İller Bankası
İLBANK A.Ş., bütün işlemlerinde kuruluş kanunu ve özel hükümlerine bağlı, tüzel kişiliğe sahip, Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın ilgili kuruluşu olan bir kamu kurumudur.
 | |
| Tip | Banka |
|---|---|
| Tür | Finansal hizmetler |
| Kuruluş | 11 Haziran 1933 |
| Kurucu | Mustafa Kemal Atatürk |
| Genel merkezi | Emniyet, Yenimahalle, Ankara, Türkiye |
| Net gelir |  524,543 milyon ₺(2014)[1] |
| Sahibi | İl Özel İdareleri ve Belediyeler [2] |
| Çalışan sayısı | 2676(2014)[1] |
| Web sitesi | ilbank.gov.tr |
| Dipnotlar / referanslar İlbank A.Ş. Türkiye Cumhuriyeti Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın ilgili kuruluşudur. | |
Tarihçe
değiştir
İller Bankası, Atatürk'ün isteği üzerine 11 Haziran 1933 tarihinde 2301 sayılı yasaya dayanarak 15 Milyon Türk lirası sermaye ile " Belediyeler Bankası" adı altında kuruldu. Sadece belediyelere yönelik etkinlik gösteren banka, tüzüğü gereği İl Özel İdarelerine ve köylere dair çalışma yapamaması, kurumun hızlı gelişmesi gibi gerekçelerle, 1944 yılında Mahalli İdareler İmar Bankasına dönüştürülmek üzere TBMM Bütçe komisyonunda bugünkü adına; İller Bankası haline getirildi. Yeni haliyle yasa, 23 Haziran 1945 tarihinde uygulanmaya başladı. TBMM'de 02.01.2011 tarihinde kabul edilen ve 08.02.2011 tarihinde Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren "İller Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun" ile kurum 9.000.000.000 TL sermayeli anonim şirket olarak yeniden yapılandırılmıştır. Banka Yönetim Kurulunun kararı ve Çevre ve Şehircilik Bakanlığının yazısı ile Bakanlar Kuruluna sunulan sermaye artırım kararının onaylanmasından sonra 9 milyar TL olan İller Bankası sermayesi 18 milyar TL'ye çıkarıldı. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan imzasıyla Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre, İLBANK Anonim Şirketinin sermayesinin 30 milyar liraya çıkarılmasına karar verildi. Söz konusu karar, 6107 sayılı İller Bankası Anonim Şirketi Hakkında Kanun'un 4'üncü maddesi uyarınca verildi. İller Bankası halihazırda Türkiye'de 19 şube ile hizmet vermektedir.[3][4] 6659 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile sermayesi 45.000.000.000 Türk Lirasına çıkarılmıştır.[5]
Organizasyon Yapısı
değiştirGenel Kurul
değiştirBanka Genel Kurul temsilcileri; İl Özel İdarelerinin il genel meclisi üyeleri arasından 20 kişi, Belediye Başkanları arasından her ili temsilen seçilen birer kişi, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği, Maliye Bakanlıkları ile Hazine Müsteşarlığını temsilen birer kişiden olmak üzere toplam 104 temsilciden oluşmaktadır.[6]
Yönetim Kurulu
değiştirBanka Yönetim Kurulu; Çevre ve Şehircilik Bakanlığını temsilen 4 üye, İl Özel İdareleri ve Belediyeleri temsilen Banka Genel Kurulu tarafından seçilen 2 üye, Banka Genel Müdürü olmak üzere toplam 7 üyeden oluşmaktadır.[6]
Denetim Kurulu
değiştirBanka Yönetim Kurulu; Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından atanan 2 üye, Maliye Bakanlığı tarafından atanan 1 üye olmak üzere toplam 3 üyeden oluşmaktadır.[6]
Genel Müdürlük
değiştirGenel Müdür, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının teklifi üzerine Cumhurbaşkanı tarafından atanır.[6] 13 Ocak 2017 tarihinde İller Bankası A.Ş.'de Genel Müdürlüğe asaleten atanan Yusuf Büyük, hâlen bu görevi sürdürmektedir.[7]
Genel Müdürlük Birimleri
değiştirHizmet Birimleri
değiştir- Bankacılık Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
- Muhasebe ve Mali İşler Dairesi Başkanlığı
- Yatırım Değerlendirme Dairesi Başkanlığı
- Planlama ve Koordinasyon Dairesi Başkanlığı
- İnsan Kaynakları Dairesi Başkanlığı
- Proje Dairesi Başkanlığı
- Kaynak Geliştirme Dairesi Başkanlığı
- Uluslararası İlişkiler Dairesi Başkanlığı
- Altyapı Uygulama Dairesi Başkanlığı
- Üstyapı Uygulama Dairesi Başkanlığı
- Mekansal Planlama Dairesi Başkanlığı
- Bilgi İşlem Dairesi Başkanlığı
- Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı
- Yatırım Koordinasyon Dairesi Başkanlığı[6]
İç Sistem Birimleri
değiştir- Teftiş Kurulu Başkanlığı
- İç Kontrol Dairesi Başkanlığı
- Risk Yönetimi Dairesi Başkanlığı[6]
Danışma Birimleri
değiştir- Hukuk Müşavirliği[6]
Özel Kalem, Büro, Kurul ve Komisyonlar
değiştir- Özel Kalem Müdürlüğü
- Yönetim Kurulu Büro Müdürlüğü
- Denetim Komitesi Büro Müdürlüğü
- Basın ve Halkla İlişkiler Müdürlüğü[6]
Yurt İçi Hizmet Birimleri
değiştir- İstanbul, Bursa, İzmir, Eskişehir, Antalya, Konya, Ankara, Adana, Kayseri, Gaziantep, Diyarbakır, Elazığ, Van, Erzurum, Sivas, Samsun, Trabzon ve Kastamonu olmak üzere 18 adet bölge hizmet birimlerinden oluşmaktadır.
Görev ve Yetkiler
değiştirGenel Kurul Görev ve Yetkileri
değiştir- Yıllık faaliyet ve Denetim Kurulu Raporları ile bilanço kar ve zarar hesaplarını incelemek.
- Tahsil imkânı olmayan alacakları iptal etmek.
- Bankacılık Kanunu ile Türk Ticaret Kanununda belirtilen görevleri ifa etmek.
- Ana sözleşme değişikliklerini onaylamak.[6]
Yönetim Kurulu Görev ve Yetkileri
değiştir- Kredi açılması, iç ve dış piyasalardan fon ve kredi temini, kredi faiz oranlarını belirlemek.
- Banka faaliyet alanı ile ilgili şirket kurulması için karar almak.
- Yurt içi ve dışında irtibat büroları, temsilcilikler, bölge müdürlükleri açılması ve kapatılmasına karar vermek.
- Banka yıllık bütçesinin değiştirilmesi ve tasdik edilmesini sağlamak.
- Yıllık faaliyet raporu, bilanço ve kâr-zarar hesaplarının hazırlamak.
- Genel Müdürlükçe hazırlanan yönetmelik ve yönergeleri tasdik etmek.
- Açılan kredileri yeniden yapılandırmak.
- Denetim ve benzeri komite komisyonlarının kurulması ve bunların işleyiş normlarını belirlemek.
- Banka temsil ve ilzam usul ve esaslarını belirlemek.[6]
Denetim Kurulu Görev ve Yetkileri
değiştir- Banka iş ve işlemlerini denetlemek.
- Banka defterlerini incelemek, banka kasasını denetlemek, bütçe ve bilançoların kayıtlara uygunluğunu denetlemek.[6]
Genel Müdürlük Görev ve Yetkileri
değiştir- Banka'nın idari işlemleri ile banka faaliyetlerinin etkin ve sağlıklı bir şekilde yürütülmesini sağlamak.
- Yönetim Kurulunca belirtilen kıstaslar çerçevesinde bankayı üçüncü kişilere karşı temsil etmek ve temsil yetkisini devretmek.[6]
Faaliyet Konuları
değiştirBankacılık ve Finans
değiştir- Yerel Yönetimlere Genel Bütçeden ayrılan payların dağıtımını yapmak.
- Yerel Yönetimlere ve Yerel Yönetimlerin %50 ve üzeri hissesi bulunan şirketlere nakdi-gayri nakdi kredi açmak veya hibe tahsis etmek.
- Yurt içi ve yurt dışı finans kuruluşlarından kaynak temin etmek ve bunlarla işbirliği sağlamak.
- Her türlü araç, menkul, gayrimenkul değerlemesi ile alım-satımını yapmak.
- Kâr amaçlı şirket kurmak veya devretmek.
- Sigorta acenteliği yapmak.
- Kendi öz kaynaklarından olmaması koşulu ile yurt dışında kurum-kuruluşlara finansman temin etmek veya finansman teminine aracılık etmek.[6][8]
Mühendislik ve Danışmanlık
değiştir- Yerel Yönetimlere proje geliştirmek.
- Yerel Yönetimlere danışmanlık ve teknik hizmet vermek.
- Yerel Yönetimlerin yapım uygulama işlerini gerçekleştirmek.
- Yerel Yönetimlere eğitim ve bilgilendirme faaliyetlerini sağlamak.
- Kendi öz kaynaklarından olmaması koşulu ile yurt dışında kurum-kuruluşlara teknik destek ve danışmanlık sağlamak.[6][8]
Uzmanlık Alanları
değiştirBankacılık ve Finans
değiştirYerli veya Yabancı kaynaklı fon ve hibe temini, diğer kalkınma ve yatırım bankacılığı işlemleri.[9]
Proje ve Mekansal Planlama
değiştirSayısal haritalar, nazım ve imar planlama, jeolojik etüd raporları hazırlanması, kamulaştırma hizmetleri.[9]
Üst Yapı Hizmetleri
değiştirHizmet binaları, terminal binaları, iş merkezleri, çevre düzenlemesi, yol, alışveriş merkezleri, hal binaları, park ve bahçeler, peyzaj planlama, soğuk hava depoları proje yapım-uygulama-danışmanlık ve destek hizmetleri.[9]
Alt Yapı Hizmetleri
değiştirİçmesuyu hatları, kanalizasyon hatları, arıtma tesisleri, katı atık depolama tesisleri, derin deniz deşarjı, termal enerji tesisleri proje yapım-uygulama-danışmanlık ve destek hizmetleri.[9]
Gelir ve Gider Durumu
değiştirBanka'nın faaliyet gelirlerini; yerel yönetimlere ve ticari bankalara açılan kredilerin faizlerinden elde edilen gelirler, sigortacılık gelirleri, merkezi hükûmet vergi gelirlerinden belediyelere düşen payın %2'si, teknik kontrolörlük hizmet gelirleri, iştiraklerden ve diğer menkullerden elde edilen gelirler ile gayrimenkul satım ve kira gelirleri oluşturur.[9]
Banka; 3216 belediye, 81 adet il özel idaresi, 15 adet su ve kanalizasyon idaresi olmak üzere toplam 3314 adet mahalli idareye hizmet vermektedir.[9][10]
Kredi Notu
değiştir| FITCH RATINGS | NOT | GÖRÜNÜM | AÇIKLAMA |
|---|---|---|---|
| Uzun Vadeli Yabancı Para Kredi Notu | BBB- | Durağan | Yatırım yapılabilir seviyedir. |
| Uzun Vadeli Türk Parası Kredi Notu | BBB | Durağan | Kredi değerliliği "iyi" seviyededir. |
| Ulusal Uzun Vadeli Kredi Notu | AAA | - | En yüksek kredi kalite seviyesidir. |
| Kısa Vadeli Yabancı Para Kredi Notu | F3 | - | Yatırım yapılabilir seviyedir. |
Yukarıda yer alan değerleme Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu olan Fitch Ratings tarafından 2014 yılında yapılmıştır.[1]
Kredi Tahsis Faiz ve Danışmanlık,Denetim Hizmet Gider Oranları
değiştirBanka tarafından yerel yönetimlerin kullandığı;
- malzeme ve araç gereç alımı ve kamulaştırma kredilerinde %11,
- üstyapı ve diğer altyapı kredilerinde %9,
- altyapı kredilerinde %7 faiz oranı uygulanır.[11]
Ayrıca, Banka tarafından denetim ve malzeme alımı ile kamulaştırma denetiminde;
- izleme usulünde %1,
- müşterek denetim usulünde %2,
- tam denetim usulünde %3 komisyon oranı uygulanır.[11]
Belediyelere Yapılan Mali Yardımlar
değiştirBELDES Projesi
değiştirBELDES projesi kapsamında, nüfusu 10.000 altında bulunan belediyelerin içme suyu proje ve inşaat işleri Banka tarafından bedelsiz olarak yapılmaktadır.[1]
SUKAP Projesi
değiştirSUKAP projesi kapsamında, nüfusu 25.000 altında olan belediyelerin içme suyu, kanalizasyon, yağmur suyu ve şebeke arıtma tesislerinin inşaatı %50 oranında hibe, Banka tarafından %50 oranında kredi sağlanarak yapılmaktadır.[1]
Sosyal Sorumluluk
değiştirBanka tarafından;
- Eğitime %100 destek projesi kapsamında 150 öğrenci kapasiteli Otistik Engelliler Okulu için ₺ 6.719.000
- İller Bankası Gençlik ve Spor kulübüne spor faaliyetlerinin devamı için ₺ 1.500.000
- Yerel yönetimlerin altyapı ihtiyaçları ve Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlı okulların ihtiyaçları için ₺ 1.087.000 yardım ve bağış yapılmıştır.[9]
İştirakler
değiştir2012 yılı itibarıyla Banka'nın iştiraklerindeki payı;
- Niğbaş Niğde Beton Sanayi ve Ticaret A.Ş. (NİĞBAŞ) firmasında %1,86'dır.
- Emlak Konut Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı A.Ş. (Emlak Konut GYO) firmasında %0,000032152'dir.[9]
Kaynakça
değiştir- ^ a b c d e "2014 İlbank A.Ş. Faaliyet Raporu" (PDF). ilbank. 2014. 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015.
- ^ "Ortaklık Yapısı ve Sermaye". ilbank. 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020.
- ^ "6659 Sayılı Cumhurbaşkanı Kararı" (PDF). 10 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ocak 2023.
- ^ a b c d e f g h i j k l m n "Kurum Mevzuatı". ilbank. 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 22 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2020.
- ^ a b "Bankanın Faaliyet Konuları". ilbank. 7 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2014.
- ^ a b c d e f g h "2012 İlbank A.Ş. Faaliyet Raporu" (PDF). ilbank. 2012. 19 Mart 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2014.
- ^ "İller Bankası'ndan personel açılımı". Akşam. 1 Nisan 2013. 23 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mart 2014.
- ^ a b "İller Bankası'ndan Belediyelere Müjde". 1 Haziran 2015. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2015.
Kaynak hatası: <references> üzerinde tanımlanan "haber1" adındaki <ref> etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: Kaynak gösterme)
<references> üzerinde tanımlanan "Rapor_2013" adındaki <ref> etiketi önceki metinde kullanılmıyor. (Bkz: Kaynak gösterme)