Çobanlar
Çobanlar, Afyonkarahisar iline bağlı bir ilçedir.
| Çobanlar | |
|---|---|
 Türkiye'de bulunduğu yer | |
 İlçe sınırları haritası | |
| Ülke | Türkiye |
| İl | Afyonkarahisar |
| Coğrafi bölge | Ege Bölgesi |
| İdare | |
| • Kaymakam | Mücahit Öztürk[1] |
| • Belediye başkanı | Ali Altuntaş (AK Parti) |
| Yüzölçümü | |
| • Toplam | 402 km² |
| Rakım | 990 m |
| Nüfus (2018) | |
| • Toplam | 14.503 |
| • Kır | 5,089 |
| • Şehir | 9.266 |
| Zaman dilimi | UTC+03.00 (TSİ) |
| Posta kodu | 03060 |
| İl alan kodu | 0272 |
| İl plaka kodu | 03 |
Resmî site Belediye | |
Tarihçe
değiştirYöre tarihinin Akarçay Nehri kenarındaki höyüklerden de anlaşıldığı gibi Eski Tunç Çağı'na kadar uzandığı bilinmektedir. Bugünkü Kocaöz (Feleli) Köyü'nde antik Anabura kenti kurulmuştur. Afyon Arkeoloji Müzesi'nde bulunan Artemis heykeli buradan çıkarılmıştır.
Bir rivayete göre: Danişmentlileri oluşturan Avşar boylarından Süleymanlı koluna mensup bir grubun bu bölgeye yerleştiği Çobanlar, Işıklar ve Sülümenli beldelerinin bu oymak tarafından kuruldugu, hatta kurucuların kardeş oldukları rivayet edilir. Bilindiği gibi Danişmendlilerin dağılmasıyla onlara bağlı birçok oymak ve boy başta Batı Anadolu olmak üzere birçok yere dağılmışlardır.
Rivayete göre; bölgenin Bizanslılardan Türklere geçmesiyle Çobanlar'ın, Sülümenli'nin ve Işıklar'ın Dulkadiroğulları Beyliği'ne mensup Oğuzların Avşar boyunun Civanşirli kolunun Selmanlı, Sülümenli, Süleymanlı aşireti tarafından kurulduğu rivayet edilmektedir.
Bir başka rivayete göre ise; Civanşirli aşiretine mensup bir oymağın Mısır dolaylarından Eskişehir'e geldiği bu oymaktan iki kardeşin Afyonkarahisar'ın Çobanlar, Işıklar ve Sülümenli beldelerine göç ederek yerleştiği rivayet edilmektedir. Çobanlar halkının kökeninin bu aşirete mensup olduğu, hatta birkaç kitapta Çobanlar'ın 1151 yıllarında fethedildiği yazmaktadır. Bununla birlikte yine Kanunu Sultan Süleyman zamanındaki vergi kayıtlarından Çobanlar isminin Çobanlar-ı kebir (Büyük Çobanlar) olarak adlandırıldığı anlaşılmaktadır. Yine ilçeye değişik vesilelerle civar köy kasabalardan zaman zaman göç olduğu ilçedeki bazı insanların soyadlarından da anlaşılmaktadır.
Ayrıca, Nâzım Hikmet Kuvay-i Milliye Destanında Akarçay'dan ve Büyükçobanlar Köyü'nden şöyle bahseder;
".... Akarçay belki bir akar su, belki bir ırmak, belki küçücük bir nehirdir. Akarçay Dereboğazı’nda değirmenleri çevirip ve kılçıksız yılan balıklarıyla Yedişehitler kayasının gölgesine girip çıkar. ve kocaman çiçekleri eflâtun kırmızı beyaz ve sapları bir, bir buçuk adam boyundaki haşhaşların arasından akar. ve afyon önünde altıgözler köprüsü'nün altından gündoğuya dönerek ve konya tren hattına rastlayıp yolda büyükçobanlar köyü'nü solda ve kızılkilise'yi sağda bırakıp gider."[3][4]
Merkezde, tipik Osmanlı mimarisinde inşa edilmiş avlulu evler dikkat çeker.
Konum
değiştirAfyonkarahisar ilinin 25 km. doğusunda denizden 992 metre yükseklikte düz arazi üzerinde yeni kurulmuş bir ilçe olan Çobanlar'ın, kuzeyinde Bayat, kuzeydoğusunda İscehisar, güneydoğusunda Çay, doğusunda Bolvadin ilçeleri konumlanır. Batısında Işıklar (5.0 nm) ve Sülümenli (2.8 nm), kuzeyinde Gebeciler (4.6 nm), doğusunda Kocaöz (3.4 nm) ve güneyinde Değirmendere (4.2 nm) gibi belde ve köyler konumlanır. Yüzölçümü 422 km²'dir.
Eğitim ve Sosyal yapı
değiştir[5] İlçede iki anaokulu sekiz ilkokul, altı ortaokul ve bir tane çeşitli dalları barındıran çok programlı lise mevcuttur. Toplam 2.735 öğrenciye, 137 öğretmen tarafından eğitim verilmektedir.[6]
İki adet sağlık ocağı ve bir sağlık evi ihtiyaca yetmediğinden, devlet-millet işbirliğiyle hastane yapılmıştır.
İlçede bir adet semt futbol sahası bulunmaktadır. Çobanlar Belediye Spor, merkez belediyesinin desteğiyle Afyon amatör liginde mücadele ediyor.
İlçede 6 adet kadrolu olmak üzere toplam 8 adet cami bulunmaktadır.
İlçede bir adet belediyeye ait halı saha vardır.
İlçede kaymakamlık tarafından açılmış bir kadın kültür evi vardır.
Ekonomi
değiştirTarım ve Hayvancılık
değiştirİlçede tarım ve hayvancılık bitme noktasına gelmiştir. İlçeye belediye ve il genel meclisi tarafından çok kapsamlı bölge hayvan pazar yeri yapılması gerekmektedir. Bu sayede ilçe hayvancılıgı organize bir hal alıp geliştirilmesi mümkün olacaktır. İlçenin arazisi yaylıma elverişli olup hayvancılık kalkındırılması yapılması gerekmektedir. İlçe sakinleri geçimini tarım ve büyük-küçük baş hayvancılıktan sağlamaktadır. Topraklarının büyük bölümü sulanan Çobanlar, Afyon Şeker Fabrikası'nın pancar deposudur. Tarımcılıkta pancar ekimi ön sırayı alır. İlçede özel sektöre ait iki adet un fabrikası ve bir adet tekstil fabrikası mevcuttur.
Bu küçük ilçede ayrıca, Türk otomotiv sanayisinin en ilginç aracı üretilmektedir. Taşımacılık ve tarım işlerinde kullanılan Patpat adlı römork-pikap karışımı araçlar, ilçenin küçük atölyelerinde imal edilir.
Tarım alanı ve genel dağılım
değiştir- Yüzölçümü: 400.200 hektar
- tarım alanı: 16.000
- Orman ve fundalık alan: 842
- Çayır ve meralar: 20.000
- Tarım dışı araziler: 3.358
- Tarla arazisi: 9.485
- Meyve arazisi: 85
- Sebze arazisi: 160
- Yem bitkileri arazisi: 600
- Nadas: 5.000
- Tarıma elverişli olup kullanılmayan arazi: 310
- Sulanan tarım alanı: 2.800
- Toplam kuru tarla alanı: 13.200
Spor
değiştirÇobanlar İlçesini Afyonkarahisar Süper Amatör Liginde, Çobanlar'ın Kocaöz Belediyesi'nin takımı olan Kocaöz Belediyesi Gençlikspor, Afyonkarahisar'ın diğer Amatör Liglerinde ise Çobanlar Belediyespor temsil etmektedir. Çobanlar Belediyespor maçlarına Çobanlar İlçe Stadı'nda çıkmaktadır.
İdari yapı
değiştirÇobanlar, Cumhuriyetin ilan edildiği yıllarda Mareşal Fevzi Çakmak ve Ali Çetinkaya Paşalar tarafından 1926 yılında nahiye yapılmış, 1955 yılında halk oylaması yapılarak Belediye olmuştur. 1990 yılında da 20 Mayıs 1990 gün ve 20523 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile İlçe olmuştur.
Belde ve köyler
değiştirNüfus
değiştirİlçe; 1 belde, 3 köy ve 13 mahalleden oluşmaktadır.
| Yıl | Toplam | Şehir | Kır |
|---|---|---|---|
| 1990[7] | 24.972 | 6.675 | 18.297 |
| 2000[8] | 12.364 | 8.315 | 4.049 |
| 2007[9] | 13.092 | 8.630 | 4.462 |
| 2008[10] | 13.389 | 8.706 | 4.683 |
| 2009[11] | 13.403 | 8.774 | 4.629 |
| 2010[12] | 13.364 | 8.757 | 4.607 |
| 2011[13] | 13.538 | 8.871 | 4.667 |
| 2012[14] | 13.701 | 8.981 | 4.720 |
| 2013[15] | 14.105 | 9.129 | 4.976 |
| 2014[16] | 14.028 | 9.134 | 4.894 |
| 2015[17] | 14.069 | 9.142 | 4.927 |
| 2016[17] | 14.227 | 9.256 | 4.971 |
| 2017[17] | 14.269 | 9.270 | 4.999 |
| 2018[17] | 14.503 | 9.333 | 5.170 |
| 2019[17] | 14.363 | 9.277 | 5.086 |
| 2020[17] | 14.355 | 9.266 | 5.089 |
Kaynakça
değiştir- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2015.
- ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;afyonkarahisar.yerelnet.org.trisimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ "kuvay-ı milliye (ulusal güçler) destanı". 26 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2009.
- ^ Nazım Hikmet, (1968), Kuvâyi Milliye, Ocak 2002 İstanbul, Yapı Kredi Yayınları, sekizinci bap.
- ^ "çobanlar iiçe milli eğitim müdülüğü". 4 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2021.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2015.
- ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
- ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
- ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
- ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
- ^ a b c d e f
- "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
- "Çobanlar Nüfusu - Afyonkarahisar". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021.
- "Afyonkarahisar Çobanlar Nüfusu". nufusune.com.