Liga ABA

Liga ABA ya da Adriyatik Ligi, (sponsorluk anlaşmalarından dolayı 2001'den 2006'ya kadar ABA Goodyear Ligi, 2006'dan 2011'e kadar ABA NLB (Nova Ljubljanska banka) Ligi olarak bilinir.) Birleşik Arap Emirlikleri, Bosna-Hersek, Hırvatistan, Sırbistan, Karadağ, Slovenya, Makedonya ve Macaristan takımlarını kapsayan en üst düzey proesyonel basketbol bölgesel ligi.

Liga ABA

Kuruluş	2001-02
Ülke	Birleşik Arap Emirlikleri Bosna-Hersek Hırvatistan Sırbistan Karadağ Slovenya Makedonya
Konfederasyon	FIBA Avrupa
Takım sayısı	12
Son şampiyon	Crvena zvezda (4. Kez)
En başarılı takım	Partizan Belgrad (8 Kez)
Resmî site	abaliga.com (İngilizce)

Liga ABA, katılan her ülkenin kendi basketbol liglerinin yanında ayrıca organize edilen bir ligdir. Katılan kulüpler bahar aylarının sonlarına doğru Adriyatik Ligi 'ni tamamladıktan sonra kendi liglerindeki mücadelelerine devam ederler.

Adriyatik Ligi, 2001'de yapılan girişimlerle kuruldu ve Sidro adı verilen Sloven limited şirketi tarafından işletildi. Adriatic Basketball Association, ligi organize etmektedir, üyelerinin tamamı ULEB'in de üyesidir ve EuroLeague yönetiminde oy hakkına sahiptir. Turnuva, EuroLeague'de mücadele eden birkaç kulübün de yer aldığı, Avrupa çapında organize edilen EuroLeague'in bölgesel olarak küçültülmüş şekli olarak da düşünülebilir. Ayrıca 2024'te yapılan düzenlemeler ile Birleşik Arap Emirlik'lerinin Dubai şehrinden de bir takım 2024-2025 sezonundan itibaren lige katılım sağlayacak.

Adriyatik Ligi, bölgedeki diğer liglere; Baltık Basketbol Ligi (2004'te başladı.), Orta Avrupa Basketbol Ligi (2007), Balkan Uluslararası Basketbol Ligi (2008) ve VTB Birleşik Ligi (2008) ilham verdi.

Tarihi

SFR Yugoslavia'nın dağılması, ardından yaşanan Yugoslavya Savaşlarının ardından 1990'ların ortalarına doğru, yeni bağımsızlıklarını kazanan Balkan ülkeleri, daha önceden organize edilen, son sezonu 1991-92 olan YUBA Liga'nın alternatifi olabilecek, bölge ülkeler arasında düzenlenen, yeni bir basketbol ligi oluşturmak için ortaya çeşitli fikirler arttılar.

3 Temmuz 2001'de Ljubljana'da KK Bosna, KK Budućnost, KK Cibona ve Olimpija'dan oluşan dört takımın katılımıyla bu şekilde düzenlenecek bir organizasyon için prensipte anlaşıldı ve 3 Temmuz 2001 tarihi ligin kuruluşu olarak kabul edildi. Toplantıya kuüpleri temsil eden dört ülkeden temsilci katıldı, bu girişimin altı ana karakteri Slovenler ve Hırvatlardı. Bu isimler; Roman Lisac, Zmago Sagadin, Radovan Lorbek, Josip Bilić, Danko Radić ve Bože Miličević'ti. Yeni kurulan ligin adı Adriyatik Ligi kabul edildi. Bu isim organizasyonda yer alan ülkelerin Adriyatik Denizi kıyısında yer alması açısından ortak bir noktaydı. Bölgede yaygın olarak kullanılan Balkanlar ve Yugoslavya isimleri, daha önceden bölgede yaşanan olumsuzlukların sonucunda sempatiyle karşılanmadığı için gündeme gelmedi. Özel bir girişim olarak kurulan lig, daha sonra Slovenya'da 14 Eylül 2001'de tescillenen Sidro d.o.o. şirketinin şemsiyesi altında toplandı. Şirket gerçekte tüzel kişiliğe sahip olan ve ligin bütün oganizasyonlarını düzenleyen Adriatic Basketball Association (ABA) 'yı kontrol etmekteydi.

Avrupa basketbolunun FIBA ve ULEB çatısı altında bölündüğü zamanlarda yaşanan hengamede, Adriyatik Ligi kurucuları Avrupa'nın en büyük basketbol organizasyonu olan EuroLeague'i FIBA'nın ellerinden kendi bünyesine alacak gibi görünen ULEB'i destekleyerek, basketbol pastasından kendilerine bir dilim alabilmenin hesabını yapıyorlardı. 2001'de Balkanlar çapında kurulan Adriyatik Ligi, Slovenya, Hırvatistan ve Bosna-Hersek liglerinin ana organizasyonu olarak, bu ligleri kendi bünyesine aldı. Bu ülkelerin saygıdeğer köklü kulüpleri kendi yerel liglerinden ayrılarak Adriyatik Ligi 'nde mücadele ediyorlardı. Yine de ulusal ligler tamamıyla ortadan kaldırılmamıştı, ancak liglerinin en iyi takımlarının ilkbaharın sonunda, liglerin bitmesine yakın, kendi liglerine katılmalarıyla, ulusal ligleri geniş ölçüde marjinalleştirmişti. Yukarıdaki duruma istisna olarak, Budućnost kendi ülkesinin ligi olan YUBA Liga'ya Adriyatik Ligi 'yle paralel olarak, tam fikstür katılmaya devam etti.

Halkın nezdinde, Adriyatik Ligi çok değişik ve güçlü tepkilerle karşılaştı. Bazısı Balkan bölgesindeki basketbolun gelişimine katkı sağladığı için olumlu yaklaştı, bazısı yeni bir kalite getirmediğini söyleyerek bunun için üç tane ulusal ligin bozulasına değmeyeceğini belirtti. Politik çevreden çok sayıda olumsuz tepki aldı, özellikle Hırvatistan'da ulusal yayın yapan Hırvatistan Devlet Televizyonu'nda, televizyon panellerinde bu konu çokça tartışıldı. Ülkede kabul edilen yaygın görüşe göre, bu girişim eski Yugoslavya'yı tekrar bir araya getirme çabasıydı. Lig organizaörleri kendi adlarına Hırvat halkını yatıştırmak için ellerinden geleni yaptı, Radovan Lorbek 'in Eylül 2001'de Slobodna Dalmacija 'da yaptığı açıklamada:

“	Bu Yugoslav Ligi değildir ve asla Yugoslav Ligi olmayacktır. Adriyatik Ligi'nde Sırbistan ve Makedonya'dan kulüpler yoktur. Bu demektir ki Adriyatik Ligi'yle Yugoslav Ligi aynı şey değildir.	„

10 yıl sonra, 2011'de bir Sırp gazetesindeki röportajda, Roman Lisac ligin arkasında yer alan stratejiyi açıkladı ve bu stratejinin daha önce söylenenlerden oldukça farklı olduğu görüldü:

“	Sırp kulüpleri olmadan ligin kabul göremeyeceğinden emindim. Crvena zvezda ve Partizan'ın lige katılmasını sağlamak ilk günden beri üzerinde çalıştığımız bir şeydi. Fakat, 10 yıl önceki durumda bu o kadar da basit bir şey değildi. Çevremizde aşırı derecede uzlaşmaz savaş sonrası politikası yapılıyordu ve bu bizim işimizi daha da zorlaştırıyordu. Eski Yugoslavya'yı hatırlatan her şey hem Hırvatistan'da hem de Sırbistan'da çok sayıda direnişle karşılaşıyordu. Tekrar belirtiyorum ki; Crvena zvezda ve Partizan'ı lige almak en başından beri düşündüğümüz bir şeydi, ancak siyasi nedenlerden dolayı bu konuyu halkın huzurunda konuşmaktan kaçındık.	„

28 Eylül 2001'de, lig Kranj'dan Sloven şirketi Sava Tires 'ın iştiraki olan Goodyear Tire and Rubber Company ile 5 yıllık sponsorluk anlaşması imzaladığını duyurdu. Anlaşma aynı zamanda 2001'den 2006'ya kadar olan isim haklarını da kapsıyordu ve böylece ligin yeni adı Goodyear Ligi olmuştu.

Tüm zamanların Adriyatik Ligi kulüpleri (2001-2013)

Toplamda 9 ülkeden 29 takım şimdiye kadar Adriyatik Ligi 'nde mücadele etti.

Kulüp	2001-02	2002-03	2003-04	2004-05	2005-06	2006-07	2007-08	2008-09	2009-10	2010-11	2011-12	2012-13
Borac Banja Luka	-	11.	13.	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Bosna Sarajevo	12.	12.	-	QF	QF	10.	-	7.	13.	-	-	-
Igokea Aleksandrovac	-	-	-	-	-	-	-	-	-	11.	-
Sloboda Tuzla	5.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Široki	6.	9.	12.	13.	11.	11.	12.	-	10.	9.	5.
Cedevita Zagreb	-	-	-	-	-	-	-	-	7.	7.	2.
Cibona Zagreb	SF	5.	2.	QF	QF	SF	QF	2.	2.	12.	7.
Split	8.	10.	9.	15.	-	14.	10.	10.	-	-	-
Šibenka Dalmare	-	-	-	11.	-	-	-	-	-	-	-	-
Triglav osiguranje	10.	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Zadar	7.	1.	8.	QF	QF	7.	SF	5.	8.	14.	-
Zagreb	-	6.	11.	12.	13.	12.	11.	13.	6.	5.	9.	-
Nymburk	-	-	-	-	-	-	-	-	-	8.	-	-
Szolnoki Olaj	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Maccabi Tel Aviv	-	2.	-	-	-	-	-	-	-	-	1.	-
MZT Skopje	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Budućnost Podgorica	9.	-	5.	14.	-	5.	QF	6.	5.	SF	SF
Lovćen Cetinje	-	-	14.	-	-	-	-	-	-	-	-	-
Crvena zvezda Beograd	-	SF	SF	SF	SF	6.	QF	SF	9.	13.	10.
FMP Železnik	-	-	1.	SF	1.	2.	QF	8.	12.	-	-	-
Hemofarm Vršac	-	-	-	1.	SF	SF	2.	SF	SF	6.	12.	-
Partizan Beograd	-	-	-	2.	2.	1.	1.	1.	1.	1.	SF
Radnički Kragujevac	-	-	-	-	-	-	-	-	11.	10.	8.
Vojvodina Novi Sad	-	-	-	-	QF	-	9.	14.	-	-	-	-
Helios Domžale	-	-	-	16.	12.	8.	13.	12.	14.	-	13.	-
Slovan Ljubljana	11.	-	10.	10.	9.	13.	14.	-	-	-	-	-
Krka Novo Mesto	2.	7.	7.	-	-	-	-	11.	-	SF	11.
Olimpija Ljubljana	1.	SF	SF	QF	10.	9.	SF	9.	SF	2.	6.
Zlatorog Laško	SF	8.	6.	9.	14.	-	-	-	-	-	14.	-

Güncel sezon takımları (2012-13)

Ülke	Takımlar	Derece	Takım	Şehir	Salon (kapasite)
Hırvatistan	4
		A-1 Liga'da 1.	KK Cibona	Zagreb	Dražen Petrović Basketball Hall (5,400)
		A-1 Liga'da 2.	Cedevita Junior	Zagreb	Sutinska vrela (2,000)
		A-1 Liga'da 3.	KK Split	Split	Arena Gripe (6,000)
		Wild card	KK Zadar	Zadar	Krešimir Ćosić Hall (10,000)
Sırbistan	3
		Sırbistan Basketbol Ligi'nde 1.	KK Partizan mt:s	Belgrad	Pionir Hall (8,150)
		Sırbistan Basketbol Ligi'nde 2.	KK Radnički	Kragujevac	Hala Jezero (3,570)
		Sırbistan Basketbol Ligi'nde 3.	KK Crvena zvezda DIVA	Belgrad	Pionir Hall (8,150)
Bosna-Hersek	2
		BIH Ligi Şampiyonu	HKK Široki	Široki Brijeg	Pecara (capacity: 4,500)
		Wild card	KK Igokea	Aleksandrovac	Laktaši Sports Hall (3,000)
Slovenya	2
		1.A SKL Şampiyonu	KK Krka	Novo mesto	Leon Štukelj Hall (3,000)
		1.A SKL Finalisti	Olimpija	Ljubljana	Arena Stožice (12,480)
Macaristan	1	Wild card	Szolnoki Olaj KK	Szolnok	Tiszaligeti Sportcsarnok (3,000)
Makedonya	1	Wild card	KK MZT Skopje	Üsküp	Boris Trajkovski Sports Center (8,000)
Karadağ	1	Wild card	KK Budućnost	Podgorica	Morača Sports Center (5,000)

Finaller

Sezon	Şampiyon	Maç Sonucu	Finalist	Salon	Yer	MVP
2001-02	Union Olimpija	73-59	Krka	Tivoli Hall	Ljubljana, Slovenya	Jurij Zdovc
2002-03	Zadar	91-88	Maccabi Tel Aviv	Tivoli Hall	Ljubljana, Slovenya	Marko Popović
2003-04	Reflex	71-70	Cibona	Dražen Petrović Basketball Hall	Zagreb, Hırvatistan	Ognjen Aškrabić
2004-05	Hemofarm	89-76	Partizan	Pionir Hall	Belgrad, Sırbistan-Karadağ	Nebojša Bogavac
2005-06	FMP	73-72	Partizan	Dvorana Mirza Delibašić	Saraybosna, Bosna-Hersek	Vonteego Cummings
2006-07	Partizan	85-83, 94-82	FMP	Ev sahibi ve deplasmanlı 3 maçlık seri oynandı.		Vonteego Cummings (Oyun 1) Zoran Erceg (Oyun 2)
2007-08	Partizan	69-51	Hemofarm	Tivoli Hall	Ljubljana, Slovenya	Nikola Peković
2008-09	Partizan	63-49	Cibona	Belgrade Arena	Belgrad, Sırbistan	Novica Veličković
2009-10	Partizan	75-74	Cibona	Arena Zagreb	Zagreb, Hırvatistan	Jamont Gordon
2010-11	Partizan	77-74	Union Olimpija	Arena Stožice	Ljubljana, Slovenya	Nathan Jawai
2011-12	Maccabi Tel Aviv	87-77	Cedevita	Yad Eliyahu Arena	Tel Aviv, İsrail	Keith Langford
2012-13		-

• KK FMP, 2003-04 sezonunda Reflex ismiyle mücadele etti.

Şampiyonluklar

Kulüplere göre

Takım	Şampiyon	Finalist	Şampiyonluk Yılları	Finalist Yılları
Partizan	5	2	2007, 2008, 2009, 2010, 2011	2005, 2006
FMP	2	1	2004, 2006	2007
Maccabi Tel Aviv	1	1	2012	2003
Hemofarm	1	1	2005	2008
Union Olimpija	1	1	2002	2011
Zadar	1	-	2003	-
Cibona	-	3	-	2004, 2009, 2010
Cedevita	-	1	-	2012
Krka	-	1	-	2002

Normal Sezon Şampiyonlukları	Şampiyonluklar	Yıllar
Partizan	4	2006, 2008, 2009, 2011
Cibona	2	2004, 2010
Maccabi Tel Aviv	1	2012
FMP	1	2007
Hemofarm	1	2005
Crvena zvezda	1	2003
Union Olimpija	1	2002

Ülkelere göre

Ülke	Şampiyonlar	Finalistler	Şampiyonluk Yılları	Finalist Yıllar
Sırbistan	8	4	2004, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2011	2005, 2006, 2007, 2008
Hırvatistan	1	4	2003	2004, 2009, 2010, 2012
Slovenya	1	2	2002	2002, 2011
İsrail	1	1	2012	2003

Normal Sezon Şampiyonları	Şampiyonluklar	Şampiyonluk Yılları
Sırbistan	7	2003, 2005, 2006, 2007, 2008, 2009, 2011
Hırvatistan	2	2004, 2010
İsrail	1	2012
Slovenya	1	2002

Dış bağlantılar

• Resmî site (İngilizce)
• Eurobasket.com Lig Sayfası11 Ağustos 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• Fantaziranje.com Fantezi Adriyatik Ligi 11 Haziran 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.