Vikipedi

Şarköy

Tekirdağ'ın ilçesi
(Şarköy, Tekirdağ sayfasından yönlendirildi)
Başlığın diğer anlamları için Şarköy (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.

Şarköy, Tekirdağ ilinin bir ilçesi. Tekirdağ'ın güneybatısında, Marmara Denizi kıyısında kurulmuştur. Doğusunda ve güneyinde Marmara Denizi, batısında Gelibolu ilçesi, kuzeyinde Tekirdağ Merkez ilçesi ve Malkara ilçesi ile çevrilmiştir.[2] Şarköy ilçesinde biri ilçe merkezi ikisi kasaba olmak üzere 3 belediye (Hoşköy, Mürefte) teşkilatı vardır. Bunlar dışında ilçe merkezi 3 mahalleden oluşurken, ilçeye bağlı 26 köy bulunmaktadır.

Şarköy
İlçe
İlçe merkezinden bir görünüm
İlçe merkezinden bir görünüm
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlTekirdağ
Coğrafi bölgeMarmara Bölgesi
İdare
 • KaymakamAhmet Naci Helvacı
 • Belediye başkanıAlpay Var (CHP)
Rakım6 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam32.565
 • Kır
-
 • Şehir
32.658
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu59800
İl alan kodu282
İl plaka kodu59
Kent Müzesi
Şarköy Cumhuriyet Meydanı
Sahil yolu

Tarihçe

değiştir

Edirne Vilayet Matbaası Müdürü Şevket Dağdeviren'in yazdığı 1892 tarihli salnameye göre;

Gelibolu Sancağı’na bağlı olan Şarköy kazası, Ovamüstecep nahiyesi ile birlikte 16 Müslüman ve 11 Hristiyan köyde 624 hanede 2.936 Müslüman, 2.270 hanede 10.362 Hristiyan olmak üzere toplam 13.298 nüfusa sahiptir. Kazada 7 cami, 20 kilise, 9 okul, 6 han, 2 hamam, 29 değirmen, 2 fabrika, 3000 bağ, 9 bahçe, hükûmet konağı, karantina, telgrafhane ve vergi dairesi vardır. Kasabadan başka, Mürefte tarafındaki Eğrice Köyü’nde de iskele vardır. Başlıca ürünü ve ihracatı üzüm ve şaraptır. Şarapları Avrupa ülkelerinde aranmakta olup, bağcılığı gelişmektedir. Kaza içinde bir tuğla ve kiremit ocağı, kükürtlü su, çinko, kobalt, nikel ve krom maden damarları vardır.[3]

Antik Bizans haritalarına baktığımızda, Tristatis, Agora gibi yerler Şarköy'ün günümüzde bulunduğu noktadadır. Bizans döneminden kalan Kocaçeşme ve Gaziköy Çeşmesi yazıtları Gaziköy'de önemini korumaktadır. Osmanlı döneminden Cami-Kebir ve avlusundaki yazıtlı mezar taşları bölgenin tarihinden günümüze taşınmaktadır.[4]

1356 yılında Rumeli Fatih Süleyman Paşa Şarköy'ü fethetmiştir. Fethedildikten sonra Şehirköy olarak adlandırılırken Yörük Türkmenlerinin konuşmalarıyla Şehir Şar'a dönüşmüştür.

Coğrafya

değiştir

İlçenin toplam arazi varlığı 48.000 hektardır. Bu alanın 43.000 hektarı (%89,4) tarım arazisi, 5.100 hektarı (%10,6) tarım dışı arazidir.

İklim

değiştir

Bölgede ılıman Marmara iklimi görülür. Buna bağlı olarak doğal bitki örtüsünü alçak kesimlerde Akdeniz kökenli bitkiler oluşturmaktadır.

Demografi

değiştir
Yıl Toplam Şehir Kır
1927[5] 12.014 2.357 9.657
1935[6] 16.887 3.340 13.547
1940[7] 16.914 3.204 13.710
1945[8] 18.269 3.567 14.702
1950[9] 18.840 3.646 15.194
1955[10] 19.568 3.665 15.903
1960[11] 20.292 3.925 16.367
1965[12] 20.608 4.299 16.309
1970[13] 21.298 4.588 16.710
1975[14] 21.258 5.396 15.862
1980[15] 23.269 6.900 16.369
1985[16] 25.064 8.474 16.590
1990[17] 28.480 11.425 17.055
2000[18] 32.660 16.194 16.466
2007[19] 29.395 15.523 13.872
2008[20] 29.933 16.121 13.812
2009[21] 30.248 16.624 13.624
2010[22] 30.409 17.095 13.314
2011[23] 30.286 17.325 12.961
2012[24] 29.991 17.411 12.580
2013[25] 29.994 29.994 veri yok
2014[26] 31.524 31.524 veri yok
2015[27] 30.982 30.982 veri yok
2016[27] 31.330 31.330 veri yok
2017[27] 31.518 31.518 veri yok
2018[27] 32.565 32.565 veri yok
2019[27] 32.267 32.267 veri yok
2020[27] 32.658 32.658 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Belediye

değiştir
 
Belediye binası

Alpay Var 2015 ve 2017 yıllarında yapılan Cumhuriyet Halk Partisi kongrelerinde iki dönem üst üste Şarköy İlçe Başkanı seçildi. 31 Mart 2019 yerel seçimlerinde Şarköy’de Cumhuriyet Halk Partisinden aday olarak Belediye başkanı seçilmiştir.

Eğitim ve kültür

değiştir

Yapılan araştırmalarda 1913 yılında Şarköy'de bir ortaokul ve bir ilkokul var iken, 1923'teki cumhuriyetin ilanında sadece bir ilkokul kalmıştır.

1934 yılında Mürefte'de, 1938 yılına kadar Hoşköy, Gaziköy, Uçmakdere, Kirazlı köylerinde birer ilkokul açıldı. 1953 yılında Şarköy ilçe merkezinde, 1959 yılında Mürefte'de, 1972 yılında da Hoşköy'de birer ortaokul açıldı. 1 Ekim 1973'te Şarköy'de, 1980 yılında da Mürefte'de birer lise hizmete girdi.

Günümüzde Şarköy'de 9 ilköğretim okulu, 4 lise (1 genel, 1 Anadolu, 1 mesleki eğitim merkezi, 1 çok programlı lise), 1 halk eğitimi merkezi ve Namık Kemal Üniversitesi'ne bağlı 1 yüksekokul mevcuttur. Ayrıca Şarköy'de kültür ve sanat derneği, Atatürkçü Düşünce Derneği gibi sosyal faaliyetlerde bulunan derneklerde aktif durumdadır.

Taşımalı eğitim sistemi Şarköy'de uygulanmaktadır ve öğrenciler Şarköy, Mürefte, Hoşköy, Eriklice'deki ilköğretim okullarına ve liselere taşınmaktadır.

 
Eski Gelibolu yolu (İstiklal mahallesi)

2003 yılında yayın hayatına başlayan Şarköy'ün Sesi Gazetesi haftalık olarak yayınlanmaktadır.

Sağlık

değiştir

Şarköy ilçesinde sağlık hizmetlerinin verilebilmesi için toplum sağlığı merkezi, devlet hastanesi, aile sağlığı merkezleri ve mahalle sağlık evleri bulunmaktadır. Devlet hastanesi ise 100 yataklıdır.

İlçede, 4 aile sağlığı merkezi ve 7 sağlık evi vardır:

  • Cumhuriyet Aile Sağlığı Merkezi
  • Selahattin Aslan Aile Sağlığı Merkezi
  • Mürefte Aile Sağlığı Merkezi
  • Hoşköy Aile Sağlığı Merkezi
  • Eriklice Sağlık Evi
  • Yeniköy Sağlık Evi
  • Çınarlı Sağlık Evi

Ekonomi

değiştir

Turizm

değiştir
 
Marmara denizinde sudan yeni kalkmış bir rüzgâr sörfçüsü.

Şarköy ilçesi, 60 km uzunluğunda sahillere sahiptir.[kaynak belirtilmeli] 2006 yılında denizi ve kumsalıyla Mavi Bayrak almaya hak kazanmıştır. Aynı başarıyı 2007, 2008, 2009, 2010, 2011 ve son olarak da 2012 yıllarında da göstermiştir.

Şarköy ilçe merkezinde otel, motel ve pansiyonların yatak kapasitesi 750 dolayındadır.[kaynak belirtilmeli] Haftanın belirli günlerinde turistik amaçlı olarak Şarköy'den Avşa, Marmara Adası ve birtakım turistik mekânlara motor gezileri düzenlenmektedir.

Yamaç paraşütü, Şarköy bölgesinde yapılabilecek aktivitelerden biridir.[28]

Tarım

değiştir

Mikroklima özelliği gösteren ilçede çok yönlü tarım yapılmaktadır. Her ne kadar ekiliş alanı olarak %50,63 oranı ile ilk sırada tarla ürünleri yer alıyorsa da ekonomik yönden en çok gelir getiren ürünler sırasıyla üzüm, zeytin, buğday, ayçiçeği ve diğer tarla ürünleri yer almaktadır. İlçenin doğusunda kalan merkez arazisi ve sahil köylerinde bağcılık ve zeytincilik ön planda yer alırken diğer bölgelerde tarla ziraatı ağırlık kazanmıştır. Sahil köylerinde özellikle Gaziköy ve Uçmakdere köylerinde bağ olmayan alanlarda tütün yetiştiriciliği yapıldığı, iç kısımlarda kalan köylerde ise bağ alanları dışındaki yerlere buğday ve arpa ekilişi yapıldığı görülmektedir.

 
Şarköy zeytini

Kapama zeytin yetiştiriciliği yapılan alan 1.500 hektardır. Yöre koşullarında bağ ve zeytin karışık yetiştirilmektedir. İlçede yetiştiriciliği yapılan zeytin çeşidi gemlik tipi olup sofralık olarak tüketilmektedir. Elek altı diye tabir edilen ve sofralık olarak faydalanılmaya uygun olmayan zeytinlerle, ağaç altına dökülenler yağlık olarak değerlendirilmektedir. İlçenin yıllık zeytin üretimi 5.000 ton civarında gerçekleşmektedir. Üretim de bir önceki yılda yaşanan düşük sıcaklık – donlar üretim miktarında yıllar itibarıyla farklılıklar ortaya çıkarmaktadır.

Tarla arazisinde en yaygın ekilişi yapılan ürünler buğday, ayçiçeği, arpa ve tütündür. 2003-2004 üretim yılı buğday ekim alanı 4.370 hektar olup 2004 yılı rekoltesi üretim 17.480 ton olarak gerçekleştiği tahmin edilmektedir. Aynı dönemde Arpa ekim alanı 490 hektar olup üretim 1960 ton olarak tahmin edilmiştir. 2004 yılı Ayçiçeği ekim alanı 31770 hektar olup tahmini üretim 4500 tondur. Ayçiçeği üretiminde çeşitli firmalara ait hibrit ayçiçeği tohumlukları kullanılmak ta olup yağlık ayçiçeği üretimi yapılmaktadır. Tütün üretimi 100 hektarlık alanda yapılmakta olup yıllık tütün üretimi 100 ton civarındadır.

Sebze üretimi daha çok aile tüketimini karşılamaya yönelik olup en fazla üretimi yapılan sebze domatestir.

İlçede tarımsal mekanizasyon gelişmiş olup, toprakların tamamına yakın kısmı makine ile işlenmektedir. Sadece kırsal alan köylerinde yamaçlarda kalan birkaç parça bağ alanı at ile çekilen hayvan pulluğu ile yapılmaktadır.

Hayvancılık

değiştir

İlçenin Marmara Denizi'ne sınır olan kıyı şeridinin uzun olması balıkçılık için olumlu bir ortam yaratmaktadır. İlçe merkezi ile Hoşköy ve Mürefte beldelerinde olmak üzere 3 adet faal balıkçı barınağı mevcuttur. Merkez, Hoşköy ve Mürefte beldelerinde olmak üzere üç adet Su Ürünleri Kooperatifi çalışmalarına devam etmektedir. İlçede kefal, çinekop, levrek, mezgit, kalkan, istavrit, lüfer, uskumru, palamut vb. balık türleri ile karides ve kum midyesi avcılığı yapılmaktadır. 2004 yılında 303,2 ton deniz ürünü istihsal edilmiş olup, su ürünlerinden elde edilen parasal gelir 1.786.325.000 Türk lirasıdır.

Kaynakça

değiştir
  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2012. 
  2. ^ "Şarköy Belediyesi / Coğrafi Bilgiler". www.sarkoy.bel.tr. 27 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2024. 
  3. ^ Kazancıgil Ratip, Gökçe Nilüfer, Dağdevirenzade M. Şevket Bey'in Edirne Tarihi ve Balkan Savaşı Anıları, Türk Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesi Yayınları, 2005 Edirne
  4. ^ "Şarköy". tekirdag.ktb.gov.tr. 11 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2024. 
  5. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  6. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  7. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  8. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  9. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  10. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  11. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  12. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  25. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  26. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  27. ^ a b c d e f
  28. ^ "Şarköy Belediyesi / Yamaç Paraşütü". www.sarkoy.bel.tr. 27 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2024. 

Dış bağlantılar

değiştir
 
Wikimedia Commons'ta Şarköy ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
"https://tr.wiki.x.io/w/index.php?title=Şarköy&oldid=34269361" sayfasından alınmıştır