Vikipedi

ABBA

İsveç pop müzik grubu
Başlığın diğer anlamları için ABBA (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

ABBA, 1972 yılında Agnetha Fältskog, Björn Ulvaeus, Benny Andersson ve Anni-Frid Lyngstad tarafından Stockholm'de kurulan İsveçli bir pop müzik grubudur. Tüm zamanların en popüler ve başarılı müzik gruplarından biri olan ABBA,[1] popüler müzik tarihinin en çok satan müzik gruplarından biridir.

ABBA
1974'te ABBA (soldan sağa): Benny Andersson, Anni-Frid Lyngstad, Agnetha Fältskog ve Björn Ulvaeus
Genel bilgiler
Başladığı yerStockholm, İsveç
TarzlarPop, Europop, Disco, Rock and Roll
Etkin yıllar
  • 1972–1982
  • 2018–günümüz
Müzik şirketiPolar (İsveç), Polydor (UK), Philips (UK), Atlantic (ABD), Universal (ABD), Epic (ABD), Vogue (Fransa), Discomate, RCA, PolyGram, Carnaby, Sunshine, Ariston/Dig It
İlişkili hareketlerHep Stars, Hootenanny Singers, Benny Anderssons Orkester, A*Teens, Björn Again
Resmî siteAbbasite.com
ÜyelerAnni-Frid Lyngstad
Agnetha Fältskog
Benny Andersson
Björn Ulvaeus

ABBA, 1974 yılında “Waterloo” şarkısıyla İsveç'in Eurovision Şarkı Yarışması'ndaki ilk kazananı oldu ve 2005 yılında yarışmanın 50. yıldönümü kutlamalarının bir parçası olarak yarışma tarihinin en iyi şarkısı seçildi.[2] Grup aktif olduğu yıllarda iki evli çiftten oluşuyordu: Fältskog ve Ulvaeus ile Lyngstad ve Andersson. Popülaritelerinin artmasıyla kişisel yaşamları zarar gördü ve sonunda her iki evliliğin de çökmesiyle sonuçlandı. İlişkilerdeki değişimler grubun müziğine de yansıdı ve sonraki şarkılarda daha karanlık ve içe dönük sözler yer aldı.[3] ABBA, Aralık 1982'de dağıldıktan sonra Andersson ve Ulvaeus sahne, müzikaller ve filmler de dâhil olmak üzere birçok kitle için müzik yazarak başarılarını sürdürürken,[4][5] Fältskog ve Lyngstad solo kariyerlerine devam etti.[6][7] Grup dağıldıktan on yıl sonra ABBA Gold adlı bir derleme yayınlandı ve dünya çapında en çok satanlar listesine girdi. 1999 yılında ABBA'nın müzikleri, Mamma Mia! adlı bir sahne müzikaline uyarlandı. Bu müzikal, dünya çapında turnelere çıktı ve Ekim 2024 itibarıyla, Broadway'in ve West End'in en uzun süre devam eden prodüksiyonlarından biri olmaya devam etmektedir. 2008 yılında aynı isimle çekilen film, o yıl Birleşik Krallık'ta en çok hasılat yapan film oldu. 2018 yılında ise Mamma Mia! Yeniden Başlıyoruz adlı devam filmi yayımlandı.

ABBA, dünya çapında 150 milyon ila 385 milyon arasında olduğu tahmin edilen plak satışlarıyla tarihin en çok satan müzik sanatçıları arasında yer almaktadır.[8] Grup, 3 Kasım 2012 itibarıyla Birleşik Krallık'ta toplam 11,3 milyon single satarak, bu ülkede en çok satan 3. single sanatçısı olarak sıralandı.[9] Mayıs 2023'te ABBA, kariyerleri boyunca Birleşik Krallık'ta bir milyar dinlenmeyi aşan sanatçıları onurlandıran BRIT Milyar Ödülü'ne layık görüldü.[10] ABBA, İngilizce konuşulmayan bir ülkeden çıkıp İngilizce konuşulan ülkelerin listelerinde istikrarlı bir şekilde başarı yakalayan ilk grup oldu. Bu ülkeler arasında Birleşik Krallık, Avustralya, Amerika Birleşik Devletleri, İrlanda Cumhuriyeti, Kanada, Yeni Zelanda ve Güney Afrika Cumhuriyeti bulunmaktadır.[11]

Grup kariyeri

değiştir

1966 yılında bir müzik grubu kurmaya karar veren Björn Ulvaeus ve Benny Andersson, 1969 ilkbaharında ABBA'nın diğer yarısını oluşturacak olan Agnetha Fältskog ve Anni-Frid Lyngstad'in katılımı ile grubu tamamladılar ve üyelerinin adlarının ilk harflerinden oluşan ABBA adını aldılar.

1970'ler

değiştir

İlk çalışmalar

değiştir

Benny Andersson, 18 yaşında İsveç'in ünlü gruplarından Hep Stars'ın elemanlarından biriydi. Björn Ulvaeus de müzikal kariyerine 18 yaşında başladı ve The Hootenanny Singers grubunda müzik yaptı. Ortak çıktıları bir turnede tanışan Benny ve Björn beraber şarkı yazmaya karar verdiler. İlk yazdıkları şarkı Hep Stars tarafından kaydedilen "Isn't It Easy to Say" oldu. The Hootenanny Singers'ın menajeri Stig Anderson ikiliyi daha çok şarkı yazmaları için cesaretlendirdi.

Andersson "Hej, Clown" adlı şarkısı ile Melodifestivalen 1969 katıldığında, eşi olacak şarkıcı Anni-Frid Lyngstad ile tanıştı ve bir ay sonra bir ilişkiye başladılar. 1969'da grupları dağılan Andersson ve Ulvaeus beraber çalışmaya başladı ve 1970'te Lycka adlı albümlerini yayınladı. Bu albümde Anni-Frid ve Ulvaeus'un kız arkadaşı Agnetha Fältskog de geri vokal yaptı.

1970-1973: Grubun kuruluşu

değiştir

Lycka'dan sonra Björn ve Benny, single çıkarmaya ve başka şarkıcılara şarkı vermeye devam ettiler. Haziran 1972'de "People Need Love" single'ı yayınlandı. Bu single Björn & Benny, Agnetha & Anni-Frid adı ile yayınlandı. Single, İsveç listelerinde ilk 20'ye girince dörtlü olarak bir albüm yayınlama kararı aldılar ve 26 Eylül 1972'de ilk albümlerinin kayıtlarına başladılar. 1973'te Eurovision'a katılmak için "Ring Ring" şarkısını kaydettiler ancak İsveç elemelerinde üçüncü oldular. Grubun ilk albümleri Ring Ring de bu dönem yayınlandı. "Ring Ring" single'ı birçok Avrupa ülkesinde ve Güney Afrika'da bir hit oldu.

1973'te grubun menajeri olan Stig Anderson, uzun olan grup adını ABBA diye kısaltmaya başladı. Benny'nin fikriyle ilk B grubun logosunda ters çevrildi ve ᗅᗺᗷᗅ grubun logosu olarak kullanılmaya başlandı.

Eurovision

değiştir

Grup 1974 yılında "Waterloo" ile Eurovision Şarkı Yarışması'na katıldı. Bu sırada grup ABBA adını aldı. 6 Nisan 1974'teki Eurovision Şarkı Yarışması'nda ABBA "Waterloo" ile birinci oldu. Bu başarı ABBA'nın tüm Avrupa ülkelerinin yanı sıra ABD'de de ünlü olmasını sağladı. Abba, "SOS" adlı üçüncü albümüyle ününü pekiştirdi.

1976 yılında "Greatest Hits" ve "The Best of ABBA Respectively", İngiltere ve Avustralya'da piyasaya sürüldü. Tüm dünyada büyük ilgi gören "Fernando" ve "Dancing Queen" gibi single çalışmaları, kısa sürede klasikler arasına girdi. "Dancing Queen" İngiltere listelerinde bir numaraya yükselen ilk ABBA şarkısı oldu.

1976 sonunda dördüncü albümleri olan "Arrival" piyasa çıktı. "Money Money Money" ve "Knowing Me, Knowing You" başta olmak üzere tüm parçalar büyük başarı kazandı. Ardından 1977 yılının başlarında Avrupa ve Avustralya turnesine çıktılar. Yıl sonunda ABBA için bir film çevrildi. Grup elemanlarının tamamı filmde rol aldı. Filmin vizyona girişini, "The Album" isimli yeni albümün piyasaya çıkışı izledi.

1979'da "Voulez-Vous" albümü piyasaya çıktı. Bu yılın son çeyreğine girilirken "Gimme! Gimme! Gimme! (A Man After Midnight)" adlı single çalışma piyasaya sürüldü. ABBA'nın en çok beğenilen parçalarını içeren toplama albümün ikincisi, "Greatest Hits Vol. 2" de, aynı yıl uluslararası başarı yakaladı.

1980'ler

değiştir
 

1980 yılının Mart ayında ABBA, Japonya'da bir konser verdi. Birkaç ay sonra, "The Winner Takes It All"u da içeren "Super Trouper" adlı albüm piyasaya çıktı. Yıl sonunda ABBA'nın sekizinci albümü olan "The Visitors" piyasaya sürüldü. Öne çıkan parçaların başında "One of Us" geliyordu.

1982'de grup dışı çalışmalara başladılar. Björn ve Benny çeşitli müzikal denemelere yönelirken Agnetha ve Frida da solo kariyerlerini sürdürdüler. Bu dönemde tek çıkan albüm "ABBA LP" grubun ilk on yılında kaydettiği en iyi şarkıları içeriyordu. Aynı yılın sonunda ABBA, müzikal çalışmalarını bir süreliğine askıya alma kararı aldı ve dinlenmeye çekildi. Birkaç yıl sonra yeniden bir araya gelseler de kayıt yapmadan ayrılarak ABBA'nın aktif yaşamına son vermiş oldular.

1992'de piyasaya çıkan "Abba Gold" büyük ilgi gördü. 1993'te "More Abba Gold" ile devam eden serinin üçüncü albümü "The Box Set: Thank You For The Music" oldu. Sonrasında gelen ve çeşitli kayıt şirketleri tarafından düzenlenen bir dizi toplamayı 2003'ün başlarında Universal Special Products etiketiyle sunulan "On and On" izledi.

Eurovision Şarkı Yarışması'nın 50. yıl kutlamaları kapsamında düzenlenen, 50 yılın başarılı şarkıları arasında yapılan seçim sonucuyla ilk 14'e giren şarkıların yarışacağı yarışmada "Waterloo" ile 1974'teki yarışmada birinciliği elde eden İsveçli grubun şarkısı, 2005 yılında "Eurovision tarihinin en iyisi" seçildi.

Grubun 1992'de çıkan "ABBA Gold" adlı albümü 2008'de İngiltere'de yeniden müzik listelerinin başına oturdu.

2010'lar ve Günümüz

değiştir

Eylül 2018'de Ulvaeus, "I Still Have Faith in You" ve "Don't Shut Me Down" adlı iki yeni şarkının olduğunu açıkladı.[12] Ocak 2019'da Ulvaeus, hiçbir şarkının henüz bitmediğini ve üçüncü bir şarkı olasılığını ima etti.[13]

Haziran 2019'da Ulvaeus, yeni şarkı ve klibin Kasım 2019'da yayınlanacağını duyurdu. Eylül ayında bir röportajında 2020'de piyasaya sürülecek beş yeni ABBA şarkısı olduğunu söyledi.[14]

26 Ağustos 2021'de ABBA Voyage başlıklı yeni bir web sitesi açıldı.[15] Medya yeni bir albümün 2 Eylül'de duyurulacağını bildirdi.[16] 40 yıl sonraki ilk albümleri Voyage'ın, Londra'da dört grup üyesinin Sanal Gerçeklik hologramları olan ABBAtar'ların yer aldığı bir gösteri olan Voyage Tour ile birlikte 5 Kasım 2021'de piyasaya sürüleceği açıklandı.[17][18] Yeni albümün duyurusuna "I Still Have Faith in You" ve "Don't Shut Me Down" adlı iki yeni single eşlik etti.[19]

Diskografi

değiştir

Albümler

değiştir

Derlemeler

değiştir
  • Greatest Hits (1975-1976)
  • Greatest Hits Vol.2 (1979)
  • Gracias Por La Música (İspanyolca-1980)
  • The Singles: The First Ten Years
  • Thank You for the Music
  • Gold: Greatest Hits
  • Oro: Grandes Éxitos
  • More Gold: More Hits
  • Thank You for the Music
  • The Definitive Collection
  • 18 Hits
  • The Complete Studio Recordings
  • Number Ones
  • The Albums

Single'lar/Tekliler

değiştir

Tribute albümleri

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ Harrison, Andrew (21 Ekim 2014). "Why are Abba so popular?" (İngilizce). BBC. 20 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021. 
  2. ^ "Abba win 'Eurovision 50th' vote". BBC News. 23 Ekim 2005. 19 Ekim 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2006. 
  3. ^ "Youtube video". 17 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2016 – YouTube vasıtasıyla. 
  4. ^ "Benny Andersson". Biography. 2 Nisan 2014. 21 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2017. 
  5. ^ "Björn Ulvaeus". Biography.com. 25 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2017. 
  6. ^ "Agnetha Fältskog". Biography.com. 27 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2017. 
  7. ^ "Anni-Frid Lyngstad". Biography.com. 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2017. 
  8. ^ Farmbrough, Heather (17 Mayıs 2018). "New Abba Exhibition Launched as Abba Sells More Music than Ever". Forbes. Erişim tarihi: 13 Aralık 2019. 
  9. ^ "The Official Top 20 biggest selling groups of all time revealed!". Official Charts. 3 Kasım 2012. Erişim tarihi: 9 Kasım 2021. 
  10. ^ "Lewis Capaldi, Mariah Carey and more honoured with new BRIT Billion award". Official Charts. 4 Mayıs 2023. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2023. 
  11. ^ "Celebrities". Lifetimtv.co.uk. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2020. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2020. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2020. 
  15. ^ "ABBA Voyage Official Website - 2022 ABBA Concert in London". abbavoyage.com. 26 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021. 
  16. ^ Cashmere, Paul (1 Eylül 2021). "ABBA Leak Expected To Announce Full Album Of 10 Songs And Release Two This Week". Noise11.com (İngilizce). 1 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021. 
  17. ^ "Abba reunite for Voyage, first new album in 40 years". the Guardian (İngilizce). 2 Eylül 2021. 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021. 
  18. ^ Kyriazis, Stefan (2 Eylül 2021). "ABBA: Incredible 'ABBATARs' of the band revealed today for 2022 Voyage Tour". Express.co.uk (İngilizce). 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021. 
  19. ^ "ABBA Announce Reunion Album 'Voyage' & Release New Songs "I Still Have Faith In You" & "Don't Shut Me Down," Their First In 40 Years". Stereogum (İngilizce). 2 Eylül 2021. 2 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2021. 

Dış bağlantılar

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta ABBA ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.


"https://tr.wiki.x.io/w/index.php?title=ABBA&oldid=34551882" sayfasından alınmıştır