Ahmet Ümit
Ahmet Ümit (d. 30 Eylül 1960, Gaziantep), Türk şair ve yazardır.
| Ahmet Ümit | |
|---|---|
.jpg) | |
| Doğum | 30 Eylül 1960 Gaziantep, Türkiye |
| Meslek | Yazar |
| İkamet | Türkiye |
| Eğitim | Marmara Üniversitesi |
| Resmî site | |
Daha çok polisiye roman türünde eser veren bir yazardır.
Yaşamı
değiştirAhmet Ümit Gaziantep'te 7 çocuklu bir ailenin en küçük çocuğu olarak dünyaya geldi. Babası kilim tüccarı, annesi terziydi.[1] İlk öğreniminin ardından Gaziantep Atatürk Lisesi'ne devam etti. On dört yaşından itibaren sol görüşlü bir etkinci oldu.[2] Ülkücülerle aralarında çıkan bir kavgadan dolayı yirmi dört arkadaşıyla birlikte Gaziantep dışına sürgün edildiği için liseyi Diyarbakır’ın Ergani ilçesinde bitirdi.[2]
1979’da Marmara Üniversitesi’nin Kamu Yönetimi bölümünde yükseköğrenimine başladı. Öğrencilik yıllarında tanışıp evlendiği Vildan Hanım ile evliliğinden Gül adında bir kızı oldu (1981).[3] 1980 darbesinin ardından derneklerde sol görüşlü olarak çalıştı.[3] 1982’de düzenlenen “Anayasaya Hayır” kampanyasına katıldı. Duvarlara afiş yapıştırırken yakalanan arkadaşları için öykü şeklinde yazdığı rapor, takma adı olan "K. Yalçın" imzası ile önce Atılım dergisinde sonra Prag'da kırk dilde yayın yapan "Barış ve Sosyalizm Sorunları" dergisinde yer aldı. Yazarlığa adımını bu rapor/öykü ile attı.[4] 1983 yılında üniversite öğrenimini tamamladı.
Üyesi olduğu Türkiye Komünist Partisi (TKP) tarafından 1985'te Moskova'ya gönderildi. 1985-1986 yılları arasında Moskova Sosyal Bilimler Akademisi'nde eğitim gördü. TKP tarafından komünistlik eğitimi almak için Rusya'ya gönderilen altı gencin başından geçenleri anlattığı[5] Kar Kokusu (1998) adlı romanı, bu dönemde yaşadıklarından izler taşır. Moskova'da iken şiir yazmaya başladı. 1989'da etkin siyasetten ayrıldı ve Sokağın Zulası adlı şiir kitabını yayımladı. Arkadaşı Ali Taygun[6] ile bir reklam ajansı çalıştırmaya başladı.
1990 yılında bir grup edebiyat tutkunuyla birlikte Yine Hişt adlı kültür-sanat dergisini çıkardı. Şiir, öykü ve yazılarını Adam Sanat, Yine Hişt, Öküz ve Cumhuriyet Kitap dergileri ile Yeni Yüzyıl gazetesinde yayımladı.
1992 yılında yayınlanan ilk öykü kitabı Çıplak Ayaklıydı Gece, aynı yıl Ferit Oğuz Bayır Düşün ve Sanat Ödülü'nü aldı. Bu kitap Ahmet Ümit'i yazın dünyamıza tanıtan ilk kitap olma özelliğini de taşır.
Arkadaşı tiyatro yönetmeni Ali Taygun'un teşvikiyle polisiye yazmaya ağırlık veren Ahmet Ümit, 1993 yılında atv için çekilen Çakalların İzinde adlı polisiye dizinin öykülerinin ve senaryosunun yazılmasına katkıda bulundu. Ardından da 1995'te Ahmet Ümit, çeşitli gazete ve dergilerde Franz Kafka, Dostoyevski, Patricia Highsmith, Edgar Allan Poe ve polisiye roman yazarları üzerine inceleme ve tanıtım yazıları kaleme aldı.
Bir Ses Böler Geceyi (1994) adlı uzun hikâyesinin ardından Masal Masal İçinde'yi (1995) yayımlandı. Annesinden dinlediği masalları düzenleyip yazdığı bu kitap çeşitli özel ilköğretim okulunda ve özel kolejlerde ders kitabı olarak okutuldu,[7] Koreceye çevrildi.[8] Kitaplarının tümünde var olan gerilim duygusu Sis ve Gece (1996) adlı polisiye romanında kendisini bütünüyle dışa vurdu. Sis ve Gece Türkiye'de yankı uyandırdı, tartışmalara yol açtı. Yunanistan'da yayımlanarak yabancı dile çevrilen ilk Türk polisiye yapıtı sanını kazandı.
Sis ve Gece'yi, Kar Kokusu (1998) adlı romanı, Agatha'nın Anahtarı (1999) adlı polisiye öykü kitabı takip etti. 2000'den itibaren Patasana (2000), Kukla (2002), Şeytan Ayrıntıda Gizlidir (2002), Beyoğlu Rapsodisi (2003), Aşk Köpekliktir (2004), Ninatta'nın Bileziği (2006), Kavim (2006) adlı kitaplarını ardı ardına yayımladı. 2007'de İnsan Ruhunun Haritası adlı denemesi yayımlandı. 2008'da yayınlanan Bab-ı Esrar'da Şems-i Tebrizi cinayetini konu edindi. İstanbul hakkında çok ayrıntılı bilgiler de içeren İstanbul Hatırası adlı polisiye romanı Haziran 2010'da okuyucularla buluştu. Yazarın Başkomser Nevzat: Çiçekçinin Ölümü, Başkomser Nevzat: Tapınak Fahişeleri, Başkomser Nevzat: Davulcu Davut'u Kim Öldürdü?, Elveda Güzel Vatanım-İttihatçıların Yükselişi adlı çizgi romanlarıda bulunmaktadır.
Öykülerinden yola çıkılarak Uğur Yücel tarafından Karanlıkta Koşanlar ve Cevdet Mercan tarafından Şeytan Ayrıntıda Gizlidir dizileri yapılmış, Sis ve Gece adlı romanı 2007 yılında Turgut Yasalar tarafından sinemaya uyarlanmıştır. Şeytan Ayrıntıda Gizlidir, Agatha'nın Anahtarı ve İstanbul Hatırası kitapları radyo tiyatrosu formatına uyarlanarak NTV Radyo'da yayımlanmıştır.[9]
Ayrıca, Okan Üniversitesi Danışma Kurulu üyesidir.
Ahmet Ümit bir ateisttir.
TV programı
değiştirAhmet Ümit, 25 Eylül 2010 tarihinden beri Habertürk Televizyonu için "Yaşadığın Şehir" adlı bir program serisi yapmaktadır. Pazar günleri gündüz kuşağında yayına verilen programın sunuculuğunu da yapan Ümit, başta İstanbul olmak üzere Türkiye'deki kentlerin gizli tarihlerine ve gizemlerine ışık tutmaktadır. Programın kapsamı içinde "Efes Antik Kenti", "Kapadokya" gibi tarihi önemi olan bölgeler de bulunmaktadır.[10]
Eserleri
değiştir.jpg)
- 1989: Sokağın Zulası
- 1992: Çıplak Ayaklıydı Gece
- 1994: Bir Ses Böler Geceyi
- 1995: Masal Masal İçinde
- 1996: Sis ve Gece
- 1999: Agatha'nın Anahtarı
- 1998: Kar Kokusu
- 2000: Patasana
- 2002: Şeytan Ayrıntıda Gizlidir
- 2002: Kukla
- 2003: Beyoğlu Rapsodisi
- 2004: Aşk Köpekliktir
- 2005: Başkomser Nevzat: Çiçekçinin Ölümü
- 2005: Başkomser Nevzat 2: Tapınak Fahişeleri
- 2006: Kavim
- 2006: Ninatta'nın Bileziği
- 2007: İnsan Ruhunun Haritası
- 2008: Olmayan Ülke
- 2008: Bab-ı Esrar
- 2010: İstanbul Hatırası
- 2011: Başkomser Nevzat 3: Davulcu Davut'u Kim Öldürdü?
- 2012: Sultanı Öldürmek
- 2013: Beyoğlu'nun En Güzel Abisi
- 2015: Elveda Güzel Vatanım
- 2018: Kırlangıç Çığlığı
- 2019: Aşkımız Eski Bir Roman
- 2021: Kayıp Tanrılar Ülkesi
- 2022: Bir Aşk Masalı
- 2024: Yırtıcı Kuşlar Zamanı
Filmografi
değiştirSenarist/yazar olarak
değiştir- Merhaba Güzel Vatanım (2019)
Ödülleri
değiştir- 2024 - Yüzyılın Aydınlık Yüzleri[11]
Kaynakça
değiştir- ^ "Hülya Okur, Ahmet Ümit: Hala Solcuyum Haberx.com, 22.07.2009". 9 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.
- ^ a b "Cemal Kalyoncu, Türkiye'de Polisin Çözemeyeceği Cinayet Yok, Aksiyon Dergisi, Sayı 537, 21.03.2005". 9 Ekim 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.
- ^ a b "Tuluhan Tekelioğlu, Kadınların Acı Çekmesine Dayanamıyorum, Sabah Gazetesi, Cumartesi Güncel eki, 16.08.2008". 10 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.
- ^ Feza Kürkçüoğlu, 1982’de yapılan referandum 12 Eylül Kurumsallaşmasının yolunu açtı, BirGün Gazetesi, 20.10.2007[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Mehmet Soğukömeroğulları, Ahmet Ümit'in Kar Kokusu Romanında Toplumcu Gerçekçilik, Turkish Studies, International Periodical For the Languages, Literature and History of Turkish and Turkic, Volume 5/1 Winter 2010" (PDF). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.
- ^ "Tuluhan Tekelioğlu, Kalıcı işim 29 yaşımda oldu, Sabah Gazetesi, Cumartesi Güncel eki, 16.08.2008". 13 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.
- ^ "Nihan Çakıroğlu, Sıradışı Bir Kariyer Öyküsü Ahmet Ümit". 25 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2010.
- ^ "Sevin Okyay, Anlatıcılığı Annemden Öğrendim, Radikal Gazetesi, 07.04.2008". 14 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Haziran 2010.
- ^ "Başkomser Nevzat'ın Maceraları". 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2016.
- ^ "'Yaşadığın Şehir'Ahmet Ümit, şehrin gizemlerine ışık tutuyor". haberturk.com. 12 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Haziran 2011.
- ^ "MALTEPE BELEDİYESİ'NİN İSTASYON DERGİSİ'NE GÖRKEMLİ 3. YAŞ KUTLAMASI". ankahaber.net. 13 Ocak 2024. 13 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ocak 2024.
Dış bağlantılar
değiştir
- Ahmet Ümit Websitesi
- Ahmet Ümit'le "Yaşadığın Şehir" programı ile ilgili bir röportaj 21 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
