Niğde: Revizyonlar arasındaki fark

[kontrol edilmemiş revizyon][kontrol edilmiş revizyon]
İçerik silindi İçerik eklendi
Köy madala (mesaj | katkılar)
Kardeş kentler: Arapça sözcük Türkçe yazıldı.
Etiketler: Geri alındı Mobil değişiklik Mobil ağ değişikliği Gelişmiş mobil değişikliği
Justinianus (mesaj | katkılar)
Gerekçe: + Yapıcı olmayan değişiklik (VP:MİLLİ)
Etiket: Elle geri alma
1. satır:
{{İlknot|Bu sayfa Niğde ilinin kentşehir merkezini anlatmaktadır. İl için [[Niğde (il)]] sayfasına bakınız.}}
{{Yerleşim bilgi kutusu
| ad = Niğde
| yerleşim_türü = kent Şehir
| görüntü = NigdeKale2.jpg
| görüntü_açıklaması =
34. satır:
| website = {{URL|http://www.nigde.bel.tr/}}<br>{{URL|http://www.nigde.gov.tr/}}
|işaretleme_haritası=}}
'''Niğde''', Türkiye'nin [[İç Anadolu Bölgesi]]'nde 1.299 m yükseklikteki [[Niğde (il)|Niğde]] ilinin kentşehir merkezidir.<ref>{{Web kaynağı | başlık = İlçelerimiz | url = http://nigde.gov.tr/ilcelerimiz | website = nigde.gov.tr | yayıncı = Niğde Valiliği | erişimtarihi = 17 Kasım 2022 | arşivurl = https://web.archive.org/web/20190321142618/http://nigde.gov.tr/ilcelerimiz | arşivtarihi = 21 Mart 2019}}</ref>
 
Niğde merkez ilçe nüfusu 2020 istatistiklerine göre 230.776 kişidir.<ref>{{Web kaynağı |url=https://www.nufusu.com/ilce/merkez_nigde-nufusu |başlık=Niğde merkez ilçe nüfusu (2022) |erişimtarihi=4 Kasım 2020 |arşivurl=https://web.archive.org/web/20210909054458/https://www.nufusu.com/ilce/merkez_nigde-nufusu |arşivtarihi=9 Eylül 2021 |ölüurl=hayır }}</ref>
44. satır:
Niğde'nin en eski adının Nahita ya da Nakita olduğu öne sürülmektedir. Bu ada ilk kez İbn Bibi'de rastlanmıştır.<ref>[Yurt Ansiklopedisi, C.8, Anadolu Yayıncılık, Istanbul 1982-1983, s.6159]</ref>
 
Eski [[Cumhuriyet Halk Partisi|CHP]] Niğde Milletvekili Dr. [[Avram Galanti]] ise Niğde kitabında:“Niğde’nin en eski adıismi Anahita’dır. Anahita, bir ilahenin adıdırismidir ki, kameri ve bereketi simgelertemsil eder.” demektedir.<ref>[Avram Galanti; Niğde, s.5.]</ref>
 
Nakida adı kimi zaman Nekide olarak da kullanılmış, 14. yüzyılda aynı sözcük Arap harfleriyle Nîkde okunacak biçimde yazılmıştır. Cumhuriyet'ten sonra bu ad, Niğde'ye dönüştürülmüştür.
59. satır:
 
== İklim ==
Niğde'de Orta Anadolu'nun tipik kara iklimi görülür. Yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlıdır. Yağışların kar olarakhaline kışın, yağmur olarakhaline ise ilkbaharda rastlanmaktadır.
 
En sıcak ay ortalaması temmuz ayına, en soğuk ay ortalaması ise ocak ayına denk gelir. Gerek mevsimler arasındaki sıcaklık farkı, gerekse gece ve gündüz arasındaki sıcaklık farkı, kara ikliminin en sıcak örneğidir.
65. satır:
Niğde'de yapılan gözlemlere göre sıcaklık ortalaması 37,7 derece ile temmuz ayına, en düşük sıcaklık ise (-)21 derece ile şubat ayına rastlar.
 
Nisan, Mayıs ve Haziran ayının ilk yarılarına kadar sağanak halinde, bazen de ayrı sürekli yağış yapan şartları görünür. KenttekiŞehirdeki yağış ortalaması 0,9&nbsp;mm'dir. Yağışın en fazla olduğu ay, 78,5&nbsp;mm ile nisan; en az olduğu ay ise, 0,2&nbsp;mm ile temmuz ayıdır.
 
Niğde'de ortalama oransalnispi nem %56'dır. Nemin en fazla olduğu ay %80 ile şubat, en düşük olduğu ay %30 ile ağustos ayıdır.
 
== Eğitim ==
Şehirdeki tek üniversite, 3 Temmuz 1992 tarih ve 3837 sayılı yasanınkanunun ek 22. maddesine göre 11 Temmuz 1992 tarihinde Niğde Üniversitesi adıyla kurulan ve Ağustos 2016'da yapılan değişiklikle günümüzdeki adına kavuşan [[Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi]]'dir. Üniversite 13 fakülte, 2 yüksekokul, 6 meslekyüksekokulu ile faaliyetlerini sürdürmektedir.
 
== Ekonomi ==
İlin ekonomisi çoğunlukla tarıma dayalıdır. Özellikle patates, lahana, elma, şeker pancarı üretimi ile ön plana çıkan tarım faaliyetlerinin yanı sıra; halı, şeker, meyve suyu, un, çimento ve kimya sanayilerinin önemli bir bölümü Niğde ilinde vardırmevcuttur.
 
== Turizm ==
Niğde; doğal güzellikleri, kültürel varlıkları ve termal kaynakları ile turizm açısından önemli cazibelere sahiptir. Günümüzden itibaren 10 bin yıllık kesintisiz bir yerleşim merkezi olan Niğde'de bu süreç içinde Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı döneminden günümüze ulaşmış birçok tarihi eser vardırmevcuttur.
[[Dosya:Ulukisla.JPG|alt=Ulukışla Merkez|küçükresim|upright=1.19|Ulukışla ilçesinden görüntü]]
Roma döneminden günümüze ulaşan en önemli tarihi eserler Roma havuzu ve o havuzun suyunu eski kent merkezi olan Kemerhisar’a (Tyana) taşıyan su kemerleridir.
89. satır:
 
=== Niğde Kalesi ===
[[Niğde Kalesi]], bir höyük olan Alaaddin Tepesi’nin kuzey kısmı üzerine inşa edilmiştir. Yapımİnşa kitabesi olmadığı için yapım tarihini kesin olarak bilinmemekle; muhtemelen IX. yüzyılda Bizanslılar zamanında yapılmıştırinşa edilmiştir. Esas biçiminişeklini ise Anadolu Selçuklu hükümdarları ''II. Kılıçarslan'' (1155–1192), ''II. Rüknettin Süleyman Şah'' (1196–1204) ve ''I. Alâeddin Keykubat'' (1220–1237) dönemlerinde almıştır.
 
Yapı, iç kale ile onu çevreleyen ve konut alanlarını kuşatan kalın bir surla dış kaleden oluşmaktadır. İç kale ve surlar, kentinşehrin doğu tarafında yer alan ve fazla yüksek olmayan, kuzey-güney doğrultusunda uzanan tepenin üzerine yapılmıştırinşa edilmiştir. Bu tepeye daha sonra üzerinde bulunan Alâeddin Camii’nden dolayı “Alâeddin Tepesi” adı verilmiştir. Kale bugün fonksiyonunu yitirmişkaybetmiş olup; burada ''iç kale'', ''Alâeddin Camii''
(1223) ''Hatıroğlu Çeşmesi'' (1267–68) ve ''Rahmaniye Camii'' (1747) ile Alâeddin Tepesi bulunmaktadır. Kalenin eteklerine sonradan ev ve iş yerleridükkanlar yapılmıştır.
 
Niğde Kalesi’nin kapalı mekanlarındaki Geleneksel Yaşam Sergileri, yerli ve yabancı ziyaretçiler tarafından ücretsiz olarak gezilebilmektedir.
100. satır:
 
=== Alâeddin Camii ===
[[Alâeddin Camii (Niğde)|Alâeddin Camii]], [[Birinci Alâaddin Keykubâd]] zamanında Niğde Sancakbeyi Zeyneddin Başara tarafından 1233'te yaptırılmıştır.[[Selçuklu]] sanatının günümüze kadar en iyi korunmuş eserlerinden olup, mihrap ve minberi çok güzel bir sanat abidesidir. Niğde'nin en eski camisi olup Mîmar Sıddık bin Mahmud ve kardeşi Gazi yapmıştır. Sarı ve kül renkli kesme taştan yapılan caminin doğu kapısı son derece güzel geometrik motiflerle süslüdür. Cami süslemeleri bakımından Selçuklu devrinin en değerlikıymetli eserlerinden biridir. Damalı minaresi camiye ayrı bir güzellik katmaktadır. Caminin kapısı yılın belli bir zamanında sabahın ilk ışıklarının kapıya vurmasıyla kapıda bir kız silueti görülür. Rivayete göre caminin mimarı hükümdarın kızına aşık olur ve kızın güzelliğini bu motiflere işler.
 
=== Sungur Bey Camii ve Türbesi ===
110. satır:
 
=== Hanım Camii ===
Alâaddin Tepesi'nin doğusunda olup 1452'de yapılmıştır, Rahmaniye veya Kale camii olarak da adlandırılır. Arife Hanım tarafından onartıldığıtamir ettirildiği için Hanım Camii olarak bilinir. Karamanoğulları devri eseridir.
 
=== Ak Medrese ===
118. satır:
Taç kapısı üzerindeki inşa kitabesine göre, 712H./1312–13 M. yılında yapılmıştır. Moğol İlhanlı valisi Sungur Bey zamanında [[Anadolu Selçuklu]] hükümdarı IV. Rukneddin Kılıç Aslan’ın kızı Hüdavend Hatun yaptırmıştır. Günümüze bazı onarımlar görerek gelen türbe, orijinal özelliğini korumaktadır.
[[Dosya:Hüdâvend Hatun Kümbeti.jpg|alt=Hüdâvend Hatun kümbeti|küçükresim|upright=1.53|Hüdâvend Hatun türbesi Niğde]]
Yapı, tek katlı ve sekizgen planlı türbeler grubuna girer. Yapı inşasında sarımtırak renkte ince yönü trakit taşı; kapı ve pencerelerin [[söve]], kemer ve [[lento]]lar ile kasnaktaki kuşak ve kitabelerde beyaz mermer kullanılmıştır. Kasnaktaki sivri kemerli [[alınlık]]lardaki bezemelerle, pencerelerdeki fi gürlü süslemelerde ve pencere şebekelerinde daha ince dokulu ve sert olan kırmızımtırak renkte taş; iç mekânın kubbe kasnağında sağır sivri kemerlerde siyah kesme taş kullanılarak oldukça zengin malzemeye yer verilmiştir. Yapının inşasında oldukça temiz ve özenliitinalı bir işçilik görülür.
 
Türbe, sekiz kenarlı bir kaide üzerinde sekizgen gövde olarak yükselmekte ve üstte On altı kenarlı kasnağa dönüşerek içten kubbeye, dıştan da sekiz kenarlı piramidal külahla kapatılmıştır. Türbe yapı bakımından olduğu kadar, bitkisel, geometrik ve özellikle figürlü plastik bezemeleri bakımından özeldir.
158. satır:
* Yeşil Bor Gazetesi
 
== Kardeş kentlerşehirler ==
{{Ayrıca bakınız|Kardeş şehir}}
* {{bayraksimge|Almanya}} [[Melle, Almanya|Melle]], [[Almanya]]
"https://tr.wiki.x.io/wiki/Niğde" sayfasından alınmıştır