılsız Yaratık), Disparate volante (Uçan Akılsız Yaratık) ya da Disparate de carnaval (Karnavaldaki Akılsız Yaratık) gibi isimler kullanılmıştı. Bu yüzden bugün kabul görmüş başlık Disparates (Akılsız Yaratıklar) başlığıdır. (Bozal, cilt 2, sayfa 200 ve 203)

Kaynakça

Biblioteca Nacional de España, Los disparates, (İspanyolca, Erişim: 20 Ağustos 2007)
Bozal, Valeriano, Francisco Goya, vida y obra, (2 cilt) Madrid, 2005, cilt 2, sayfa 199-217. ISBN 84-96209-39-3.
Carrette Parrondo, Juan, Ricardo Centellas Salamero y Guillermo Fatás Cabeza, Goya ¡Qué valor!. V. Disparates 16 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Zaragoza, Caja de Ahorros de la Inmaculada, 1996. ISBN 84-88305-35-4, (Erişim:20 Ağustos 2007)
Glendinning, Nigel, «Los desastres de la guerra», Francisco de Goya içinde, Madrid, Cuadernos de Historia 16 («El arte y sus creadores», nº 30), 1993. D.L. 34276-1993

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Akılsız Yaratıklar ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Los disparates serisine ait resimler 12 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)

[1] Bu serinin hiçbir zaman kesin bir başlığı olmadı, ama Real Academia de Bellas Artes de San Fernando 1864'te bu serideki 18 resmi Los proverbios (Atasözleri) başlığıyla yayınladı. Kalıplar üzerinde çalışan ilk kişiler olan Vicente Carderera ve Jaime Machén resimlerden Caprichos (Kaprisler) ya da Caprichos fantásticos (Fantastik Kaprisler) olarak bahsetmişti. Carderera ayrıca 1863'te, muhtemelen çoğu resmin rüya gibi olması sebebiyle, bu seriyi Sueños (Rüyalar) olarak adlandırdı. Ancak Goya'nın kendine sakladığı deneme baskılarında Disparate femenino (Kadınsı Akılsız Yaratık), Disparate volante (Uçan Akılsız Yaratık) ya da Disparate de carnaval (Karnavaldaki Akılsız Yaratık) gibi isimler kullanılmıştı. Bu yüzden bugün kabul görmüş başlık Disparates (Akılsız Yaratıklar) başlığıdır. (Bozal, cilt 2, sayfa 200 ve 203)

[1]