Çernihiv Kuşatması

2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinde muharebe

Çernihiv Kuşatması, Ukrayna'nın Çernihiv şehrinde bir kuşatmaydı. 24 Şubat 2022'de, Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Kuzeydoğu Ukrayna Taarruzu'nun bir parçası olarak başladı. 4 Nisan 2022'de Ukrayna makamları, Rus ordusunun Çernihiv Oblastı'ndan ayrıldığını belirtti.[2]

Çernihiv Kuşatması
Kuzeydoğu Ukrayna Taarruzu ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgali

Rus bombardımanından sonra bir binanın kalıntıları
Tarih24 Şubat 2022 - 4 Nisan 2022 (1 ay, 1 hafta ve 4 gün)
Bölge
Sonuç

Ukrayna zaferi

  • Ukrayna kuvvetleri 31 Mart'ta Çernihiv'in kuşatmasını kırdı[1]
  • Rusya, 4 Nisan'da Çernihiv Oblastı'ndan askerlerini çekti[2][3]
Taraflar
 Rusya  Ukrayna
Komutanlar ve liderler
Denis Yuryeviç Kurilo (ölü)[4][5]
Konstantin Buyniçev Teslim[6]
Valeriy Zalujnyi
Vladıslav Atroşenko
Çatışan birlikler

 Rusya Silahlı Kuvvetleri

 Ukrayna Silahlı Kuvvetleri

Kayıplar
Ukrayna'ya göre (2 Mart itibarıyla):
132 asker öldü[14][15]
200-250 asker esir[6][7]
Ukrayna'ya göre:
300-350 asker öldü[16]
700+ sivil öldü, 40 kayıp[17][18]

İlk muharebe

değiştir

24 Şubat 2022'de, EET 03.27'de (UTC+02.00), Rus 11. Muhafız Hava Taarruz Tugayından bir yüzbaşı ve bir onbaşı, Çernihiv yakınlarında Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin (USK) unsurlarına teslim oldu.[7] Aynı gün Ukrayna, Rus 74. Motorlu Tüfek Tugayına ait bir keşif müfrezesinin teslim olduğunu iddia etti.[6]

5 saat sonra, Ukrayna ordusu Çernihiv'deki bir Rus saldırısını püskürttü ve Rus teçhizat ve belgelerine el koydu.[19] Birleşik Krallık Savunma Bakanlığına göre, Rus kuvvetleri şehri ele geçirmeyi başaramadı ve bunun yerine şehre alternatif bir yoldan Kiev'e geçmeyi seçti.[20][21] Ukraynalı yetkililer, Rus güçlerinin yakındaki Sedniv ve Semenivka kasabalarına doğru ilerlediğini bildirdi.[22]

Kuşatma

değiştir
3 Mart'ta Rus bombardımanından sonra Çernihiv konut binası
 
Rus uçağı 5 Mart'ta düşürüldü
 
Ukraynalı itfaiyeciler Çernihiv'de Rusya'nın saldırısına uğrayan dizel yakıt tanklarını söndürmeye çalışıyor

25 Şubat 2022'de Rusya Savunma Bakanlığı, Rus kuvvetlerinin Çernihiv'i kuşattığını duyurdu.[23] Ertesi gün, Ukrayna kuvvetleri şehri ele geçirmeye çalışan bir Rus askeri birliğinin yenilgisini iddia etti. İddiaya göre çok sayıda Rus tankı Ukrayna kuvvetleri tarafından ele geçirildi.[24] Ukrayna hükümeti ayrıca Rus BM-21 Grad çok namlulu roketatarlarının (MRL) Çernihiv'deki hastaneleri ve anaokullarını vurduğunu iddia etti, ancak bu iddia bağımsız olarak doğrulanmadı.[25] Aynı gün, Ukrayna Güvenlik Servisinin (UGS) bir arşivi Rus güçleri tarafından bombalandı.[26][27]

27 Şubat'ta Ukraynalı yetkililer, Rus kuvvetlerinin, tarihi bir sinemanın imhası da dahil olmak üzere, Çernihiv şehir merkezinin çoğuna füzelerle hasar verdiğini iddia etti.[28][29] Rus kuvvetleri daha sonra şehri tamamen ablukaya aldıklarını iddia etti.[30] Ukraynalı kaynaklar ayrıca 56 Rus akaryakıt kamyonunun Ukrayna kuvvetleri tarafından imha edildiğini iddia etti.[31]

28 Şubat'ta uluslararası anlaşmalar tarafından yasaklanan misket bombaları ile Kiinka köyü ateşe verildi.[32] Mahallenin çoğundan siyah dumanlar görüldü. Dükkân akşam geç saatlere kadar yandı. Çernihiv'in eteklerinde, zırhlı araçların desteğiyle şehre girmeye çalışan DRG'nin ortaya çıktığı fark edildi, düşman sabotajcıları yok edildi.[33]

1 Mart'ta Ukraynalı yetkililer, Belarus'un Rus istilasına katıldığını ve Belarus'un Grodno kentinden Çernihiv'e doğru bir askeri araç sütunu gönderdiğini belirtti. Amerikalı yetkililer, Belarus'un istilaya katıldığına dair "hiçbir belirti" bulunmadığını belirterek bu iddiaya katılmadı.[34] Çernihiv Oblastı Valisi Viaçeslav Çaus, şehrin her giriş noktasının yoğun mayınlı olduğunu belirtti.[35]

2 Mart'ta Çernihiv Belediye Başkanı Vladislav Atroşenko, şehirde kentsel savaşın mümkün olduğunu öngördü.[36] Sağlık idaresi şefi Serhiy Pivovar'a göre gün içinde şehirdeki bir hastaneye iki füze isabet etti.[37]

3 Mart'ta bir Rus hava saldırısının konut binalarını ve iki okulu vurduğu bildirildi.[38][39] 47 kişinin hayatını kaybettiği bildirildi.[40]

5 Mart'ta, Masani'deki Çernihiv'in eteklerinde ordu, bir Rus saldırı uçağını düşürdü; her iki pilot da bulundu.[41]

6 Mart sabahı bölgede 141 yerleşim birimi elektriksiz kaldı. Düşman saldırıları devam etti, özellikle Rus istilacılar tahkimat amaçlı konut binalarına ağır bombalar attı.[42] Şehir insani yardım aldı (gıda, ilaç ve diğer şeyler). Bombardıman tehdidi nedeniyle kamyonlar hemen boşaltıldı.[43]

10 Mart'ta Belediye Başkanı Vladislav Atroşenko, Rus kuvvetlerinin Çernihiv'i kuşatmayı tamamladığını, şehrin tamamen izole olduğunu ve 300.000 sakini için kritik altyapının tekrar tekrar bombardımana maruz kalması nedeniyle hızla çöktüğünü söyledi.[44] Bir Rus hava saldırısı da Çernihiy Arena'ya zarar verdi.[45]

11 Mart'ta Çernihiv Stadyumu ve bir kütüphane bir Rus hava saldırısında ağır hasar gördü.[46] Şehirdeki "Otel Ukrayna" binası 12 Mart'ta yıkıldı.[47] Ukrayna kuvvetleri daha sonra şehri bombalayan bir Rus füze birimini imha ettiğini ve bazı Rus birliklerinin teslim olduğunu iddia etti.[48]

13 Mart'ta, bir Rus hava saldırısı 05.46'da bir yatakhaneyi vurdu[49] ve Devlet Acil Durum Hizmetlerine göre beş sivil öldü.[50] Ukrayna kuvvetleri daha sonra Çernihiv'i bombalayan bir Rus savaş uçağını düşürdüğünü iddia etti.[51] 14 Mart'ta Çaus, Rus hava saldırılarının Çernihiv Politeknik Ulusal Üniversitesini tahrip ettiğini belirtti.[52] Ukrayna Başsavcılığı, şehre yönelik bombardıman sırasında on sivilin öldürüldüğünü belirtti.[53]

25 Mart'ta Ukraynalı yetkililer Cuma günü, Rus kuvvetlerinin güneyde Desna üzerindeki bir köprüyü yıktıktan sonra Kuzey Çernihiv ile bağlantıyı kestiğini,[54] ancak şehri tamamen kuşatma girişimlerinin başarısız olduğunu söyledi.[55] 30 Mart 2022'de şehir merkezindeki Korolenko Çernihiv Bölgesel Evrensel Bilim Kütüphanesi ve pazar yeri bombalandı.[56][57][58] Ayrıca Kıymık Spor Kompleksi'ndeki özel bir masa tenisi salonu da Rus ordusu tarafından vuruldu. İstilacılar spor kompleksini hedef aldı, ancak roket binaya ulaşmadı ve yakındaki spor sahasında bir çukur bıraktı. Çukurun derinliği yaklaşık on metreye ulaşıyor. Kıymık Spor Kompleksi ağır hasar aldı - tüm camlar kırıldı, masalar, zemin, tavan, elektrikli ekipmanlar hasar gördü. Pratik olarak, masa tenisi merkezi kullanılmaz hale geldi.[59]

Rus geri çekilmesi

değiştir

31 Mart'ta Ukrayna Ordusu, Kiev ve Çernihiv'i birbirine bağlayan M01 otoyolunu geri alarak kuşatmayı sona erdirdi.[60] Belediye Başkanı, savaşın başlamasından bu yana ilk sessiz geceyi bildirdi.[61]

1 Nisan'da Ukrayna, Rus kuvvetlerinin Çernihiv bölgesinden çekildiğini iddia etti.[62] 2 Nisan'da Ukrayna ordusunun önce Sloboda ve Şestovitsya köyünü geri aldığı bildirildi.[63]

4 Nisan'da Ukrayna ordusu, Vali Çaus'un Rus ordusunun Çernihiv Oblastı'ndan ayrıldığını, ancak birçok bölgeye mayın yerleştirdiğini[2] ve Kolıçivka, Yahidne ve İvanivka köylerini geri aldıklarını belirtti.[64] 5 Nisan'da Rusya, Çernihiv bölgesinden çekilmelerini tamamladı ve bölgedeki çatışmalar kesin olarak son buldu.[65]

Sonrası

değiştir

2 Mart'ta The Kyiv Independent, Rusya'nın Aleysk kentinden bir kadın tarafından kaydedildiği iddia edilen bir WhatsApp sesli mesajını bildirdi. Kadın, Aleysk merkezli 35. Muhafız Motorlu Tüfek Tugayının bir parçası olan "tank tugayının" neredeyse tamamının Çernihiv yakınlarındaki savaşta öldürüldüğünü bildirdi. Orijinal 150 askerden sadece 18 asker hayatta kalmıştı. Kadın, ölen askerleri "çoğunlukla çok genç erkekler" olarak nitelendirdi. Kadın, mesajının geldiği gün 45 tabutun gelmesinin beklendiğini belirtti.[14][15]

3 Mart'ta yerleşim bölgelerine ve birkaç okula düzenlenen bir Rus "bombalı saldırısında" 47 kişi öldü,[40] 18 kişi yaralandı.[66]

Çernihiv Bölge Savcılığı, 15 Mart itibarıyla en az 113 Ukraynalı asker ve beşi polis olmak üzere 105 sivilin öldürüldüğünü bildirdi.[67]

16 Mart'ta Ukraynalı ve Amerikalı yetkililer, Rus kuvvetlerinin ekmek kuyruğunda bekleyen bir grup sivili bombaladığını veya ateş ettiğini ve 10 kişinin öldüğünü iddia ettiler.[68][69] Çernihiv Oblastı Valisi Vyaçeslav Çaus, 17 Mart'ta yaptığı açıklamada, yalnızca önceki gün şehirde 53 kişinin öldürüldüğünü söyledi.[70]

Kuşatmanın sonunda, şehrin neredeyse kişilik 300.000 nüfusunun yarısından fazlası kaçmıştı. Toplam sivil kayıp sayısı bilinmemekle birlikte, şehrin belediye başkanı Vladıslav Atroşenko gazetecilere verdiği demeçte, günde 100 kadar kişinin gömüldüğünü tahmin ederek 350-400 sivilin öldürüldüğünü söyledi. İnsani yardım çalışanları benzer sayıları iddia ettiler, ancak ölenler çoğunlukla Ukrayna ve Rus askerleriydi. Çernihiv Valisi Viyaçeslav Çaus, Rus kuvvetlerinin olası bir geri dönüşü öncesinde alelacele güvenli tahliye koridorlarının kurulduğunu söyledi. Varoş kasabası Lukaşivka sakinleri, Rus kuvvetlerinin kasaba Ukrayna güçleri tarafından 1 Nisan'da geri alınmadan önce yerel halkı taciz etmek için telefon, pasaport, halı ve yastık gibi ev eşyalarına el koymanın yanı sıra dayak ve yalancı infazlar gerçekleştirdiğini bildirdiler.[71]

Mart sonunda bölgeden tamamen çekilmesine rağmen, Rusların Çernihiv'i bombardımanı Nisan ve Mayıs ayı boyunca devam etti. 17 Mayıs'ta Çernihiv'in Desna bölgesine Rus füze saldırısı 8 sivili öldürdü ve 12 sivili de yaraladı.[72]

Ayrıca bakınız

değiştir

Kaynakça

değiştir
  1. ^ David Axe (31 Mart 2022). "Ukraine's Best Tank Brigade Has Won The Battle For Chernihiv". Forbes. 3 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022. 
  2. ^ a b c Russian Military Leaves Chernihiv Region, Plants Mines In Many Areas - Governor Chaus 8 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Ukrainian News Agency (4 April 2022)
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2022. 
  4. ^ "Where is the Russian Army? The deployed Russian Army in Ukraine is some 190,000 strong, so where are the remaining 800,000 or so active and reserve personnel?". 24 Mart 2022. 25 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ "The Armed Forces of Ukraine defeated one of the most elite combat units of the Russian Federation". 2 Mart 2022. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ a b c d "Russian platoon 'surrenders saying they didn't think they had been sent to kill'". Metro (İngilizce). Photograph by Agence-France Presse (AFP). DMG Media. 24 Şubat 2022. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  7. ^ a b c "ЗСУ "підсмажили" техніку окупантів під Черніговом" [The Armed Forces of Ukraine "roasted" the equipment of the occupiers near Chernihiv]. Gazeta.ua (Ukraynaca). Hazeta po-ukrayinsʹky (Newspaper in Ukrainian). 25 Şubat 2022. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. У полон Збройних сил України здалися гвардії капітан Міхоєв і єфрейтор Касаткін. [Captain Mikhoyev and Corporal Kasatkin surrendered to the Armed Forces of Ukraine.] 
  8. ^ "Russia-Ukraine Warning Update: Initial Russian Offensive Campaign Assessment". 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022. 
  9. ^ "Ukraine vows to keep fighting as Russian forces close on Kyiv". 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022. 
  10. ^ "Russia-Ukraine Warning Update: Russian Offensive Campaign Assessment, February 26". Critical Threats. 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022. 
  11. ^ "Russia-Ukraine Warning Update: Russian Offensive Campaign Assessment, February 27, 2022". Critical Threats. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022. 
  12. ^ "General Staff: Battles ongoing along border, 20 Russian helicopters land near Kyiv". 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022. 
  13. ^ "Ukraine's Best Tank Brigade Has Won The Battle For Chernihiv". 8 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022. 
  14. ^ a b Ponomarenko, Illia (2 Mart 2022). "EXCLUSIVE: Voice message reveals Russian military unit's catastrophic losses in Ukraine". 2 March 2022. Kyiv Independent. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  15. ^ a b Cecil, Nicholas; Bond, David (2 Mart 2022). "Russian families 'mourn death of nearly 150 from a tank brigade". Evening Standard (İngilizce). 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  16. ^ Initially following the siege, 700 civilians and soldiers were confirmed killed,[1] of which 350-400 were said to be civilians,[2] 2 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.[3] 24 Nisan 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. leaving an estimate of 300-350 soldiers killed
  17. ^ "New graves still being dug in Chernihiv". 23 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mayıs 2022. 
  18. ^ "Chernihiv: About 700 people were killed during the blockade of the city by Russian troops – the mayor". 8 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  19. ^ "Війна: ЗСУ "підсмажили" техніку окупантів під Черніговом | Новини на Gazeta.ua". gazeta.ua. uk. 25 Şubat 2022. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  20. ^ "Ukraine 'halts Russian advance' on city, reports UK MoD". Wales Online (İngilizce). Media Wales. 25 Şubat 2022. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  21. ^ "Ukraine crisis: Russia has failed to take any of its major objectives, lost 450 personnel and made 'limited progress', Ministry of Defence says". Sky News (İngilizce). Birleşik Krallık: Sky (şirket). 25 Şubat 2022. 25 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. In a further update, the MoD said that Russian forces had opened up a new route of advance towards Ukrainian capital Kyiv, having failed to capture Chernihiv, a city 150km to the north west. 
  22. ^ "Putin wants to "take Ukraine off the map of nations," French foreign minister says". CNN (İngilizce). Paris: WarnerMedia. 25 Şubat 2022. 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2022. 
  23. ^ "Раньше всех. Ну почти" [Earlier then others. Almost.]. Telegram (Ukraynaca). 25 Şubat 2022. 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. На данный момент подразделениями Вооруженных Сил Российской Федерации завершено блокирование города Чернигов. [At the moment, units of the Armed Forces of the Russian Federation have completed blocking the city of Chernihiv.] 
  24. ^ "Russian invasion update: Russia's attempt to break into Chernihiv fails". Ukrinform (İngilizce). Government of Ukraine. 27 Şubat 2022. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022. 
  25. ^ "Russian army uses Grad missile launchers hitting hospitals, kindergartens, residential buildings in Chernihiv – State Emergency Service". Interfax (İngilizce). Ukrayna hükûmeti. 26 Şubat 2022. 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2022. 
  26. ^ Suspіlne. "В здание СБУ в Чернигове попали 2 снаряда: произошел пожар" [Two shells hit SBU building in Chernihiv, fire breaks out]. Channel 24 (Ukraynaca). 29 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2022. 
  27. ^ "'Putin destroyed evidence of Nazi crimes': Meduza talks to historian Gregory Aimaro-Parmut about the destruction of Chernihiv's SBU archive". Meduza (İngilizce). 6 Nisan 2022 [original 28 March 2022]. 
  28. ^ "Russian invasion update: Russian troops fire on Chernihiv city center, damaging dentistries and houses". Ukrinform (İngilizce). Ukrayna hükûmeti. 27 Şubat 2022. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2022. 
  29. ^ "Ще одна безглузда атака по центру Чернігова" [Another senseless attack in the center of Chernihiv]. Chernihiv Regional Administration (Ukraynaca). Chernihiv: Government of Ukraine. 27 Şubat 2022. 28 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2022. На цей раз ракета влучила поблизу обласного молодіжного центру (колишній кінотеатр ім. Щорса). Будівлю кінотеатру, зведену у 1939 року, пам'ятку архітектури, зруйновано. [This time the rocket hit near the regional youth center (former Shchors cinema). The building of the cinema, erected in 1939, an architectural monument, was destroyed.] 
  30. ^ "Раньше всех. Ну почти" [Earlier then others. Almost.]. Telegram (Ukraynaca). 26 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2022. 
  31. ^ desk, The Kyiv Independent news (26 Şubat 2022). "Ukrainian military blows up 56 Russian tank fuels in the Chernihiv region, depriving units of combat capability". The Kyiv Independent (İngilizce). 27 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2022. 
  32. ^ Вороги скинули касетні бомби на село на Чернігівщині 7 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Укінформ, 28 лютого 2022
  33. ^ "Біля Чернігова українські військові знищили групу диверсантів, які намагалися прорватись у місто". 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mart 2022. 
  34. ^ Gijs (1 Mart 2022). "US sees 'no indication' to back Ukrainian claim Belarus has joined Russia's invasion". Politico. Axel Springer SE. 1 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2022. 
  35. ^ "Columns of Belarusian forces heading towards Ukraine's Chernihiv: Kyiv". Daily Sabah (İngilizce). Photograph by AP Photo. Turkuvaz Gazete Dergi Basim A.S. 1 Mart 2022. 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  36. ^ "Chernihiv mayor to residents: No other choice but to brace for urban warfare". Ukrinform. Ukrayna hükûmeti. 2 Mart 2022. 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2022. 
  37. ^ "Sorting fact, disinformation amid Russian war on Ukraine". ABC News. Photograph by Efrem Lukatsky (AP Photo). American Broadcasting Company. Associated Press. 3 Mart 2022. 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  38. ^ Polityuk (3 Mart 2022). "At least 22 killed in air strikes in Ukraine's Chernihiv region, say emergency services". Reuters (İngilizce). Writing by Alessandra Prentice; Editing by Toby Chopra. Lviv: Thomson Corporation. 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  39. ^ "Russia's invasion of Ukraine mapped – what happened on day eight". Sky News (İngilizce). Sky Group. 4 Mart 2022. 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  40. ^ a b "Russian airstrikes in residential area kill 47 in Ukraine's Chernihiv". Daily Sabah. 4 Mart 2022. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2022. 
  41. ^ "На околицях Чернігова військові збили російський штурмовик. Обох пілотів знайшли (оновлено) (фото)". LB.ua. 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2022. 
  42. ^ "Росія скидає на будинки в Чернігові бомби, призначені для фортифікаційних споруд". РБК-Украина (Rusça). 6 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 
  43. ^ "Що відбувається в Чернігові зараз. Ситуація в місті 6 березня: онлайн". РБК-Украина (Rusça). 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2022. 
  44. ^ "Ukraine Live Updates: Russian Forces Encircle Some Cities as Diplomacy Falters". 13 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2022. 
  45. ^ "Слідом за стадіоном Гагаріна рашисти обстріляли Чернігів-Арену". www.chesport.cn.ua. 11 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2022. 
  46. ^ Eoin McSweeney; Celine Alkhaldi (11 Mart 2022). "Soccer stadium and library in Ukrainian city of Chernihiv hit in airstrike". CNN. 13 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2021. 
  47. ^ "Russian troops close on Kyiv as Ukrainian President Volodymyr Zelenskyy calls for humanitarian ceasefire to be upheld". Reuters. ABC News. 12 Mart 2022. 12 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2022. 
  48. ^ Valentina Romanenko (12 Mart 2022). ""Північні котики" знищили ракетний підрозділ росіян, який обстрілював Чернігів". Ukrayinska Pravda (Ukraynaca). 12 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  49. ^ Tatiana Kurpita (13 Mart 2022). "Російська авіація бомбила Чернігів: пошкоджено гуртожиток, один загиблий". TSN (Ukraynaca). 13 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  50. ^ Bahtiyar Abdülkerimov (16 Mart 2022). "5 civilians, including 3 children, killed in dormitory bombing: Ukraine". Anadolu Agency. 19 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2022. 
  51. ^ Valentina Romanenko (13 Mart 2022). "При авіаційному нальоті на Чернігів збили російський винищувач". Ukrayinska Pravda (Ukraynaca). 13 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  52. ^ Olena Roshchina (14 Mart 2022). "Chernihiv Polytechnic destroyed by an airstrike, Nizhyn shelled by Uragan MLRSs". Ukrayinska Pravda. 14 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2022. 
  53. ^ Anastasiya Kalatur (15 Mart 2022). "10 people killed in Chernihiv shelling". Ukrayinska Pravda. 15 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2022. 
  54. ^ "Russian forces cut off Ukraine's Chernihiv city, mayor says". 26 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2022. 
  55. ^ "Russian Offensive Campaign Assessment, March 25". Institute for Understanding War. 25 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  56. ^ Anastasiya Kalatur (30 Mart 2022). "У Чернігові росіяни обстріляли історичну будівлю у центрі міста". www.suspilne.media. 30 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2022. 
  57. ^ "Російські загарбники обстріляли унікальні історичні пам'ятки Чернігова". www.cheline.com.ua. 30 Mart 2022. 30 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2022. 
  58. ^ "В центрі Чернігова вночі через обстріли горів ринок та торговий центр". www.24tv.ua. 30 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2022. 
  59. ^ "Черговий спортивний об'єкт знищено у Чернігові – руйнувань зазнав зал для настільного тенісу склад". www.chesport.cn.ua. 22 Temmuz 2021. 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2022. 
  60. ^ David Axe (31 Mart 2022). "Ukraine's Best Tank Brigade Has Won The Battle For Chernihiv". Forbes. 3 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  61. ^ "First quiet night in Chernihiv since February - mayor". 31 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  62. ^ "Russians retreating from Chernihiv region - local administration chief" (İngilizce). Ukrinform. 1 Nisan 2022. 1 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2022. 
  63. ^ "Ukrainian army regains control of village near Chernihiv" (İngilizce). Ukrinform. 2 Nisan 2022. 2 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2022. 
  64. ^ "n Chernihiv region, three more villages liberated from Russian invaders" (İngilizce). Ukrinform. 4 Nisan 2022. 3 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022. 
  65. ^ "Ukraine: Russian forces reportedly complete withdrawal from Kyiv and Chernihiv regions, continue withdrawal from Sumy Region as of April 5 /update 60". Ukraine: Russian forces reportedly complete withdrawal from Kyiv and Chernihiv regions, continue withdrawal from Sumy Region as of April 5 /update 60 | Crisis24 (İngilizce). 6 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2022. 
  66. ^ "33 Killed, 18 Injured In Russian Strikes In Ukraine's Chernihiv City". Kiev: NDTV. Agence-France Presse (AFP). 4 Mart 2022. 5 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mart 2022. 
  67. ^ "Щонайменше 123 військових та 100 цивільних загинули на Чернігівщині з початку вторгнення РФ". Suspilne. 15 Mart 2022. 23 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2022. 
  68. ^ "Zelensky says evacuation corridors didn't work Wednesday" (İngilizce). CNN. 16 Mart 2022. 22 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2022. 
  69. ^ Tucker Reals (16 Mart 2022). "U.S. embassy says Russian troops "shot and killed 10 people standing in line for bread" in northeast Ukraine". CBS News. 17 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2022. 
  70. ^ "Losses mount in Ukrainian city of Chernihiv, regional governor says". Reuters. 17 Mart 2022. 17 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2022. 
  71. ^ Bearak; O'Grady, Max; Siobhán (5 Nisan 2022). "In shattered Chernihiv, Russian siege leaves a city asking, 'Why?'". The Washington Post. 8 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Nisan 2022. 
  72. ^ "Внаслідок авіаудару по селищу Десна загинули вісім людей та 12 травмувалися". 17 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi.